Dit is een samenvatting van alle filosofische teksten die besproken zijn tijdens het vak Wetenschapsfilosofie (Nationale identiteit, grenzen, territorialiteit). Dit vak is onderdeel van verschillende talenstudies aan de Universiteit van Amsterdam (UvA): Arabisch, Frans, Duits, Italiaans, Spaans etc...
John Stuart Mill: On Liberty, Chapter 4: Of the Limits to the Authority of Society 6
over the Individual
Macintyre: After Virtue, A Study in Moral Theory, Chapter 14: ‘The Nature of the 8
Virtues’
Immanuel Kant, Kritik der reinen Vernunft: ‚Einleitung‘ 11
Clifford Geertz, The Interpretation of Cultures: Selected Essays (1973) essay: 15
‘After the Revolution: the Fate of Nationalism in the New States’
Hans-Georg Gadamer, Wahrheit und Methode: ‘Erhebung der Geschichtlichkeit 17
des Verstehens zum hermeneutischen Prinzip‘
Lyotard: Answering the Question: What is Postmodernism 20
Homi Bhabbha en Kwame Anthony Appiah, ‘Cosmopolitanism and Convergence’, 23
New Literary History 49:2 (2018) 171-198
,C.P. Snow: The Two Cultures (1959)
Snow was een novelist. Hij heeft romans geschreven. Maar hij was ook een
natuurwetenschapper aan Cambridge University. Hij was iemand die aan de ene kant een
natuurwetenschapper is en aan de andere kant ook in de Arts actief is.
De tekst is verschenen in 1959. Hoe kun je dat aan deze tekst zien? In hoeverre is dat
relevant? We zitten midden in de Koude Oorlog en je ziet dat hij heel erg denkt in termen
van wij (Amerikanen, Britten) en zij (de Sovjets). Je merkt dat er een race aan de gang is in
de wereld tussen die twee. Hij zegt wij kunnen winnen als wij het probleem van de Two
Cultures oplossen.
Dit is een typische liberale tekst. Het gaat om liberaal optimisme: geloof dat als je
wetenschap z’n gang laat, de markt z’n gang laat gaan, we allemaal gelukkiger worden en
het welvaartsniveau zal stijgen en alles beter zal zijn.
Wat zijn de two cultures eigenlijk?
Is dat de intellectuelen/schrijvers/novelists aan de ene kant en aan de andere kant de
wetenschappers? Of gaat dit over alpha versus beta?
Bij Snow lopen die twee categorieën door elkaar. Intellectuelen en alpha's zijn voor hem
allemaal mensen die vallen in de groep van de ene culture. En die noemt hij traditional
culture. Dat zijn de mensen die gevormd zijn door de Klassieken, Grieks en Latijn hebben
gehad, moderne vreemde talen spreken etc. Hier plaatst hij de tweede culture tegenover. En
voor de tweede culture gebruikt hij het woord science. En dat is een lastig woord in het
Engels om goed te vertalen omdat het soms als een breed begrip wordt gebruikt als “de
wetenschap” en soms voor met name de natuurwetenschappen. Als je deze tekst leest zie je
ook dat die twee benaderingen van science bij Snow op elkaar vallen. Echte wetenschap bij
Snow is toch eigenlijk wel natuurwetenschap en daartegenover staat de traditional culture.
En de traditional culture is allemaal wel leuk en interessant, maar valt te betwijfelen.
Hij zet dus de twee cultures tegenover elkaar. En dat heeft ook te maken met wat het woord
culture bij hem betekent. Hij gebruikt het woord cultuur als een sorot socialisering. Mensen
van de traditional culture delen met elkaar een taal, een soort citatiegemeenschap. En
natuurwetenschappers hebben ook een eigen taal. Het probleem van de samenleving is dat
er two cultures zijn die elkaar niet meer snappen en elkaar eigenlijk niet meer willen
begrijpen. De natuurwetenschappers zeggen namelijk: ‘Tja waarom zou ik Shakespeare
moeten lezen? Wat moet ik daarmee? Ik moet de wereld redden! Ik heb niks aan die oude
boeken van vroeger’. Terwijl aan de andere kant er het snobisme is van de geletterden die
neerkijken op de natuurwetenschappen.
