Dit document houdt een samenvatting in van Aansprakelijkheidsrecht en verzekeringsrecht van het tweede jaar rechtspraktijk op Arteveldehogeschool. Zelf had ik 15/20 voor het vak. Het vak werd gegeven door mevr. Van Ginderachter.
AANSPRAKELIJKHEIDSRECHT
DEEL 1: INLEIDING
1. STRAFRECHTELIJKE EN BURGERLIJKE
AANSPRAKELIJKHEID
1.1. DE STRAFRECHTELIJKE
AANSPRAKELIJKHEID/VERANTWOORDELIJKHEID
1.1.a. De strafvordering.
De strafvordering is publiek recht en is dwingend recht van openbare orde.
1.1.b. De strafrechtelijke aansprakelijkheid
De strafrechtelijke aansprakelijkheid komt enkel ter sprake bij het plegen
van een misdrijf. De strafrechtelijke aansprakelijkheid leidt ertoe dat men
door de strafrechter bestraft wordt voor een misdrijf. Een misdrijf is de
algemene benaming voor een strafrechtelijke inbreuk.
Een straf is een door de wet voorziene, individuele en persoonlijke, door
de rechter op te leggen leedtoevoeging.
Voorbeeld:
Art. 453 SW: ‘Met gevangenisstraf van een maand tot een jaar en met een
geldboete van 26 EURO tot 200 EURO wordt gestraft hij die zich schuldig
maakt aan grafschennis’.
1.1.c. Slachtoffers van misdrijven
Slachtoffers van misdrijven kunnen best een klacht neerleggen. Nu is het
wel zo dat de meeste misdrijven in ons land geen klachtmisdrijven zijn.
D.w.z. dat de strafrechtbank de dader van een klachtmisdrijf niet kan
veroordelen tot een straf als het slachtoffer geen klacht heeft neergelegd.
Er zijn slechts enkele klachtmisdrijven.
Voorbeeld:
Art. 442/12 SW: §1. Met gevangenisstraf van acht dagen tot een maand en
met geldboete............., op eender welke manier andermans niet
bewoonde huis, appartement, ...... hetzij binnendringt, hetzij bezet, hetzij
erin verblijft zonder zelf houder te zijn van voormelde titel of recht.
1
,§3. Het in paragraaf 1 bedoelde misdrijf kan alleen worden vervolgd op
klacht van een persoon die houder is van een titel of een recht op het
betrokken goed”.
Sommige verzekeraars die een schadevergoeding uitbetalen aan het
slachtoffer vragen het slachtoffer een ‘klachtafstand’ te tekenen. Dit heeft
evenwel weinig zin op het vlak van de strafrechtelijke aansprakelijkheid
aangezien de meeste misdrijven geen klachtmisdrijven zijn.
1.1.d. Enkelen kenmerken van een straf
Een straf heeft geen schadevergoedend karakter.
Er is een band tussen de zwaarte van het misdrijf en de zwaarte van de
straf. Zo is er het wettelijk systeem van minimum- en
maximumstraffen, het systeem van verzachtende omstandigheden,
opschorting van de uitspraak enuitstel van de tenuitvoerlegging.
Opschorting en uitstel kunnen aan bijzondere voorwaarden gekoppeld
worden, nl. de zgn. probatievoorwaarden.
Straffen hebben een persoonlijk karakter. Strafrechtelijke AS voor
andermans daad bestaat niet in het strafrecht. Wel in het burgerlijk
recht.
1.1.e. Verjaring van de strafvordering
Misdaden: de wet Potpourri II3 maakt alle misdaden
correctionaliseerbaar. (Zware misdaden: 20 jaar, Andere misdaden: 15
jaar/10 jaar)
5 jaar voor wanbedrijven
6 maanden voor overtredingen ( uitz: verkeersovertredingen: 1 jaar )
Verjaringstermijnen kunnen evenwel verlengd worden ten gevolge van
schorsing en stuiting van de verjaring.
1.2. DE BURGERLIJKE OF CIVIELRECHTELIJKE AANSPRAKELIJKHEID
1.2.a. De burgerlijke vordering
De burgerlijke vordering behoort tot het privaat recht.
1.2.b. De burgerlijke aansprakelijkheid
Bij de burgerlijke aansprakelijkheid is het doel niet straffen maar
daarentegen het vergoeden van de schade die een ander lijdt. Degene die
burgerlijk aansprakelijk is, is gehouden de schade te herstellen die een
ander lijdt. Vergoeding van slachtoffers is de basisfunctie van het
burgerlijk aansprakelijkheidsrecht.
2
,Bij de burgerlijke aansprakelijkheid is er geen band tussen de zwaarte van
de inbreuk en de zwaarte van de te betalen schadevergoeding.
Het kan voorkomen dat een lichte inbreuk een immense schade
veroorzaakt heeft. De te betalen schadevergoeding zal immens zijn.
De burgerlijke aansprakelijkheid en de strafrechtelijke aansprakelijkheid
kunnen samen voorkomen, doch dit is niet steeds het geval.
3
, Burgerlijke aansprakelijkheid alleen in het gedrang:
Het kan zijn dat alleen de burgerlijke aansprakelijkheid in het gedrang
komt. Dit zal het geval zijn wanneer er een inbreuk op de algemene
zorgvuldigheidsverplichting is begaan maar er geen strafrechtelijke
inbreuk gepleegd werd of de strafrechtelijke inbreuk reeds verjaard is.
Strafrechtelijke aansprakelijkheid in het gedrang:
Het kan zijn dat alleen de strafrechtelijke aansprakelijkheid in het gedrang
komt. Dit zal het geval zijn wanneer er een misdrijf begaan werd zonder
schade te veroorzaken.
Beide aansprakelijkheden in het gedrang:
Het kan ook zijn dat beide aansprakelijkheden in het gedrang komen. Dit
zal het geval zijn wanneer een niet verjaard misdrijf ook schade heeft
veroorzaakt. Het kan evenwel wel zijn dat het misdrijf verjaard is, maar de
burgerlijke aansprakelijkheid nog niet. In dit laatste geval komt de
burgerlijke aansprakelijkheid alleen voor.
1.2.c. Burgerlijke rechtbanken
Aangezien de burgerlijke vordering een privaatrechtelijk karakter heeft zijn
de burgerlijke rechtbanken in principe bevoegd. Indien een burgerlijke
vordering gebaseerd is op een strafrechtelijke inbreuk, kan de burgerlijke
vordering ook uitgeoefend worden voor de strafrechtbank. Het slachtoffer
heeft de keuze.
Indien het slachtoffer kiest voor de strafrechtbank kan hij de burgerlijke
vordering voor de strafrechtbank aanhangig maken ofwel:
Door rechtstreeks dagvaarding voor de strafrechtbank.
Door burgerlijke partijstelling voor de onderzoeksrechter of voor de
strafrechtbank.
Als de strafrechter de dader vrijspreekt is de strafrechter niet meer
bevoegd om te oordelen over de burgerlijke vordering. De burgerlijke
vordering zal dienen gebracht te worden voor de burgerlijke rechter.
1.2.d. Gezag van gewijsde
De uitspraak van de strafrechter heeft gezag van gewijsde8 en bindt de
burgerlijke rechter. Indien de strafrechter beslist heeft dat de feiten
bewezen zijn en een misdrijf uitmaken, kunnen dezelfde feiten in een
burgerlijke procedure niet meer als niet bewezen worden gekwalificeerd.
Met de uitdrukking “gezag van gewijsde” wordt de bindende kracht van
een vonnis of arrest aangeduid.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hlneneyt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
