Samenvatting
Samenvatting Definities Recht 1
Alle termen van Recht 1 volledig verklaard en uitgelegd met bijhorende voorbeelden.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 33 pagina's
Voorbeeld 4 van de 33 pagina's
In winkelwagenGekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
DEFINITIES RECHTHoofstuk 1: Inleiding
RECHT Geheel van rechtsregels die op een bepaald moment en plaats
bestaan
Systeem van normatieve regels
OBJECTIEVE RECHT Het recht zoals het kan worden vastgesteld, zoals het kan worden
bestudeerd.
REGEL Gebods- of verbodsbepaling
(DWINGEND) Met een regel wordt eerst een bepaalde menselijke activiteit
afgeperkt en vervolgens wordt die activiteit goedgekeurd (Gij zult
…) of afgekeurd (Gij zult niet…). Afwijkingen worden niet
toegestaan.
Vb.: doden
- Gebodsregel: leerplicht, belastingbrief invullen
- Verbodsregel: niet met twee mensen trouwen (personen
en familierecht)
- Technische regel: veiligheidsbril opzetten
DWINGEND RECHT = Regel van openbare orde, algemeen belang gaat een rol spelen
IMPERATIEVE REGELS Burgers kunnen hier niet van afwijken, ook niet door het sluiten
van andere overeenkomsten
Wet primeert op contract
Vb.: geen mensen verkopen, smokkel, goede zede, ouders kunnen
je niet onterven (in theorie, in praktijk wel: ze kunnen alles op
souperen)
AANVULLENDE REGEL = Regels waarvan de mensen wel zullen mogen afwijken, een
SUPPLETIEVE REGEL wilsuiting volstaat.
Rechtsregels die u mag naleven, maar je mag je eigen contract
sluiten die daarvan afwijkt
Contract primeert op wet
Vb.: testament (erfrecht)
RECHTSREGEL Wanneer regel door politieke autoriteit (= overheid) werd
uitgevaardigd of er minstens door bekrachtigd.
In BE meerdere overheden: federale overheid tot gemeentelijke
overheden
1 uitzondering: Zelfverdediging nood breekt wete
POLITIEKE AUTORITEIT Overheid
Heeft het voor het zeggen
Primaat van de politiek politieke wereld = wet
Er zijn ook andere rechtsregels die naar voor zullen worden
geschoven door de rechtspraak en rechtsleer. Deze regels blijven
overheid als de politieke wereld er niet tegen in gaat.
Normstelsel vb.: religie (in =BE is er scheiding van staat en
religie)
DEMOCRATIE De maatschappelijke beslissingen (politieke beslissingen) worden
door het volk genomen.
Volk beslist wanneer een meerderheid zich kan verzoenen met
een bepaald standpunt.
RECHTSTREEKSE Verzoenen met bepaald standpunt via referendum.
DEMOCRATIE
1
,REFERENDUM Een idee waar een meerderheid van de burgers zich positief heeft
over uitgesproken wordt dan door de ministers verder uitgewerkt
in concrete wetteksten.
VERTEGENWOORDIGENDE Verzoenen gebeurt door een stemming onder onze
DEMOCRATIE volksvertegenwoordigers die bijeenkomen in een parlement. (In
BE)
WET Verzameling van rechtsregels met betrekking tot een bepaald
onderwerp die rechtstreeks door een overheid werd
uitgevaardigd.
Wanneer een wetsvoorstel wordt aangenomen in het parlement
met een gewone meerderheid van stemmen
REGERING Verzameling van ministers
Kan aan de wet niets veranderen en moet deze uitvoeren
(essentiële taak van de regering).
