Algemene inleiding
1 Wat is recht
= de geïnstitutionaliseerde ordening van het menselijk handelen in de samenleving.
Recht is afdwingbaar (ik kan iets eisen, kan gesanctioneerd worden). → De staat
Opgelegd door de staat
Algemeen geldende normen
• Gedragsregels
o Bevelen → art.. 1604 B.W.: de vk moet leveren, art..213 BW: samenwoning
verplichting
o Verbieden → art.. 215 B.W.: vk van de gezinswoning en toestemming van echtgenoot
o Toelaten → art.. 544 B.W.: eigendomsrecht (mede eigendom: appartement)
• Organieke regels: indeling, structuur, instellingen, G.W.
→Aanvullend recht: je mag afwijken
- Wettelijk stelsel
→Dwingend recht: moet nageleefd worden, niet naleving wordt gesanctioneerd
• OO (absoluut dwingend)
• Gewoon/ Bescherming van zwakkere groep (minder sterk) Vb.: consumentenrecht, huur
Subjectief recht = een in het rechtssysteem erkende bevoegdheid om naar eigen goeddunken
bepaalde handelingen te stellen (over jezelf, zaak,…) “ik heb recht op”
Objectief recht = regels die de inhoud, de wijze van totstandkoming en van verdwijning, het bewijs
en de bescherming van die subjectieve rechten bepalen. Rechtsregels
Rechtssubject = persoon of groep van personen in wiens hoofde subjectieve rechten en plichten
kunnen ontstaan (NP en RP)
Rechtsfeit = elk feit, gebeurtenis waaraan het objectief recht rechtsgevolgen koppelt. Hier is geen
bewuste intentie.
Rechtshandeling = elke handeling die bewust gesteld wordt om rechtsgevolgen te bekomen.
• Eenzijdige: de wilsuiting van 1 persoon volstaat
• Meerzijdige: wilsovereenstemming tussen alle partijen is noodzakelijk
Verjaring
• Bevrijdende: door verloop van tijd wordt een persoon bevrijd van een verbintenis
• Verkrijgende: door verloop van tijd verkrijgt de persoon bepaalde rechten
Vastgoedrecht samenvatting Shania Geens 1
,POLITIEKE RECHTEN
De rechten die een burger tegen de overheid kan uitoefenen:
• politieke vrijheden (vrijheid van meningsuiting, vrijheid van onderwijs)
• participatierechten (kiesrecht)
• sociaaleconomische rechten (recht op financiële bijstand).
CIVIELE RECHTEN
De rechten die een burger kan uitoefenen tegenover zijn medeburger:
• persoonlijkheids- en familierechten
• zakelijke rechten
• vorderingsrechten
• intellectuele rechten
Vastgoedrecht samenvatting Shania Geens 2
,2 De indelingen van het recht
2.1 Nationaal recht
Privaat en publiek recht leunt steeds dichterbij elkaar aan: publieks-private samenwerking (PPS)
PRIVAAT RECHT: burgers onderling
• Burgerlijk recht: elementaire verhouding tussen de burgers (alle rechtssubjecten die geen
deel van het geweldmonopolie uitoefenen)
o Personen- en familierecht
o Goederen- en eigendomsrecht
o Erfenis en contract
▪ Koop
▪ Huur
▪ Aanneming
→ Burgerlijk wetboek (B.W.) gebaseerd op code civile van Napoleon.
• Handelsrecht: regelt het statuut van de handelaren en commerciële activiteiten
1. Objectieve handelsdaden: uitgifte wisselbrieven, productie of ak goederen om ze te
verkopen, verrichtingen van bank – of verzekering operaties, uitbaten van een transport-
of bouwonderneming of van openbare schouwspelen: VAN NATURE HANDELSKARAKTER
2. Subjectieve handelsdaden: alle rechtshandelingen die gesteld worden door handelaars
(alle personen die beroepshalve objectieve handelsdaden stellen) in verband met hun
bedrijf
→Wb. Koophandel (het statuut van handelaars, eigen regelgeving inzage contracten)
• Vennootschapsrecht: Regels van toepassing op alle vennootschappen (NV, BVBA, CV,
VOF,…): handelsvennootschap + burgerlijke vennootschap die de rechtsvorm van een
handelsvennootschap heeft aangenomen
→W. Venn.
• Economisch recht: regelt overheidsingrijpen in het economisch leven eerder publiekrechtelijk
→ W.E.R (consumentenrecht)
• Privaatrechtelijk procesrecht: regelt de inrichting en bevoegdheid van de privaatrechtelijke
rechtscolleges (vredegerecht, rechtbank van eerste aanleg, ondernemingsrechtbank,
arbeidsrechtbank, arbeidshof, hof van beroep en Hof van Cassatie zetelend in
privaatrechtelijke geschillen) + verloop privaatrechtelijke processen.
→Ger. W.
• Sociaal recht (tussen privaat en publiek)
o Sociaalzekerheidsrecht: werkloosheid, pensioen, ziekte, invaliditeit, vakantiekas,…
o Arbeidsrecht: verhouding tussen wn en wg → CAO’S
Vastgoedrecht samenvatting Shania Geens 3
, PUBLIEK RECHT: rechten van de mens, overheden onderling – tussen burger en overheid
Wanneer de overheid afstand doet van haar geprivilegieerde positie zijn de verhoudingen zuiver
privaatrechtelijk.
• Grondwettelijk recht/ staatsrecht: basiswetgeving
• Staatstructuut
• Democratische rechten: bepalingen in hoofde van de burgers
• Scheiding der machten: wetgevende-parlement, uitvoerende-regering, rechterlijke-
rechtbanken
• Grondrecht art..8 Gw.: “De Belgen en hun rechten”
→ Gw.
• Administratief recht/ bestuursrecht: regelt de inrichting en werking van de administratie
(uitvoerende macht, regering)
• Provincies, gemeenten, openbare instellingen
• Vergunningen
• Raad van State
• Onteigening
→ VCRO (Vlaamse codex ruimtelijke ordening)/ Rvst.W. (Raad van State wet)
• Fiscaalrecht: bepaling van overheidsinkomsten
• Belastingen (persoonsbelasting, KI, kooprecht, btw)
• Fiscaal legaliteitsbeginsel (art.. 170 Gw.)
→V.C.F (Vlaamse codex fiscaliteit)/ W.I.B (Wetboek inkomensbelasting)/ W.BI.W.
• Strafrecht: bepaalt welke handelingen strafbaar zijn en welke straffen van toepassing zijn
(art.. 14 GW)
• Overtreding: politiestraf
• Wanbedrijven: correctionele
• Misdaden: criminele
→ Sw.
• Strafprocesrecht: regelt de inrichting en bevoegdheid van de strafrechtscolleges
(politierechtbank, correctionele rechtbank, hof van beroep zetelend in strafzaken, hof van
assisen) + procedure in strafzaken
• Strafuitvoering, onderzoeksmethodes
→ Wb Strafproces
2.2 Grensoverschrijdend recht
INTERNATIONAAL PRIVAATRECHT
Welke nationale wetgeving is van toepassing op een rechtsverhouding waarin elementen voorkomen
uit verschillende staten (vb.: huwelijk tussen Belg en vreemdeling, nalatenschap van Belg in het
buitenland) d.m.v. verwijzings- of conflict regels.
De regeling is zuiver nationaal: ieder land heeft zijn internationaal privaatrecht → steeds meer
Europees.
Vastgoedrecht samenvatting Shania Geens 4