Herhaling normale spraak- en taalontwikkeling
Visie op taalverwerving
Zowel de aangeboren mogelijkheden als de omgevingsfactoren zijn belangrijk voor de
spraak- en taalontwikkeling; daarom niet in dezelfde mate. Men ziet dus nu het belang van
de interacties tussen kind en zijn ouders of verzorgers.
Anno 2019: sociaal interactionistische visie
® zowel aangeboren mogelijkheden als omgevingsfactoren zijn belangrijk
Belang van sociale interacties voor leren van taal
Taalverwerving is:
- Product van de vroege sociale interacties tussen kinderen en hun geliefkoosde
verzorgers
o Een natuurlijk gevolg van deze interacties, als communicatiepogingen kind
worden beantwoord
o Indien verstoring in sociale interacties => Kans op problemen met
taalverwerving
Kinderen leren dus taal op basis van de interacties die ze hebben met geliefkoosde
verzorgers en dit gedurende dagelijkse handelingen/routines. Hechting is een belangrijke
voorwaarde om tot goede interacties over te gaan.
Taal is natuurlijk gevolg : als interactie ontstaat dan wordt die gevolgd door een talige uiting.
Pogingen kind : als die beantwoord worden door de volwassene dan zal kind zich
aangespoord voelen om verder te oefenen.
Taal en communicatie
Communicatie =
- Van Dale: Communicatie = uitwisselen van informatie
- Carpentier: Communicatie = de middelen waarmee mensen met elkaar omgaan
en/of zich tot elkaar gedragen. Het is een proces van overbrengen van info van de
ene persoon naar de andere. Er is steeds een zender en een ontvanger.
- Doel communicatie = Invloed uitoefenen op onze omgeving
1
,Taal =
- Taal is een middel om te communiceren
- Via taal kunnen we:
o ervaringen uitwisselen
o van gedachten wisselen
o kennis opdoen
o denken
o onze wensen en gevoelens uiten
- Taal bestaat niet alleen uit woorden (verbaal)
- Taal kan ook non-verbaal zijn:
o Gebaren
o Lichaamshoudingen
o Bewegingen
o Intonatie
o Tekenen
o …
Voorwaarden voor spraak- en taalontwikkeling
- Taal = ‘multi-demensioneel gebeuren’ ….
o Wil een kind vlot leren spreken en een taal verwerven dan moet er aan een
aantal voorwaarden voldaan zijn!
o We kunnen deze enerzijds onderverdelen in persoonlijke en anderzijds in
externe factoren
Om de verschillende spraakklanken van zijn taal correct te kunnen produceren moet kind de
klanken uit zijn omgeving goed kunnen waarnemen en anderzijds goede sensorimotorische
controle hebben over de beweging van lippen, tond, ….
Bovendien is er een constante wisselwerking tussen taal en denken; dus hangt
taalontwikkeling nauw samen met verwerving van cognitieve vaardigheden
Tot slot verwerft kind zijn taal in interactie met volwassenen en andere kinderen = belangrijk
om sociale contacten te leggen
Taalgevoeligheid : aangeboren mechanisme om taal te leren : is genetisch bepaald.
2
, Kind gebonden (persoonlijke) factoren voor spraak- en
taalontwikkeling
- Belangrijke basisvoorwaarde: normale anatomische en neurologische ontwikkeling
o Sensori-motorische ontwikkeling
o Cognitieve ontwikkeling
o Sociaal-emotionele ontwikkeling
- Aangeboren taalvermogen = taalaanleg
- Belang kritische periode voor taal… of toch niet?
- Taalaanbod = taal die kind vanaf zijn geboorte hoort
o Brede omgevingstaal
o Child directed speech
§ Motherese
§ Fatherese
o Invloed culturele context
Taalaanleg : is sterk bepalend in welke mate en in welk tempo een kind zijn taal leert
Vroeger ging men ervan uit dat er één bepaalde plaats in de hersenen verantwoordelijk was
voor de ontwikkeling van de taal. Inmiddels weten we dat het veel ingewikkelder is.
Bij beschadiging van een hersengebied : andere gebieden nemen taak over; dit gaat vlot bij
jonge kinderen; maar bij oudere niet.
De periode van 0 tot 7 jaar is heel belangrijk : dit is de kritische periode. In deze periode leert
een kind grootste deel van zijn taal. De hersenen zijn in deze periode nog heel flexibel.;
nadien vermindert dat. Een kind kan zijn moedertaal in al haar finesses en complexiteit leren
als we het in de juiste periode voldoende stimuleren. Na deze periode kan dat ook nog; maar
dan gaat dit minder vlot. Een kind dat in zijn eerste levensjaren nooit of nauwelijks in contact
is gekomen met taal, zal dat later nooit meer inhalen.
Taalaanbod : Goede taalaanleg is niet voldoende. Kind zal geen taal leren als het niet in
contact komt met anderen / met taal. Kinderen leren immers dankzij het taalaanbod van
ouders en opvoeders. Kinderen die in een Nederlandse omgeving opgroeien leren
Nederlands; zij die in een Turkse omgeving opgroeien zullen Turks leren. Kinderen die in
een tweetalige omgeving opgroeien : zullen beide talen leren.
Brede omgevingstaal : taal die niet direct tot het kind is gericht. Mama en papa die tegen
elkaar praten; tv/radio die speelt; …
Child directed = verzorgerstaal. Ouders passen hun taalaanbod automatisch aan ze tegen
hun kinderen praten
3
, Een goed taalaanbod dat voldoende aangepast is is voldoende om de taalontwikkeling van
het kind te stimuleren. Kind heeft dat taalaanbod nodig om betekenissen van woorden af te
leiden; om taalregels af te leiden. Er is een duidelijk verband tussen het taalaanbod en de
woordenschatsontwikkeling. In gezinnen waar ouders veel tegen kinderen praten; veel
voorlezen ; veel op vragen van het kind antwoorden : kind zal goede woordenschat
ontwikkelen
Belangrijk is dat de taalstimulering ongedwongen gebeuren in spontane situaties en niet al te
bewust.
Relatie taal- en andere ontwikkelingsdomeinen
De taalontwikkeling staat niet op zichzelf. Er is een duidelijke beïnvloeding /
wisselwerking met de andere ontwikkelingsdomeinen.
- Taal is belangrijk voor:
o Cognitieve ontwikkeling
o Sociale ontwikkeling
o Emotionele ontwikkeling
o Deze verschillende ontwikkelingsdomeinen beïnvloeden elkaar voortdurend
- Wie niet over taal beschikt kan niet communiceren
- Niet communiceren leidt tot sociale isolatie
Hechting = “het aangaan van een duurzame affectieve band met een hechtingsfiguur die
instaat voor de emotionele veiligheid en geborgenheid van de hechtingzoekende”
- Hechting is belangrijk voor de sociale, emotionele en communicatieve ontwikkeling
- Bij een gezonde baby en betrokken ouders komt hechting op een natuurlijke wijze tot
stand vanuit een liefdevolle verzorging
Sociale interactiepatronen ontstaan op basis van een gezonde hechting.
Hechtingspatronen ontwikkelen zich reeds in de vroege kindertijd (reeds voor de geboorte)
en vertonen een hardnekkig karakter.
In een veilige hechtingsrelatie ontwikkelt het kind vertrouwen in zichzelf en in de
ander/wereld.
Hechting en comm.ontwikkeling kunnen worden beïnvloed door medische problemen.
Wanneer er te weinig mogelijkheden tot een vroeg contact zal dit de hechting tussen moeder
en kind in de weg staan.
Bij een gezonde hechting zal een baby rond 2 à 4 mnd meer en meer zijn gevoelens tonen.
Het toont interesse in de volwassene door : kijken, glimlachen, luisteren, kirren, opgewonden
bewegen …
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper laurethys. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.