Samenvatting van de lessen van E. Swinnen over motorisch leren in de neurologische revalidatie. Samenvatting van de slides aangevuld met eigen notities.
Gastcolleges Eva Swinnen
Neurokinesitherapie 3 – 1Ma REVAKI
Revalidatie als een (her)leerproces
Inleiding
Revalidatie als een (her)leerproces
Is een echt paradigma (naast andere mogelijke paradigma’s)
Paradigma = een aantal concepten van praktische aspecten die een specifieke discipline
definiëren
Komt voort uit de gevorderde kennis van leerpsychologie en van neurologische
mechanismen tot neuroplastische veranderingen in het zenuwstelsel tijdens het leren
o Het is een combinatie van verschillende wetenschappen
o De adaptatie van het brein tijdens het leren
Van een medisch model (behandeling van neuro-psychologische beperkingen) naar een
educatief model (herleren van motorische taken)
Leren (gedrag- en neurofysiologische aspecten)
Klinische voorbeelden
Een patiënt met een traumatisch hersenletsel die opnieuw moet leren hoe men taken moet
uitvoeren: plannen, weg naar de winkel vinden, de boodschappenlijst herinneren, betalen,…
Een Parkinsonpatiënt die moet leren hoe hij/zij uit bed moet komen
Een CVA patiënt die opnieuw moet leren lopen met een veranderd motorisch systeem
(spasticiteit van de spieren)
Een patiënt met MS die moet leren lopen met een rollator of een ander loophulpmiddel
De verschillende manieren van leren
Leren is een permanente verandering van gedrag als gevolg van bepaalde ervaringen.
Sub-processen van motorisch leren:
Verkrijgen
Behouden
Verplaatsen naar andere contexten
Verschillende manieren van leren
Impliciet en expliciet leren
Habituatie en sensitisatie
Associatief leren (klassieke en operante conditionering)
Observationeel leren
Procedureel leren
Cognitief leren
1
,Expliciet leren
= leren met de bewuste intentie om te leren en zich van het leerproces bewust zijn
Studeren voor een examen
De substraten zijn de cortex en de hippocampus
Mensen met Alzheimer-dementie hebben moeilijkheden met het expliciet leren
Impliciet leren
= leren zonder de intentie om te leren en zonder zich van een leerproces bewust te zijn
De manier waarop een kind de grammatica van zijn/haar moedertaal leert
Moeilijk uit te leggen in woorden
Betrokkenheid van de basale ganglia en het cerebellum
Impliciet leren vs expliciet leren
Impliciet leren raakt minder snel uitgeput t.o.v. expliciet leren en gaat dus langer mee.
Habituatie en sensitisatie
Habituatie = repetitieve goedaardige (onbelangrijke) stimuli geven een verminderde reactie en
gevoel (extinctie)
Langdurende stimulatie permanente structurele veranderingen vermindering in het
aantal synaptische connecties
Sensitisatie = repetitieve schadelijke stimuli leiden tot een verhoogd gevoel voor zelfs niet-
schadelijke stimuli
Associatief leren
Klassieke conditionering = het koppelen van een geconditioneerde stimulus aan een niet
geconditioneerde reactie
Zoals bij de honden die begonnen te kwijlen wanneer zij het geluid van een bel hoorden
en zij dit associeerden met eten (experiment van Pavlov)
Operante conditionering = de kans op een bepaald gedrag neemt toe als dat gedrag wordt gevolgd
door een beloning
Bekrachtiging
o Positief = toevoeging van een (leuke) stimulus
o Negatief = het wegnemen van een (niet leuke) stimulus
Straffen
Experiment van Skinner
2
, Observationeel leren (leren van een model)
= het nadoen van een voorbeeld
Door middel van spiegel-neuronen in de premotorische- en pariëtale
cortex
Procedureel leren (motorisch leren)
= het is het proces van het verkrijgen van een bepaalde vaardigheid
Leren fietsen
Leren lopen met krukken
Dit is vooral een vorm van impliciet leren
Cognitief leren
= bewust iets leren
Bv: een Parkinsonpatiënt die in verschillende stadia van zijn/haar ziekte moet leren om uit
bed te komen
Cognitieve bewegingsstrategieën
Neurofysiologie van leren
Wat gebeurd er in het centraal zenuwstelsel tijdens leren?
Synaptische veranderingen
o (potentiëring op lange termijn (long term potentiation, LTP))
Plasticiteit van het CZS
Long term potentiation
Het aanhoudend versterken van de synapsen gebaseerd op recente
patronen van activiteit
o Dit zijn patronen van synaptische activiteit die een langdurige
toename van eenvoudige transmissie produceren tussen twee
verschillende neuronen
Ca2+ activeert het enzyme calmoduline
Calmoduline activeert een reeks andere enzymen waardoor AMPA-
receptoren hun geleidbaarheid en de productie van nieuwe AMPA-receptoren te verhogen
Wanneer deze pathway geactiveerd is, zal de post-synaptische cel reageren met een hoger
post-synaptisch potentiaal
Het wordt beschouwd als een van de grotere cellulaire processen die aan de basis van het
leren en ook het geheugen liggen
Er is een hogere geleiding in de synaptische regio’s nadat men geleerd heeft
Plasticiteit van het CZS
De bovenste tekening is een voorstelling van cortex-regio van de vingers van
een volwassen aap voor dat er tactiele stimulatie aan de vingers gegeven
werd. De onderste tekening is die van na de stimulatie.
We kunnen dus zien dat bepaalde delen van het brein groter worden na
stimulatie. Er zijn nieuwe connecties nadat men geleerd heeft. Er zal een
nieuwe organisatie zijn van de primaire somatosensorische cortex.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper saralovrovic. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
