Samenvatting
UA Samenvatting bestuursrecht
- Vak
- Bestuursrecht
- Instelling
- Universiteit Antwerpen (UA)
Samenvatting van het vak algemeen bestuursrecht in de 3e bachelor rechten, door prof. De Somer in het academiejaar 20-21.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 216 pagina's
Voorbeeld 4 van de 216 pagina's
In winkelwagenGekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Caroline De Beuckelaer BestuursrechtDeel I – bestuursrecht: begrip, indeling,
functies, kenmerken en bronnen
Hoofdstuk I – begrip bestuursrecht
1. Inleiding
Het privaatrecht omvat de rechtsregels die betrekking hebben op de relaties
tussen private personen.
Het publiekrecht wordt meestal gesplitst in:
- Het grondwettelijk recht
- Én het bestuursrecht
Het bestuursrecht is een aanvulling van het grondwettelijk recht als tak van het
publiekrecht, maar ook het privaatrecht blijft van belang voor het bestuursrecht.
Men kan het begrip bestuursrecht omschrijven vanuit drie manieren:
- Formeel-juridische omschrijving
- Omschrijving vanuit relaties die door het bestuursrecht worden beheerst
- Omschrijving vanuit de materiële bevoegdheid van het bestuur
2. Formeel- juridische omschrijving
2.1. Definitie vanuit organiek oogpunt: uitgaande van de ‘machten’
Deze definitie gaat uit van de driemachtenleer:
- Wetgevende macht
- Rechterlijke macht
- Uitvoerende macht
Bestuursrecht = geheel van regels m.b.t. de organisatie, de bevoegdheden, de
werking van de organen die (voornamelijk) tot de uitvoerende macht behoren.
Maar deze omschrijving vraagt wel een nuancering! Belangrijke vraag: wie is de
uitvoerende macht?
- Men kan dit niet scherp definiëren
- Overeenkomstig de grondwet gaat het over koning en ministers
- Maar méér dan uitvoerende macht alleen, bv.
o Ook lokale besturen
o Ook bestuurlijke handelingen van wetgevende en rechterlijke macht
® onder bestuursrecht (alleen voor die handelingen)
o Ook bestuurlijke rechtscolleges
® behoren niet tot de uitvoerende macht (=statuut suis generis)
Prof. De Somer 1
,Caroline De Beuckelaer Bestuursrecht
2.2. Definitie vanuit functioneel oogpunt: uitgaande van de ‘functies’
Ten tweede: er is een onderscheid tussen de staatsmacht en de rol/functie
- Staatsmacht: wetgevende, uitvoerende en rechterlijke
- Rol of functie: normatieve, tenuitvoerleggings- en rechterlijke functie
o En verder zijn er ook nog ondergeschikte functies
o Bv. bestuurlijke functies, benoemingen…
Uitgaande van de staatsfuncties:
- Normatieve functie
- Functie van tenuitvoerlegging (wetgeving/beleid)
- Rechtsprekende functie
Taken van het bestuur:
- Tenuitvoerlegging
o Via: normatieve besluiten (reglementen, art. 108 GW)
§ Rechtshandelingen kunnen ook een normatieve functie hebben
§ Bevat wetgevende inhoud, dus wetgeving in materiële zin
o Via: individuele eenzijdige bestuurlijke rechtshandelingen
§ Bv. vergunningen, benoemingsbeslisisng…
- Inhoudelijke tenuitvoerlegging: ook rechtshandhaving en geschiloplossing
o Via bestuurlijke sancties of maatregelen
§ Sancties: bestraffen, maatregelen: probleemoplossend
§ Zie infra deel VII
o Via bestuurlijke beroepen
- Zelfstandige normatieve taken (art. 105 GW)
o Via: reglementen
Opmerking: niet alle staatsorganen worden door de grondwet onder één van
deze drie onderverdelingen gebracht!
- Er zijn ook provinciale en gemeentelijke instellingen
- Én bestuurlijke rechtscolleges
2.3. Nieuwe, aangevulde definitie van het bestuursrecht
Definitie: het bestuursrecht is het geheel van regels m.b.t. alle handelingen van
de “uitvoerende” macht (in de ruime zin van het woord) dekt, ongeacht of deze
handelingen een bestuurlijke, een normatieve, een sanctionerende of een
geschilbeslechtende inhoud hebben.