Snow maakt de scientific revolution mee. Dit is een fase waarin de ontwikkelingen zo snel
gaan en als scientists vinden we zoveel nieuwe dingen uit (computer, telefoon, reizen naar
de maan). Dit is eigenlijk een soort tweede revolutie (eerste is industriële revolutie). En
binnen deze revolutie heb je de pure scientists e n de applied scientists. En hier heb je dat de
pure mensen neerkijken op de applied scientists, terwijl voor hen de applied scientists
ongelooflijk belangrijk zijn. Je zou dit kunnen vergelijken met WO en HBO.
1
, De alpha’s leven nog in het verleden. De Industriële Revolutie hebben zij nauwelijks
verwerkt: probeer eens een roman te noemen waarin moderne wetenschap voorkomt.
Nergens! Want de alpha’s staan met de rug ernaar toe. Dit is een punt van kritiek dat nu niet
meer terecht is. Tegenwoordig hebben moderne ontwikkelingen juist plek in de moderne
romankunst.
Voor Snow is deze verdeling in two cultures een belangrijke tool om de samenleving, maar
dus ook de academische wereld, te begrijpen.
Auswitz
Hij benoemt meerdere malen in zijn tekst Auswitz en dat koppelt hij aan het falen van de
traditional culture. De alpha mensen wisten wel alles van Perikles en Plato, maar op het
moment dat er echt iets gebeurde in de wereld, stonden ze met lege handen. Auswitz laat
zien dat de traditional culture gefaald heeft. En onze enige hoop is de andere culture want
die gaat de echte problemen oplossen.
Het is natuurlijk heel opvallend wat hier gebeurt, want juist Auswitz heeft alles te maken met
techniek en met science. Er is enorme kritiek op de natuurwetenschappen vanuit de
moderniteit, dat juist de natuurwetenschappen geen morele correctie hadden en dat dat
mede ook een verklaring voor Auswitz is. De negatieve kanten van de moderniteit worden bij
de traditional culture gezet en alle positieve kanten van de moderniteit worden op science
gezet.
Zijn er eigenlijk maar twee cultures?
Hij benoemt ook een third culture: de sociale wetenschappen (gamma wetenschappen).
Misschien is dat de derde culture. Je hoort hem hopen laat die derde culture opkomen, want
hij ziet het als het bij elkaar komen van de sterke kanten van beide cultures. Deze komen bij
die derde culture terecht.
De geesteswetenschappen houden zich bezig met de producten van de geest van de mens,
het individu ook, de producten van het individu. De natuurwetenschappen zijn daar niet in
geïnteresseerd. maar is in het gemiddelde geïnteresseerd. Natuurwetenschappers zijn op
zoek naar een universele formule die altijd en overal geldt hetzelfde is. Daar zijn hele
duidelijke formules voor. Natuurwetenschappen zoekt via de methodes naar universele
regels. De sociale wetenschappen pakken de methode van natuurwetenschappen en
passen dat toe op het gebied van de geesteswetenschappen. Daarbij zijn de sociale
wetenschappen niet geïnteresseerd in die ene uitzonderlijke schrijver die eruit springt, maar
zijn ze op zoek naar het gemiddelde in de samenleving.
In de tekst merk je dat de auteur een voorkeur heeft voor de nieuwe third culture.
De geesteswetenschappen hebben een eigen taal, eigen methodes, eigen technieken en
inzichten om wetenschap te bedrijven. Er is een natuurwetenschappelijk model van
wetenschap bedrijven, wat natuurlijk betekenisvol is en belangrijk. Maar dit is niet het enige
model van wetenschap bedrijven. Anders schrijf je namelijk heel veel wetenschappen af.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper scottishunicorn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
