Uitgebreide samenvatting van alles hoorcolleges van het vak Buitenlands en Defensiebeleid uit de master Internationale Politiek aan de universiteit van Gent.
Buitenlands en defensiebeleid
van België
Les 1: Het regeerakkoord
België heeft obstakels dat het moet overwinnen.
1. Er zijn geen Belgen. Er is geen sterk Belgisch nationaal gevoel. Er is een sterk
regionaal nationalisme maar geen nationaal patriotisme. Onze strategische cultuur is
er een dat bestaat uit het idee dat wij niet echt belangrijke spelers zijn omdat we te
klein zijn. Er wordt van ons niet zo veel verwacht maar uiteindelijk is België wel het
9de land qua inwoner en BBP en zijn we stichtend lid van alle organisaties.
Bescheidenheid is een deugd, nationalisme moeten we vermijden maar een
minimum aan patriotisme zou goed zijn
2. We hebben een complexe staatsstructuur gecreëerd met versnipperde
bevoegdheden. Er is geen hiërarchie. In de meeste federale staten is het federale
niveau hoger dan regionaal maar bij ons staan ze allemaal op dezelfde hoogte. Dit
maakt het moeilijk om een beleid te voeren. Er is ook een te grote politieke
instabiliteit. Er is kwaliteit maar geen kwantiteit. Een te klein ministerie en te klein
leger waarop te veel bespaard wordt. Er zijn enkele rode lijnen in het buitenlands
beleid die een zeker richting gaf maar ook deze interne consensus is verbroken
doordat sommige partijenmeer euro realistisch geworden zijn.
3. Geen echte Belgische strategie. Wat is het Belgisch nationaal belang? Grote Belgische
bedrijven zijn nu in handen van buitenlandse bedrijven, wat op zich geen probleem is
zolang het binnen de EU blijft. We hebben een uitgebreid regeerakkoord waar
moeilijk vanaf geweken kan worden maar hierdoor ontbreekt een visie. Defensie en
buitenlandse zaken staat niet echt hoog op de agenda omdat ze electoraal niet
interessant zijn. Buitenlandse zaken heeft nog wel prestige maar weinig macht.
Defensie wordt gezien als een verliespost. Er is een traditie van passivisme waarbij er
vaak een soort van intuïtieve antidefensiehouding is. Wij hebben geen nationale
veiligheidsstrategie voor buitenlands beleid. Je hebt wel een capaciteit beleid
(financieel maar ook enorm uitstelgedrag over moeilijke beslissingen
Het regeerakkoord van Alexander de Croo
Buitenlandse zaken en defensie in het regeerakkoord:
Het is positief geformuleerd en daardoor lijkt het misschien een beetje onrealistisch. De
vorige regering Michel I heeft geen sterke Pro Europese rol gespeeld omdat de interne
Europese consensus gebroken was omdat de NVA een andere positie had. In het nieuwe
regeerakkoord is er een duidelijk streven om hiermee te breken.
“België wil binnen de VN een geloofwaardige bijdrage leveren om de internationale
vrijheid te handhaven.”
Interessant dat ze de VN aanhalen omdat meestal de Unie en de NAVO aangehaald
worden
,“België zal zijn engagement voor een effectieve Europese defensie voort zettenen
men wil aan de Europese strategische autonomie een pijler binnen de NAVO”.
Men spreekt meer en meer over capacity to act i.p.v. strategische autonomie
Belgisch standpunt is altijd geweest dat Europese defensie, NAVO en VN-loyaliteit
perfect samengaan. Wat de Europese pijler betekend is een ongedefinieerd begrip
“Buitenlandse militaire opdrachten hoeven uitsluiten een internationaal mandaat”
We mogen alleen een militaire operatie doen als er een uitnodiging is van het land of met
mandaat van de Veiligheidsraad maar deze riskeert verlamd te worden door de rivaliteit
door de grootmachten dus de kans op mandaat is kleiner
Militaire opdrachten moeten passen in het kader van de NV, NAVO en EU
Beleid voeren via de Unie dat kadert binnen de militaire operaties van de EU
“Europa heeft nood aan een militaire interventie capaciteit en een solidaire basis”
België wil gaan investeren in de Europese capability gaps
Regering komt met een beleid om onze bedrijven daar te laten investeren samen het
defensie-investeringslijn
Belgische defensie-industrie is niet groot, als je wil dat deze overleven en hulp wil krijgen
van het Europees defensiefonds moet er een plan zijn
“Het parlement moet meer betrokken worden qua operaties en militaire aankopen
alsook burgerslachtoffers”
België heeft een grondwet die het parlement weinig insprak geeft op vlak van defensie
Debat over de F35 vliegtuigen en de nucleaire taak. Als we de nucleaire taak willen
opgeven zouden we dat moeten doen met een ander lid zoals Duitsland. Dit
onderdeel van nucleaire afschrikking is misschien overbodig. Een alternatief zou
kunnen zijn dat we niet dezelfde rol kunnen spelen als Frankrijk, zij hebben nucleaire
macht en raketten. De rol die we nu hebben voor de VS kunnen we ook voor Fr doen.
