PATHOLOGIE VAN HET BEWEGINGSAPPARAAT
1 ORTHOPEDIE
= is een (para)medisch specialisme dat zich bezighoudt met de behandeling van afwijkingen en ziekten van
het steun- en bewegingsapparaat. De oorsprong van de naam komt van het oud- Griekse ‘orthos’ (recht)
en ‘paedos’ (kind) en voert terug op het recht laten groeien van kinderen. Voorheen werd het dan ook
geschreven als orthopaedie.
Orthopedisch letsel:
= is eigenlijk een verzamelnaam voor aandoeningen en letsels aan het steun- en bewegingsapparaat. Het
kan gaan om botten, spieren, ligamenten, gewrichten. De letsel kunnen acuut (plotseling) zijn (breuken,
sportletsels), verworven = opgelopen doorheen de levensjaren (artrose, heupdysplasie) of aangeboren zijn
(scoliose, spondyloisthese (= een breuk in de wervelboog waardoor de wervel gaat afglijden naar voor),
klompvoeten)
Patiëntenpopulatie?
• Acuut: orthopedische letsels, sportletsels en rug- en nekklachten
• Chronisch: peesklachten, rug- en nekklachten, artrose
• Postoperatieve revalidatie: THP, TKP, VKB,…
‘Structure governs function and function governs structure’ (= functie creërt structuur en structuur
creërt functie)
-> hiel van een volwassenen -> hiel van een baby/ kind: is kleiner omdat het kind er nog niet op staat/ stapt
-> een baby heeft nog niet echt functionele
krommingen. Naarmate ze ouder worden veranderd
dit. Links is het van het kind/ baby en rechts van een
volwassenen. De rug legt lordose en kyfoses om
krachten te gaan verdelen.
1.1 ETIOLOGIE
-> iemand die voorbeschikt is om een letsel op te lopen…
-> belangrijk om te weten dat het nooit 1 ding op zich is
,1.2 DIAGNOSE VAN ORTHOPEDISCH LETSEL
• Anamnese
✓ Meest belangrijke onderdeel
✓ Vorming van hypothese: op basis van de anamnese eigenlijk een idee vormen van wat er juist
aan de hand is en hoe je dat gaat aanpakken
✓ Volledig zijn: bv. namen van kinderen noteren, man/ vrouw (hierover beginnen) -> vertrouwen
winnen van de patiënt, de patiënt heeft door dat je met hem/ haar bezig bent
✓ Open vragen
✓ Aandacht voor ADL: wat gaat er goed en niet goed? welke prioriteiten heb je?
✓ Red/ Yellow Flags
➢ Red flag: mechanische pijn, neurologische uitval,… als de klachten ’s nachts erger zijn dan
overdag, onverklaarbaar gewichtsverlies, misselijk,…
➢ Yellow flag: psychosociale factoren (ondersteunde thuissituatie, angst voor bewegen) ->
weten hoe de patiënt met zijn klachten omgaat
✓ Verwachtingen
✓ Oefening baart kunst
Leeftijd en geslacht Werk en hobby Waarom de patiënt komt Letselmechanisme
(volledige historiek – (macro- of microtrauma)
ook functioneel)
Ontstaansmechanisme Welke symptomen? Welke bewegingen of Hoe lang? Eerdere
activiteiten veroorzaken blessures?
de pijn?
Intensiteit, duur en Pijn in rust, 24u verloop Type en kwaliteit van de Waar en welke
frequentie? pijn sensaties
Levensstijl (medicatie, Familiale Eerdere behandelingen Mediatiegebruik
roken, sedentair) voorgeschiedenis
• Observatie
✓ Doel = bevestigen of uitsluiten van hypothese (klinisch onderzoek): bv. hoe de persoon zich
voelt, aankleedt, binnenkomt, rechtstaat uit de stoel, begroet, hand geeft, gezichtsuitdrukking,…
• Klinisch onderzoek
✓ Actief (patiënt beweegt) – passief (therapeut voert de beweging uit) – weerstand
✓ Doel: bevestigen of uitsluiten van hypothese
-> passief onderzoek
-> actief onderzoek
-> weerstand onderzoek
-> mogelijke EX vraag
2
, • Functioneel onderzoek
✓ Toegevoegde testen
✓ Functionele bewegingen (ADL)
• Neurologisch onderzoek
• Palpatie
✓ Verschil in spanning
✓ Textuur
✓ Vorm en structuur
✓ Aard van het weefsel
✓ Temperatuur
✓ Pulsaties, fasciculaties, tremor
✓ Pathologische aard (zwelling, verdikking, droogheid)
✓ Verminderd gevoel
• Radiologie
✓ RX
✓ CT-Scan
✓ MRI
✓ Skeletscintigraphy (botscan)
✓ Echografie
✓ Artroscopie
• Labo
1.2.1 RX
-> mogelijk EX vraag
Verschillende dichtheden:
• Metaal, bot, zachte weefsels, water, vet, lucht
Doel:
• Fracturen uitsluiten
• Zware pathologie uitsluiten
✓ Osteomyelitis
✓ Spondylitis Ankylosans
✓ Tumoren
• Andere pathologieën afleiden
✓ Osteoporose
✓ Calcificaties
✓ Artrose
! een verstuiking is een ligamentair probleem, ligament ga je niet zien op
een RX want het is bindweefsel
! cyste: RX -> zwarte vlek in het witte bot
Voordeel:
• Goedkoop en snel
Nadeel:
• Straling, geen differentiatie
• Je kan geen kraakbeen zien: kraakbeen bestaat voornamelijk uit water en doorlaatbaar en tekent
zwart af; metaal tekent enorm wit af
• We kunnen geen onderscheid maken tussen verschillende weefsels, we zien alleen het bot en
soms ook indirect het gewricht
3
, RX opnames:
• AnteroPosterior: van voor naar achter toe
• Lateraal: zijkant
• 3/4de: opname staat gedraaid
1.2.2 CT-SCAN
• = Computer Tomografie
• Doorsnede dmv röntgenstralen
• Computer maak 2D beeld = ‘slice’
Voordeel:
• Scherpere weergave, osteosynthese (= van metaal gemaakt -> mensen kunnen dit beter
verwijderen voor de foto als het mogelijk is)
Nadeel:
• Straling (= 200xRX), kosten, artefacten (= afwijkingen gaan zien, iets gaan creëren terwijl er niks is)
1.2.3 NMR OF MRI
MRI:
• = Magnetic Resonance Imaging
• Is een medische beeldvormingstechniek die wordt gebruikt voor het in kaart brengen van het
lichaam en bepaalde lichaamsprocessen
NMR:
• = Nucleaire Magnetische Resonantie
• Geen röntgenstralen: hierdoor geen of verhoogde risico op kanker
• Magnetische stralen
• Kernspinrotatie van waterstofionen
• Signaal wordt opgevangen en omgevormd tot 3D beeld
Voordeel NMR:
• Scherpere weergave, differentiatie
Nadeel NMR:
• Wachttijd, kosten, claustrofobie
1.2.4 ECHOGRAFIE
• Geluidsgolven
• Transducer + tussenstof
• Tijd tot terugkeren van het signaal
Voordelen:
• Geen straling, geen bijwerkingen, visualisatie met
beweging, real- time, lokalisatie pijnpunt
Nadelen:
• Beperkte resolutie, beperkte diepte, smal kijkveld, geen
penetratie van bot, getraind radioloog
4