,HET VERBAND TUSSEN NEGATIEF AFFECT OP ALCOHOLGEBRUIK
GEMODEREERD DOOR DRINKING-TO-COPE EN SOCIALE ANGST
3
Het verband tussen negatief affect op alcoholgebruik gemodereerd door drinking-to-cope en
sociale angst
Volgens het Trimbos instituut dronk in 2018 8,2% van de 18-plussers overmatig
alcohol: 10,0% van de mannen en 6,6% van de vrouwen. Problematisch alcoholgebruik
betekent meer dan 21 glazen alcohol per week drinken voor mannen of meer dan 14 glazen
per week voor vrouwen (Trimbos-instituut, 2018). Problematisch alcoholgebruik is een
drinkpatroon dat leidt tot lichamelijke, psychische of sociale problemen (Trimbos-instituut,
2018). In Nederland is problematisch alcoholgebruik het laatste decennium gestegen: van 9%
in 2001-2004 tot 12% in 2008, na controle voor leeftijd en geslacht. Deze cijfers zijn wellicht
nog een onderschatting, omdat ze zijn verkregen op basis van vragenlijstgegevens waarin
respondenten vaak sociaal wenselijk antwoorden vanwege de gevoeligheid over het
onderwerp (Michels et al., 2011). Problematisch alcoholgebruik veroorzaakt op lange termijn
psychische- en lichamelijke ziekten, zoals depressies, angststoornissen, hart- en vaartziektes
en heeft financiële en sociale problemen tot gevolg (Anderson & Baumberg, 2006; Lwamoto,
Castellano & Takamatsu, 2012). Zodra dit problematische patroon van alcoholgebruik leidt
tot klinisch significante beperkingen of lijdensdruk, spreken we van een verslaving en wordt
de behandeling hiervan langdurig en intensief (Michels et al., 2011).
Gezien de forse stijging van het problematisch alcoholgebruik en de negatieve
gevolgen hiervan, is het van maatschappelijk belang om onderzoek te doen naar de motieven
waarom mensen alcohol drinken. Uit eerder onderzoek is naar voren gekomen dat negatief
affect een belangrijke rol speelt in het drinken van alcohol. Mensen gebruiken alcohol als
zelfmedicatie, om hun stemming te veranderen en het gevoel van stress te verminderen
(Colzato, Van der Does, Kouwenhoven, Elzinga & Hommel, 2011). Als iemand ervaart dat
een bepaalde manier om met problemen om te gaan werkt, zal diegene deze manier vaker
hanteren (Khantzian, 1997). Als mensen zich somber voelen en men heeft ervaren dat het
, HET VERBAND TUSSEN NEGATIEF AFFECT OP ALCOHOLGEBRUIK
GEMODEREERD DOOR DRINKING-TO-COPE EN SOCIALE ANGST
4
gebruik van alcohol dit affect in de positieve zin verandert, zal men vaker alcohol gaan
gebruiken wanneer men zich somber voelt (Khantzian, 1997).
In dit onderzoek wordt gebruik gemaakt van een ESM-studie (Experience Sampling
Method) om een duidelijk beeld te krijgen of negatief affect in verband staat met
alcoholgebruik. Een ESM-studie is een intensieve data verzameling techniek, waarbij
deelnemers gevraagd wordt een vragenlijst te beantwoorden (met vragen over bijvoorbeeld
stemming en context) op meerdere momenten per dag, gedurende meerdere dagen. Door een
ESM-studie worden met name de schommelingen van negatief affect gedurende de dag
zichtbaar. Door het herhaaldelijk meten van gedachten, emoties, percepties en gedrag, op het
moment dat deze voorkomen, wordt er meer inzicht verkregen over de individuele verschillen
binnen het individu. In tegenstelling tot cross-sectionele data, wordt de informatie die
verkregen wordt via een EMS-studie, niet vervormd door het geheugen (Lenaert, Huegten,
Ponds, 2018). In de sub paragraaf ‘Ontwerp’ wordt dit begrip nader toegelicht.
Negatief affect
In de psychologie is het affect een patroon van waarneembaar gedrag waarmee een
subjectief gevoel (of emotie) tot uitdrukking wordt gebracht (Schaufeli & Bakker, 2001).
Mensen die hoog scoren op negatieve affectiviteit worden gekenmerkt door veel negatieve
emoties of stemmingen in uiteenlopende situaties. Gezondheidsklachten, slechtere coping en
meer onaangename gebeurtenissen zijn gerelateerd aan negatief affect (Cooper, Frone, Russel
& Mudar, 1995). Uit eerder onderzoek naar het verband tussen negatief affect en
alcoholgebruik onder volwassenen tussen de 18-65 jaar is gebleken dat mensen met
alcoholproblemen meestal drinken om negatieve emoties te onderdrukken (Cox & Klinger,
1988).
Uit onderzoek van Baker, Piper, McCarthy, Fiore en Majeskie (2004) is gebleken dat
negatief affect tevens ook een versterkende rol kan spelen in de mate van alcoholgebruik.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper margovalks. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.