De Amerikanen zullen eisen dat als we een Amerikaanse kernraket onder een frans
vliegtuig willen handen dat we alle informatie delen en dat gaan de fransen nooit
willen doen
Debat over autonome wapensystemen. Als men in het leger nadenkt over het
gebruik van artificieel intelligentie denkt men aan bevoorrading en logistiek
afweersystemen. EU is nog niet echt fan om over te gaan naar volledige
automatische wapensystemen.
Belangrijk voor defensie is om alle defensie wetten die gestemd zijn moeten we
vasthouden. De regering stelt dat ze onderzoek gaat doen om de defensie investeringen af
te stemmen op de NAVO-bondgenoten. We moeten onze investeringen optrekken van 0,9
naar 1,3 % van het budget. Er moet ook een massale rekrutering komen omdat er een
pensioengolf aankomt
“België als een van de meest geglobaliseerde landen ter wereld”.
België is een exportland, een van de meest open economieën ter wereld
De prioriteiten zijn niet helemaal duidelijk
Dit zou moeten werken via samenwerking op federaal niveau
Economisch buitenlands beleid
Het ontstaan (1ste periode)
, - België is het eerste geïndustrialiseerde land op het vaste land
- Steenkool en staal worden de basis van onze industrie.
- 1830 is er de Belgische omwenteling en onafhankelijkheid waarbij het geheel
(maritieme macht van Nederland) in 2 wordt geknipt
we hebben productiecapaciteit maar worden afgesneden van ons productieland
wat een zware economische crisis brengt
- Belgisch revolutie is een burgerlijke revolutie met alliantie van de liberalen en de
socialisten. Voorlopige regering bestaat uit de burgerij en heeft schrik dat de
politieke revolutie tegen het Nederlandse gezag zal escaleren een sociale revolutie
zal worden en een einde zal maken aan de machtspositie van de burgerij door de
economische crisis.
- Al van in het begin een focus op export
- Protectionistisch beleid in het begin van de 19de E. hoge importheffingen etc.
moeilijk voor België
- Eerste handelspartner is FR
Douane-unie met FR kon niet door alliantieverbod
=> zitten vast tussen protectionisme van alle grootmachten waardoor we in de
economische crisis blijven steken
- België wordt ook protectionistisch en creëert complexe handelsregimes
Wet om export te promoten naar andere landen die dezelfde producten niet
kunnen maken op een Belgische vloot
=> Exporteren Belgische producten die afzetland niet heeft met Belgische vloot die zij
dan mogen vullen met importproducten (bilaterale onderhandelingen)
- 1848 revolutie in heel EU
Monarchie in FR valt maar Napoleon III roept zich uit tot keizer
Oostenrijk-Hongarije revolutie mislukt
in België blijft het kalm
- Protectionisme in BE wordt opgeheven en er komt een gelijkelijk veralgemening van
vrijhandel
- Britten waren het machtigst in de 19de E en hadden belang bij vrijhandel omdat zij
meest geïndustrialiseerd waren maar dit is ook positief voor BE
- 1860 vertrekdatum van de vrijehandelsperiode omdat FR en GB het bilateraal
vrijhandelsakkoord tekenen. Ook BE sluit bilaterale handelsakkoorden af
- Afkoop van de scheldetol.
De monding van de haven van Antwerpen ligt in NE en zij sluiten de Schelde af. Elk
schip dat naar Antwerpen wil moet tol betalen.
BE doet een afkoopsom om de tol af te schaffen
om het geld voor de afkoopsom bij elkaar te krijgen sluit BE handelsverdragen af
Expansie van BE (4de rijkste land in de wereld)
Kolonies (2de periode)
- Iedereen heeft kolonies dus BE wil er ook
- Leopold richt het AIA (internationale Afrikaanse vereniging) op als humanitair project
- Overtuigd andere grootmachten om hem een kolonie te geven omdat ze elkaar niet
vertrouwen
- Congo vrijstaat zonder invoerheffingen en met de belofte dat als Leo het niet meer
wil het naar FR gaat. Er mag geen Belgisch geld naar toe gaan
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kay99. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,29. Je zit daarna nergens aan vast.
