Geschiedenis van de Middeleeuwen(KU Leuven). Uitgebreide samenvatting gebaseerd op notities uit alle hoorcolleges en aantekeningen uit het handboek. Capita Selecta inbegrepen!! Onder meer dankzij deze samenvatting behaalde ik een 14/20
De middeleeuwen zijn op te delen in 5 periodes:
• Vroege middeleeuwen I: 400 - 750
• Vroege middeleeuwen II: 750 - 1000
• Hoge middeleeuwen: 1000 - 1200
• Late middeleeuwen I: 1200 - 1350
• Late middeleeuwen II: 1350 - 1500
De middeleeuwen is lange tijd beschouwd geweest als een periode van achteruitgang (Dark
Ages) tot de renaissance opkwam.
In Italië begon omstreeks 1350 al de overgang naar de volgende periode terwijl de rest van
Europa nog vol in de Middeleeuwen zat.
→ Petrarca(14e eeuw) duidt de eeuwen voor hem aan als duister.
→ Humanisten verspreiden deze boodschap ook via Latijnse scholen en universiteiten.
(= Officiële taal voor onderwijs tot 19e eeuw)
→ Dit beeld verergerd nog eens tijdens de verlichting en Franse Revolutie.
In de 19e eeuw begon de 'verheerlijking' van de middeleeuwen.
= Gothic revival: Terug Gotische gebouwen maken (House of Parliaments, Dom van Keulen)
• Eugène Viollet-le-Duc: Belangrijk architect voor de Gothic revival
• Literatuur: Victor Hugo → Notre Dame de Paris (1831)
• Schilderkunst: Pre-Rafaellieten
Vanaf de 19e eeuw ontstond ook historisch onderzoek en er volgt al snel erkenning van de
andersheid van de middeleeuwen: "The past is a foreign country."
In de middeleeuwen vindt men ook de grondslagen van de huidige maatschappij:
• Verspreiding van het Christendom
• Vorming van de taalgebieden en de territoriale gebieden
• Urbanisatie
• Medezeggenschap (parlementen)
• Handelskapitalisme
• Universiteiten en boeken
2
,Beginpunten middeleeuwen
• 313: Edict van Milaan: Christendom toegelaten in Romeinse Rijk
• 410: Val (eig. plundering) van Rome door Alarik en de Visigoten
• 476: Afzetting van de laatste keizer van Rome
Eindpunten middeleeuwen
• 1453: Val van het Byzantijnse Rijk door de Turken
• 1492: Columbus """""ontdekt""""" Amerika
• 1517: De stelling van Luther (reformatie)
3
, Vroege middeleeuwen I: 400-750
Erfenis van het Romeinse Rijk: Situatie Late Keizertijd (3-5e eeuw)
Politiek-bestuurlijk vlak
Het rijk werd bestuurd vanuit 1 centrum, namelijk Rome. Het gezag kwam dus van bovenaf
en alles is in naam van de republiek. De centrale macht is de keizer.
In de middeleeuwen is de situatie heel anders:
Late Keizertijd Middeleeuwen
1 kern (Rome) Geen kern maar kleine eenheden
Gezag komt van bovenaf (keizer) Gezag komt van onderuit (leenheren)
Alles staat in naam van de 'staat' Er is geen 'staat', enkel een
familiepatrimonium
Er bestaat een keizerschap Het keizerschap wordt nagebootst (Karel de
Grote, Otto I, Frederik II, …)
Militair vlak
De Limes was de benaming voor de rijksgrenzen. Eén van die grenzen was Hadrian's Wall in
Noord-Engeland om de barbaren uit Schotland buiten te houden. Tegen de 4 e eeuw
beschikte het rijk over zo'n 400.000 manschappen, zulke legers zullen pas tegen de 17 e eeuw
terug ontstaan.
Bestuurlijke hiërarchie
Er kwam een nieuwe bestuursindeling onder Diocletianus (284-308), dit staat bekend als het
beginpunt van de Late Keizertijd:
• De 4 prefecturen werden 4 patriarchaten (Kerk meer macht)
• Civitates (stadjes) werden bisdommen onder leiding van een bisschop
• Kerkprovincies vielen onder de leiding van een 'metropoliet' = aartsbisschop
Ambtstermijnen waren enkel aanwezig in de kerkelijke structuur en bij de barbaren was dit
niet aanwezig. Het zal duren tot de 12e eeuw voor ze opnieuw ingevoerd worden. Latijn was
de enige bestuurtaal van wereldwijde macht tot de 12e - 13e eeuw.
In de Late Keizertijd waren er 80.000 tot 100.000 km kasseiwegen grotendeels voor
bestuurlijke en militaire doeleinden door verbintenis met de belangrijkste steden. In de
middeleeuwen zullen deze hergebruikt worden maar pas vanaf de 18 e eeuw kwamen er
echte steenwegen.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Milo97. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