Conclusie: deels organieke en deels functionele definitie:
- Begrip uitvoerende macht moet ruim worden geïnterpreteerd!
- Verder zijn er ook diverse verzelfstandige besturen (bv. FWO)
- Het bestuursrecht omvat soms ook het handelen van de wetgevende en
rechterlijke macht, bij de uitoefening van een taak van bestuur of uitvoering
- De werking van de lokale besturen en hun invulling van het begrip
administratieve overheid
Prof. De Somer 2
,Caroline De Beuckelaer Bestuursrecht
2.4. Bestuursrechters
Bestuursrechters zijn echte rechters, geen besturen.
- Niet door beginselen van behoorlijk bestuur, wel behoorlijke rechtsbedeling
- MAAR geen rechters die behoren tot de rechterlijke macht!
o Statuut suis generis – art. 160 -161 Gw.
® Rechtsprekende functie
Overzicht van belangrijke bestuursrechters:
- Raad van State (afdeling bestuursrechtspraak)
- Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
---------------------------------------------
- Raad voor Vergunningsbetwistingen
- Raad voor Verkiezingsbetwistingen
- Handhavingscollege (voordien: Milieuhandhavingscollege)
------------------
- Raad voor Betwistingen inzake
- Studievoortgangsbeslissingen
- …
3. Omschrijving vanuit de relaties die door het bestuursrecht worden
beheerst
Het bestuursrecht regelt niet alleen de relatie tussen de burger (3.1) en het
bestuur, maar ook tussen besturen onderling (3.2) en tussen de besturen en hun
personeelsleden (3.3).
3.1. Bestuurde / bestuur / rechter
De burger moet zich richten tot het bestuur.
Voorbeelden:
- Voor het verkrijgen van een vergunning, een erkenning, een leefloon…
- De vraag naar een schadeloosstelling
3.2. Bestuur / bestuur / rechter
Ook relaties tussen besturen onderling worden beheerst door het bestuursrecht.
- Beslissingen van de gemeenten van het Vlaams Gewest zijn onderworpen
aan het bestuurlijk toezicht van de toezichthoudende overheid (VG)
- Indien de gemeente het oneens is met de toezichthoudende overheid, kan
hij dit besluit aanvechten bij de Raad van State
3.3. Personeelslid bestuur / bestuur / rechter
De overheid heeft personeel nodig om haar taken te kunnen uitoefenen.
- Zowel statutair, als contractueel personeel
- In gevallen van geschillen mbt statutaire aanstelling: naar RvS
Prof. De Somer 3
, Caroline De Beuckelaer Bestuursrecht
4. Omschrijving vanuit de materiële bevoegdheid van het bestuur
Men kan het bestuursrecht ook beschouwen als het recht van de openbare
diensten. Traditioneel beschrijft men de materiële bevoegdheid van de
(bestuurlijke) overheid als het behartigen van de openbare diensten.
Dubbele voorwaarde:
- Diensten die op algemene en voortdurende wijze ter beschikking moeten
staan van de hele bevolking
- Én waartoe iedereen effectief toegang moet hebben.
Probleem: naast de klassieke overheidsdiensten die de taken van openbare
dienst uitoefent, zijn er ook privé-instanties die deze taken op zich nemen.
Belangrijk gevolg van een economische liberalisering, namelijk de opheffing van
de vroegere staatsmonopolies. Nu kunnen er ook private spelers optreden.
- ’Universele dienstverplichting’
o Zorgen voor een specifiek markttoezicht door regulatoren
o Correcties op de vrije mededinging
- Ook overheidsbedrijven actief, kunnen concurreren met private bedrijven
Voorbeelden:
- Gas en elektriciteitslevering: Lampiris, Elektrabel…
- Postdiensten: DHL, PostNL én ook bpost (maar is een overheidsbedrijf)
- Telefonie: Orange, Telenet, Proximus (= overheidsbedrijf)
Prof. De Somer 4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper carolinedebeuckelaer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,19. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52355 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen