Bouwmaterialen 1
1. Inleiding
1.1 Omschrijving
- Materialenleer:
o Praktisch voor aannemer
o Welke materialen zijn er op de markt?
o Zijn er gelijkwaardige alternatieven?
o In welke vormen, afmetingen en kleuren zijn ze in de handel?
- Materiaalkunde:
o Theoretisch
o Wat is de chemische en natuurlijke samenstelling van het materiaal?
o Wat is de invloed van… op dit materiaal/sterkte van materiaal
Zowel materialenleer als materiaalkunde belangrijk ene kan niet zonder andere
- Bouwmateriaal materiaal waarmee je in staat bent om huis of constructie:
o Bouwen (steen en beton)
o Afdekken (dakbedekking)
o Dichten (glas)
1.2 Materialisatie
o Keuze van materialen die afhankelijk is van:
Esthetiek/prijs
Technische eigenschappen
Beschikbaarheid (tropisch hout)
Cultuur en traditie
Politiek (milieu/sociale overwegingen)
o Evolutie van beschikbare materialen gaat razendsnel
Gebouw reflecteert de maatschappij van zijn tijd
Complexere maatschappij leidt tot complexere materialen
Betekenis wordt geuit in materialen en functie van het gebouw
o Heeft een invloed op:
Akoestiek
Kleur
Geur (nieuw hout)
Textuur (muur met harde textuur)
Lichtweerkaatsing
Gezondheid (kunststof is niet gezond)
Comfort
1.3 Keuze van materialen
- Onderscheid tussen bouwmaterialen:
o Primaire bouwmaterialen:
Kant-en-klaar in de natuur gevonden
VB: hout, zand, leem, natuursteen
o Secundaire bouwmaterialen:
1
, Materialen die bewerkingen moeten ondergaan alvorens gebruikt te
kunnen worden
VB: cement, beton, glas, metaal, bitumen, keramiek
1.4 Duurzaam bouwen
- In 1987: “Our Common Future”
o Duurzame ontwikkeling: ontwikkeling die rekening houdt met:
Het economische (profit)
Het ecologische (planet)
Het sociale (people)
- Voor bouwmaterialen:
o Een materiaalverbruik dat rekening houdt met de complete levenscyclus
van de betreffende elementen. Dit wordt ook LevensCyclusAnalyse (LCA)
genoemd:
Winning grondstoffen
Productie
Gebruik
Afbraak
Verwerking afval
Transport
o De ontwikkeling van hernieuwbare energiebronnen
o Rationeel gebruik van zowel energie als de natuurlijke hulpbronnen:
Uitputbaarheid grondstoffen
Water
Energie
o Rekening houden met volgende aspecten voor duurzaam bouwen
Gezondheid (binnenmilieu)
Plaatsgebruik
o Aanmoediging met premies
1.5 Kwaliteitsonderzoek – certificering
1.5.1 Het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het
Bouwbedrijf (WTCB)
- WTCB
o Onderzoek (bouwsystemen, technische installaties)
Niet bouwmateriaal maar bouwmethode
o Informeren
TV: technische voorlichtingen
Brochures over een specifiek onderwerp, zorgt voor een
leidraad voor een goede uitvoering
WTCB-contact
Driemaandelijkse blad dat de nadruk legt op actualiteit en
lopende dossiers
Infofiches
Korte praktische publicaties over een specifiek onderwerp
Gedetailleerde technische publicaties
2
, Databank “bouwproducten”
Hulpmiddel dat het WTCB ter beschikking stelt van het
publiek
1.5.2 Normen en conformiteitsmerken
- Gedocumenteerde overeenkomsten betreffende technische specificaties of andere
nauwkeurige criteria die systematisch kunnen worden gebruikt als regels en
verzekering bieden dat de materialen geschikt zijn voor het gebruik waarvoor ze
bestemd zijn
o NBN: Belgische norm
o EN: Europese norm
o ASTM: American Society for Testing Materials
o DIN: Deutsche Industrie Normen
o BS: Britisch Standard
o NF: Normes Françaises
o ISO: Internationale normen (140 landen)
- CE-label (VB: cursus p. 17,18)
o Europese Gemeenschap nieuwe regelgeving ingevoerd
o Doel: producten uit verschillende landen met elkaar kunnen vergelijken
o Verplichte vereisten betreffende:
Mechanische weerstand en stabiliteit
Brandveiligheid
Hygiëne, gezondheid en milieu
Werkveiligheid
Geluidsisolatie
Energiebesparing en thermische isolatie
Duurzaamheid
o Beschrijft de prestaties van het product stelt geen eisen over specifieke
producteigenschappen
- BENOR-label
o Technische eisen moeten voldoen aan Belgische norm (NBN) en technische
voorschriften (PTV) geeft zekerheid over kwaliteit en verwerking
o Gepubliceerd in staatsblad door het BIN
o Betrekking op traditionele producten en zijn algemeen van toepassing
- ATG-label
o Technische eisen zijn opgenomen in Technische Goedkeuring (ATG)
geeft oordeel over toepassingsgeschiktheid van een product
o Opgesteld voor nieuwe en innoverende producten waarvoor geen norm of
PTV bestaat toegekend op aanvraag van producent van een product
o Opgesteld en gepubliceerd door de “Belgische Unie voor de Technische
Goedkeuring in de bouw” (Butg)
o Officiële label van de Technische Goedkeuring
o Merkgebonden
- ISO-label
o IS0 900(0-1-2)
o Heeft niets te maken met het product maar wel met de producent
(productieproces en interne werkorganisatie)
o Doel: uitwisseling van goederen en diensten vergemakkelijken en
samenwerking verbeteren
- Komo-label
o Nederlandse overheid
3
, o Onafhankelijk getoetste kwaliteit, op basis van objectieve maatstaven
- FSC-label
o Label of keurmerk op een hout- of papierproduct dat aangeeft dat een
product afkomstig is uit een verantwoord beheerd bos
1.5.3 Eigenschappen van materialen
- Eigenschappen van materialen:
o In relatie tot levensduur
Mechanische eigenschappen
Sterkte (VB: druksterkte, treksterkte, buigsterkte,…)
o Weerstand tegen breuk
o Maximale sterktewaarde waarde vlak voor breken
Vormstabiliteit: de eigenschap om in veranderde uitwendige
omstandigheden zijn afmetingen te behouden
o Doorbuiging
Stijfheid geeft aan of materiaal of constructie
buiging kan vertonen
o Elasticiteitsmodules (E)
Hoe hoger de elasticiteitsmodules, des te
stijver het materiaal
Stijf materiaal is beter bestand tegen
elastische vervorming wanneer het
mechanisch belast wordt
o Krimp
Chemische (verhardings)krimp
Volumevermindering waarbij het
volume van het resulterende geheel
kleiner is dan het volume van de som
van de afzonderlijke volumes
Plastisch krimp
Volumevermindering tijdens de
plastische fase (vnl. beton)
Thermisch krimp
Volumevermindering door afkoeling
Hygrometrisch krimp
Vormverandering door het opnemen en
afgeven van water
Hydraulisch krimp
Volumevermindering door vochtafgifte
aan omgeving, gevolgd door
samentrekking van de poriën
Inwendige krimp
Volumevermindering door inwendige
uitdroging
Uitwendige krimp
Volumevermindering door verdamping
Kruip
o De nijging om te vervormen o.i.v. een blijvende
belasting
o Belasting weg veert het beton terug deel echter
onomkeerbaar
Volumieke massa / soortelijke massa
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Mig2001uel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.