Maken van nieuwe wetten parlement
DEMOCRATISCHE Bovenop deze democratie werd een kroontje zelf geplaatst. De
MONARCHIE koning heet dan officieel staatshoofd maar is onbekwaam om een
maatschappelijke beslissing te nemen. Gebeurt door
meerderheidsbeslissing in het parlement
SCHAARSTE Geen enkel rijkdom is onbeperkt aanwezig
Conflictmogelijkheden
RECHT - Moet afdoend antwoord geven op allerlei problemen
tussen mensen en met groepen van mensen
- Is overal en neemt ook toe: hoe complexer de
samenleving, hoe meer recht er ontstaat
- Wijzigt constant: opvattingen van het volk wijzigen
WETGEVING Alle wetten in de meest ruime zin van het woord
Federale wetten, KB’s, gemeentelijke en provinciale besluiten,
decreten en ordonnanties
CODIFICATIE Het samenbrengen van allerhande wetten
CODEXEN Wetboeken en losse wetgeving (wetten) worden door privé-
uitgeverijen gebundeld in eigen codificaties waarin men alle
wetgeving over een bepaald thema onderbrengt.
3 BELANGRIJKE BRONNEN - Wetgeving (belangrijkste bron)
VAN RECHT - Rechtspraak (vonnissen en arresten) (secundaire bron)
- Rechtsleer (secundaire bron)
RECHTSPRAAK Rechters passen wetgeving toe op concrete geschillen. Uitspraken
van rechters: vonnissen en arresten
Manier waarop rechters de wetgeving interpreteren en toepassen
RECHTSLEER = Uitleg over het recht door juristen
DOCTRINE Biedt overzicht of kritische analyse van de bestaande wetgeving
en rechtspraak
Vb.: commentaar bij bepaalde wet of uitgebreide noot bij vonnis
of overzicht brengen van rechtspraak over bepaalde wet
PRECEDENT Je gaat naar een rechtbank met je conflict en rechter spreekt iets
uit dat nog nooit eerder is uitgesproken, iets nieuws;
Eerst naar wetten kijken en rechters moeten wetten toepassen
VASTE RECHTSPRAAK Rechtbanken van Antwerpen en Limburg moeten dezelfde straf
geven bij dezelfde situatie
INHOUDELIJKE VERDELING Privaat- en publiek recht
RECHT Waarover gaat het conflict
2
,PRIVAAT RECHT Alle regels die de relaties regelen tussen personen
Vb.: trouwen
- Burgerlijk recht
- Gerechtelijk recht
- Arbeidsrecht
- Handelsrecht
PUBLIEK RECHT Alle regels die betrekking hebben op de verhoudingen tussen
burgers en overheid (1) en bevoegdheden en organisatie van de
overheid (2)
Overheid heeft bevoorrechte positie (geweldmonopolie)
Vb.: diefstal, bouwvergunning, werkloosheidskering, pensioen
- Staatsrecht
- Strafrecht
- Strafprocesrecht
- Administratief recht
- Fiscaal recht
- Sociaal zekerheidsrecht
- …
PERSONEN Rechtssubjecten: burgers, mensen, inwoners, BVBA’s, NV’s, …
SUBJECTIEVE RECHTEN Concrete rechten waarop een persoon aanspraak kan maken
- Burgerlijke subjectieve rechten (recht om te huwen, te
contracteren, …) privaat recht
- Politieke subjectieve rechten (recht op een uitkering,
stemrecht, …) publiek recht
BURGERLIJK RECHT Regelt de meest essentiële verhoudingen tussen burgers.
Huwelijk, afstamming, erfenissen, contractuele aansprakelijkheid
en aansprakelijkheid buiten elk contract om.
Regels te vinden in Burgerlijk Wetboek (B.W.)
BURGERLIJK WETBOEK Artikelsgewijze verzameling van al de andere belangrijkste
(W.B.) rechtsregels van het burgerlijk recht
GERECHTELIJK Burgerlijke procedure bij een geschil tussen twee personen
PRIVAATRECHT = Regelt de organisaties van de privaatrechtelijke rechtscolleges
PROCESRECHT Vb.: tussen huurder en verhuurder
Rechtsregels van het Gerechtelijk Wetboek (Ger. W.)
ARBEIDSRECHT Regelt relatie tussen werknemer en werkgever
Is deel van sociaal recht
Zowel individuele als collectieve arbeidsverhoudingen
Vb.: ontslag om dringende reden, ontslagvergoeding
ARBEIDSOVEREENKOMST Persoon (werknemer) verbindt zich ertoe tegen loon en onder
gezag, arbeid te verrichten voor een andere persoon (werkgever).
