De eerste boeren
1. Inleiding
Voedselverzamelaars: 2,5 milj. jaar geleden jacht, pluk en visvangst. (100 miljoen
individuen).
o Trokken met kleine groepjes naar gebieden verlieten wanneer leeggejaagd
herstel natuur, keerden ze terug.
Voedselproducenten: 1000 jaar geleden.
o Veeteelt en landbouw
Industriële evolutie: 1800 1945 = de derde golf (verschuiving dienstesector)
Agrarische tijd:
o Ontdekkingen; landbouw, veeteelt, veredeling, nieuwe steen- en metaal
bewerking, schrift, wiel, wagens,...
Viel daarna stil en toonde over ter wereld hetzelfde patroon:
Centraal geleide, kleine maatschappij
Starre sociale onderverdeling
Wetenschap met magische invalshoeken
Maatschappelijk belangrijke positie van de religie
Cultuurpatroon van het wereldlijk en geestelijk gezag
Landbouweconomie met handel en nijverheid
1800 brak dit patroon open industriële revolutie.
2. Ontstaan en verspreiding van de landbouw
Waarom in Vruchtbare sikkel?
2.1. Ontdekking van de landbouw
10000 jaar geleden; Ca. 10.000 jaar geleden = einde laatste ijstijd milder klimaat +
oMannen: jacht en visvangst stijgingsregens door Zagros- (atlas 8) en Taurusgebergte (atlas
136) : voldoende neerslag + geschikt reliëf
oVrouwen: pluk, verzamelen noten,
vruchten en zaden Verandering vegetatie: graansoorten en peulvruchten kunnen
groeien
morsten zaadjes weken later,
groene plantjes = mens is een Andere factoren: meer kennis van dieren en planten bij de
voedselproducent. mens + sociale druk om voedselvoorziening op te drijven.
Gebeurde in Vruchtbare sikkel:
Gebied dat uitstrekt monding van Tigris & Eufraat, over vlakte van
Zuidoost-Turkije & Palestina.
Wilde graansoorten gevonden (12000 jaar geleden).
Gunstig gebied voor landbouw uit te vinden
landbouw verspreidde zich verder over Noord-Afrika, Zuid-Europa,
Midden- en Zuid-Amerika(maïs) en Azië(rijst).
Teeltprincipe: onder de knie toepassen op vijgen, erwten, olijven,..
variaties in dieet.
De landbouw is ca. 9000-8000 v. Chr., bij het einde van de laatste ijstijd,
ontstaan. De temperatuur steeg en er groeiden meer eetbare gewassen. In
die tijd waren het reliëf en het klimaat van het Nabije Oosten (Vruchtbare
Sikkel of Halve Maan) het meest geschikt voor het telen van gewassen. Er
kwamen van nature veel wilde, eetbare gewassen voor.
1
, 2.2. Ontdekking van akkerbouw
Toevallig ontdekt door ervaring
Mens ontdekte dat hij hier maar 3 weken moest werken om graan voor één jaar te
hebben
Zich verplaatsen werd overbodig: mens werd (traag) sedentair
Mens ontdekte dat hij de natuur kon helpen door een deel van de oogst opnieuw te
zaaien en hierdoor verbeterde zelfs het graan: mens werd landbouwer/boer.
2.2.1. Domesticatie van graangewassen
2 soorten wild graan:
o Wilde soorten: steeltje brak gemakkelijk af = natuurlijk zaaien
o Wilde soorten met taaie stengeltjes: die werd vooral gezaaid
Evolutie naar bijna alleen de soort met de taaie steeltjes
Graansoorten werden zo gedomesticeerd of ‘tam gemaakt’.
Het oogsten gebeurde met sikkels:
o houten of benen sikkels met stukjes silex
Ook peulvruchten werden gedomesticeerd
2.3. Ontdekking van veeteelt
Gelijktijdig ontdekt met de landbouw slachtafval van dieren
o Meer dieren gedomesticeerd huisdieren (hond, schaap,...)
Omnivore dieet.
Dieren worden aangetrokken door de vruchtbare sikkel: welke?
Dieren worden bijgehouden door de mensen: gedomesticeerd
Evolutie naar andere soort door domesticatie:
Voorbeelden :
o wild schaap - tam schaap / wild varken - tam varken (evolutie)
o Door gericht te kweken: meer vlees, wol en melk (rasverbetering)
Gebruikt voor:
o Voedseldieren
o Werkdieren
o Materiaalleveranciers
2.4. Veredeling
Graangewassen: kleine aren/kolven
o Telen; goede grond kiezen, onkruid weghalen, aandacht veredelingsproces.
o Gedomesticeerde dieren: oorspronkelijk varken behaard, huidig varken naakte
vleesklomp.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper imketiereliers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.