Samenvatting van het OLOD Moleculaire genetica DEEL 2 van de opleiding Biomedische Laboratoriumtechnologie op Artesis Plantijn Hogeschool.
Samenvatting is samenvatting van cursus, notities en eigen tekeningen.
Regulatie op eiwitniveau, genniveau en epigenetica
- Op eiwitniveau de allosterische controle, omkeerbare fosforylering, pro-enzymen naar
enzymen
- Op genniveau de regulatie v.d. eiwitsynthese
Bij prokaryoten operon theorie, induceerbaar operon zoals lac-operon zijn alle genen om
lactose af te breken of het represseerbaar operon tryp-operon dat alle genen zijn voor de
Trp-synthese
Bij eukaryoten 3 niveaus: transcriptie, translatie en posttranslatie
- Epigenetica is een speciale vorm van regulatie
Verschillende controlepunten
4.2 Mechanismen van regulatie
Genregulatie bij eukaryoten
- Activatoren bij differentiële genactiviteit of groeifactoren/steroïdhormonen
- Processing RNA transcript: alternatieve splicing
- Herkenning mRNA of eiwitten: turnover
- Snelheid translatie
- Posttranslationele modificatie
- Kanker door expressie van oncogenen of tumorsuppressorgenen
4.2.1 Activatoren en differentiële genexpressie
In elke lichaamscel in het volledige
genoom met alle genen aanwezig, toch
moeten niet alle genen tot expressie
komen. Dit kan geregeld worden door
specifieke transcriptiefactoren
, Genregulatie op niveau van transcriptie door groeifactoren/hormonen geven signaal aan de
transcriptiefactoren die
geactiveerd zullen worden en
dan zelf de transcriptie
activeren
4.2.2 RAS en celcyclus activerende
pathway
Op niveau van transcriptie
bindt de groeifactor op de
receptor, wordt de
transcriptiefactor geactiveerd
en de transcriptie zelf ook
Op niveau van posttranslationele modificatie gebeurt er auto-fosforylatie v.d. receptor naar
eiwitten
- Receptor-auto-fosforylatie gebeurt
door tyrosine kinase, dit is op post-
translatie niveau
- RAS is een proto-oncogen, wanneer
dit muteert tot een oncogen zal dit
leiden tot een continue
signaaltransductie zelfs als er niets
bindt op de receptor. Dit zorgt voor
ongecontroleerde celdeling met als
gevolg kanker
Kan stilgelegd worden door
tumorsuppressorgenen zoals p53
4.2.3 p53 en celcyclus inhiberende pathway
p53 staat voor een proteïne van 53 kilo
Dalton, dit tumorsuppressor eiwit is in staat
om de celcyclus stil te leggen zodat DNA-
herstel mogelijk wordt
- p53 gaat als transcriptiefactor dienen op
transcriptie niveau en gaat op
posttranslationele modificatie niveau een
signaal krijgen van eiwitten die door proteïne
kinasen zijn gefosforylyseerd
Als beide allelen van tumorsuppressors
gemuteerd zijn dat zorgt dit op zijn beurt
weer voor het stil leggen v.d. transcriptie van DNA door een beschadigde/afwezige
transcriptiefactor
4.3 Epigenetica
, Speciale vorm van regulatie op niveau van chromatine door bepaalde delen v.h. DNA uit te
schakelen en sommige delen tot expressie te laten komen, dit gebeurt voor erfelijke
mechanismen die niet in ons DNA zijn gecodeerd en is omkeerbaar
- Mechanismen zijn DNA-methylatie, histon modificatie en RNA interferentie
4.3.1 DNA methylatie
Door DNA-methylatie is gene silencing door het
toevoegen van methyl die op cytosine bindt die
naast een guanine ligt, dit gebeurt met een
fosfodiësterbinding
- CpG-eilanden die vooral in de GC-rijke promotor
liggen
- Belangrijk bij embryonale ontwikkeling, X-
inactivering en genomische imprinting
- DNA methyltransferasen herkennen alleen CG’s
die complementair zijn aan gemethyleerde GC’s,
origineel patroon blijft behouden!
Bv. Als grootmoeder hongersnood had in
WW2 dan is een mutatie in de geslachtscellen
mogelijk, deze wordt doorgegeven van moeder
op kind, kan obesitas veroorzaken!
Genomische inprenting is dat enkel het maternaal of het paternaal allel tot expressie komt,
dit is zo bij 1% v.d. genen
- Ander allel is stilgelegd door methylatie
Voorbeeld van paternale inprenting
- Paternaal gen is inactief dus alleen
het maternaal gen komt tot expressie
- ‘Zon’ rond allel = expressie
, 4.3.2 Histon modificatie
Histon acetyltransferases (HAT’s) generen acetyleringpatronen die herkend worden door
transcriptionele regulatoren, zorgt voor opening in chromatine en genactivering
Histon methyltransferases (HMT) methyleren de histonen en niet het DNA, dit zorgt voor
silent chromatine domeinen
4.3.3 RNA interferentie
Posttranscriptionele gene silencing door interferentie
met de expressie van een bepaald gen op
translatieniveau
- Belangrijk in antiviraal mechanisme, chromatine
structuur van het genoom en bij planten ter preventie
van zelfpropagatie van transposons
Dicer knipt shRNA (short hairpin RNA) tot miRNA
(microRNA), de antisense streng wordt geïncorporeerd
in het RNA Induced Silencing Complex
- Argonaut eiwitten zullen zorgen voor de klieving van
mRNA waardoor de expressie v.h. proteïn stopt, er
wordt dus ingewerkt op de translatie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rubenhellemans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