SOCIAAL RECHT Bestaat uit arbeidsrecht en Sociaal Zekerheidsrecht
SOCIAAL ZEKERHEIDSRECHT Regelt verhouding tussen natuurlijke persoon en overheid (recht
op pensioen, werkloosheidsuitkering) maakt deel uit van
publiekrecht
Alle vergoedingsrechten die een burger kan doen gelden
tegenover de overheid
Vb.: Kinderbijslag, werkloosheidsuitkering, ziekte-uitkering, RSZ,
arbeidsongeval
INDIVIDUEEL ARBEIDSRECHT Omvat o.a. de belangrijke Arbeidsovereenkomstenwet
Het individueel arbeidsrecht legt nog veel meer rechten vast, zoals
proeftijd op eerbiediging van een opzegtermijn bij ontslag
3
, ARBEIDSOVEREENKOMSTEN Een werkgever heeft recht op arbeid van de werknemer en de
-WET werknemer heeft recht op een vast loon.
Vb.: er mag geen loon lager worden overeengekomen dan
loonbarema uit collectieve arbeidsovereenkomst
COLLECTIEF ARBEIDSRECHT Bevat o.a. Wet op de Collectieve Arbeidsovereenkomsten
Vb.: loonbarema’s
COLLECTIEVE ARBEIDS- Schriftelijke overeenkomst waarin arbeidsvoorwaarden worden
OVEREENKOMST vastgelegd die overeen zijn gekomen tussen
werkgeversorganisaties en vakbonden
HANDELSRECHT Recht van de handelaars, die daden van koophandel stellen
Kunnen zowel natuurlijke personen (eenmanszaak) als
vennootschappen (NV, BVBA, …) zijn
Ook Economisch Recht: vestigingsrecht, prijsreglementering,
marktpraktijken (eerder publiek recht)
Terug te vinden in Wetboek van Koophandel
(ondernemingsrechtbank i.p.v. Rechtbank van Koophandel)
WETBOEK VAN Bestaat uit meerdere boeken waarin o.a. wordt uitgewerkt:
ECONOMISCH RECHT (WER) - Verplichte inschrijving van een onderneming in
Kruispuntbank van Ondernemingen (boek III)
- Gereglementeerde marktpraktijken met o.m.
reclamewetgeving (boek VI) (vb.: lokverkopen)
GEWELDMONOPOLIE VAN - Algemeen geldende regels uitvaardigen
OVERHEID - Beslissingen opdringen aan burgers (vb. boete,
onteigening)
- Strafrechtelijke vervolging en vrijheidsberoving
STAATSRECHT = Verzamelnaam voor alle rechtsregels die van ver of dichtbij
GRONDWETTELIJK RECHT betrekking hebben op organisatie van de staat.
Elementaire regels van de politieke en gerechtelijke organisatie
Terug te vinden in Grondwet (G.W.)
STRAFRECHT Alle strafregel
Regelt de strafbare handelingen (misdrijven en de straffen)
Doel: openbare orde en veiligheid
Terug te vinden in Strafwetboek (S.W.)
STRAFREGEL Strafbare gedragingen in combinatie met de opgave van
toepasselijke straf
Vb.: diefstal, moord, doodslag, heling, verkrachting
Straf: geldboetes moeten x6
CONSTITUTIEVE Omschrijft op nauwkeurige wijze het misdrijf, wanneer is er sprake
BSTANDDELEN VAN HET van ‘verkrachting’, ‘diefstal’, …
MISDRIJF
OVERTREDING Misdrijven met maximale gevangenisstraf van 7 dagen
Politierechtbank
WANBEDRIJF Strafbare gedraging waarop gevangenisstraf staat van min. 8
dagen tot max. 5 jaar
Correctionele rechtbank
MISDAAD Strafbare gedraging waarop gevangenisstraf staat van min. 5 jaar
Hof van Assisen
WERKSTRAF Alternatieve vorm van bestraffing
Delinquent kiest straf niet zelf. Indien hij straf niet goed uitvoert,
geldboete betalen
Vb.: graffitispuiter moet verplicht met anti-graffiti-team van de
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hannelorejaeken14. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 57413 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen