Samenvatting Longen 2
1. Terminologie en epidemiologie van longziekten
Leerdoelen:
• Wat zijn eponymen? Aantal kunnen opnemen.
• Criteria voor causale associatie benoemen en illustreren adhv een voorbeeld.
• Ranking wereldwijde doodsoorzaken volgens Global Burden of Disease kennen.
• 4 belangrijke oorzaken van respiratoire sterfte kunnen benoemen.
• Kost van respiratoire ziektes kunnen duiden en benoemen.
1.1. Pulmonale terminologie
COPD: Chronic Obstructive Pulmonary Disease.
Verzamelterm voor chronische bronchitis en emfyseem.
CF: Cystic Fibrosis = muco.
Bronchiectasieën: verbreding van de LW, abnormale uitzetting.
Eponym: vernoemen van een ontdekking,… naar de persoon die het zogezegd ontdekt heeft.
Bvb: Valsalva manoeuvre, Syndroom van Behçet, Ziekte van Wegener.
1.2. Criteria voor causale associatie tussen een blootstelling en een ziekte
(Bradford-Hill)
1. Sterkte: RR van blootgestelde tov niet-blootgestelde populatie.
2. Consistentie: mate waarop bevindingen in dezelfde richting wijzen (meerdere x
aangetoond).
3. Specificiteit: blootstelling aan goed herleidbare factoren, duidelijk afgebakende
oorzaak/factor.
4. Temporele relatie: blootstelling aan factor gaat vooraf aan optreden van aandoening.
5. Biologische gradiënt: hoe hoger/langer/meer blootstelling hoe groter effect/RR.
6. Biologische plausibiliteit: beschikbare informatie over biologisch mechanisme van de
factoren op het ontstaan van de ziekte. Verklaring waarom.
7. Invloed van interventie: verwijdering van factor doet RR dalen.
8. Analogie: gelijkaardige associatie beschreven tussen blootstelling aan de factor en andere
ziektes.
Als er aan 5/8 voldaan wordt is dit voldoende om een causaal verband te suggereren.
Onderverdeling man-vouw en roker-geen roker. Links staan de ziekten veroorzaakt door of
geassocieerd met roken.
RR voor lonkanker bij rokende vrouwen is 23, bij mannen is dit 25.
Lees: bij mannen die roken is de kans op longkanker 250x groter dan bij niet-rokende mannen.
RR is het hoogste voor COPD en longkanker.
In EU is 15% van de sterfte te wijten aan respiratoire aandoeningen.
7% van alle ziekenhuisopnames zijn te wijten aan respiratoire aandoeningen.
Kosten
Directe kost = kosten ivm diagnose, behandeling, opvolging,…
Indirecte kost = verlies aan werk, productiviteit door ziekte van pat en betrokkenheid van omgeving
(lost production).
COPD vnl indirecte kosten door afwezigheid op werk, minder productief,… bijna even groot als
directe kosten.
2
,2. COPD
Leerdoelen
1. Prevalentie, definitie en oorzaken COPD
2. Pathobiologie COPD kunnen uitleggen in lekentaal
3. Weten hoe diagnose gesteld wordt
4. Verschillen tussen astma en COPD
5. Verschillende fenotypes van COPD herkennen
6. Risico’s van COPD benoemen en weten hoe ze te voorkomen
7. Algoritme van farmacotherapie
8. Principes van niet-medicamenteuze opvolging en monitoring
9. Comorbiditeiten geassocieerd met COPD
10. Behandeling exacerbatie van COPD
2.1. Definition and overview
COPD = veelvoorkomende, vermijdbare en behandelbare ziekte, gekenmerkt door aanhoudende
respiratoire symptomen en airflow limitatie door luchtweg en/of alveolaire abnormaliteit, meestal
veroorzaakt door een significante blootstelling aan toxische partikels of gassen.
Key points:
• Meest voorkomende respiratoire symptomen: dyspnoe, hoest en/of sputumproductie.
• #1 risicofactor = roken, maar ook blootstelling aan houtskool en luchtvervuiling dragen bij.
• Er zijn predisposities bij de pat die kunnen bijdragen: genetische abnormaliteiten, abnormale
ontwikkeling van de long, versnelde veroudering.
• Er kunnen exacerbaties optreden.
• Meestal geassocieerd met significante gelijktijdige chronische ziekten, waardoor morbiditeit
en mortaliteit verhogen.
• Diagnose klassiek gesteld voor 50-80j
Kans op krijgen van COPD neemt toe met het aantal sigaretten per dag en lft waarop gestopt wordt
met roken.
ESW = hoeveelheid lucht die je kan
uitademen in 1s, uitgeschreven in
%voorspeld. Uitgangswaarde bereikt
natuurlijk max rond 20j en neemt dan
af. Tegen 70j zijn gezonde mensen 20%
kwijt.
Bij roken volg je rode curve: versneld
dalende ESW. Meer dan 35ml/j als je
blijft roken. Bij sommigen kan deze
curve nog harder dalen en komt deze op
een punt waarop de AH niet meer
voldoende is om te overleven.
Gele curve: kleinere longen, maar niet
per se veel last. Roken is extra
gevaarlijk!
3
, 2.1.1. Prevalentie
• Hoger bij rokers en ex-rokers in vgl met niet-rokers
• Hoger bij >40j.
• Man>vrouw
• In 2010 ongeveer 384 miljoen cases
• Geschatte global prevalence is 12%. Chronische aandoening met een van de hoogste
prevalenties.
• 3 milj doden per jaar.
• Verwachte stijging van prevalentie de volgende 30j door meer roken in ontwikkelingslanden
en ouder wordende populatie in landen met een hoog inkomen.
• Geschat: 4,5 milj doden/j tegen 2030
Observaties:
• Prevalentie stijgt wereldwijd
• 3e belangrijkste doodsoorzaak
• Enige belangrijke doodsoorzaak die is toegenomen in de afgelopen jaren
• In BE: 680 000 COPD-pat
• Zware impact op budget gezondheidszorg
• Minder dan de helft is gediagnosticeerd!!
• COPD geeft aanzienlijke en toenemende economische en sociale last
2.1.2. Economic and social burden
COPD is geassocieerd met een hoge economic burden, vnl exacerbaties zorgen hiervoor. Er gaat
ongeveer 50% van alle kosten van longziekten naar COPD.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper saraceuppens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.