Cijfer: 9. Een complete uitgebreide samenvatting van de hoorcollege- en werkgroepstof voor het vak Burgerlijk Recht I (aangevuld met verplichte stof uit het boek en relevante informatie uit de kennisclips).
Samenvatting Burgerlijk recht I
Inhoudsopgave
Week 1...................................................................................................................................................1
Algemeen...........................................................................................................................................1
Onroerende zaken..............................................................................................................................4
Zaken en bestanddelen......................................................................................................................6
(Verticale) natrekking en grondeigendom..........................................................................................7
Week 2...................................................................................................................................................8
Verkrijging van goederen....................................................................................................................8
Wijzen van (originaire) eigendomsverkrijging....................................................................................9
Oneigenlijke vermenging..................................................................................................................12
Week 3.................................................................................................................................................13
Beperkte rechten..............................................................................................................................13
Inhoud van beperkte rechten...........................................................................................................16
Burenrecht........................................................................................................................................17
Gemeenschap...................................................................................................................................18
Week 4.................................................................................................................................................21
Bezit en houderschap.......................................................................................................................21
Eigendomsoverdracht.......................................................................................................................23
Week 5.................................................................................................................................................31
Derdenbescherming.........................................................................................................................31
Week 6.................................................................................................................................................37
Eigendomsvoorbehoud.....................................................................................................................37
Recht van reclame............................................................................................................................41
Fiduciaire overdracht........................................................................................................................42
Week 8.................................................................................................................................................43
Vertegenwoordiging.........................................................................................................................43
Verkrijging van goederen door middel van tussenpersonen............................................................43
Vervreemding van goederen door middel van tussenpersonen.......................................................46
Kwaliteitsrekening............................................................................................................................48
Week 9.................................................................................................................................................49
Verjaring...........................................................................................................................................49
Bekrachtiging....................................................................................................................................55
, Overgangsrecht................................................................................................................................56
Week 10...............................................................................................................................................56
Verhaal.............................................................................................................................................56
Beslagrecht.......................................................................................................................................59
Retentierecht....................................................................................................................................60
Executie............................................................................................................................................61
Bodemrecht en bodemvoorrecht van de fiscus................................................................................63
Week 11...............................................................................................................................................64
Insolventie........................................................................................................................................64
Week 12...............................................................................................................................................73
Goederenrecht en verbintenissenrecht............................................................................................73
Publiciteitsbeginsel...........................................................................................................................73
Prioriteitsbeginsel.............................................................................................................................74
Specialiteitsvereiste..........................................................................................................................75
De houder en bepalingen over bezit.................................................................................................77
Actio pauliana...................................................................................................................................77
Onverschuldigde betaling als geldige overdrachtstitel.....................................................................78
,Week 1
Algemeen
Goederen
Wanneer is iets een goed? Dit is van belang voor de toepasselijkheid van het goederenrecht. Zo loopt
er nu een zaak bij de Hoge Raad over de vraag of een assurantieportefeuille een goed is dat verpand
kan worden. De A-G is van mening dat een samenstel van overeenkomsten en vorderingen ‘niet als
zodanig’ een goed vormt dat kan worden overgedragen.
Zaak (art. 3:2 BW): een stoffelijk object dat voor menselijke beheersing vatbaar is (stoffelijk = kunnen
vastpakken).
Voorbeelden:
o De maan: géén zaak want het is niet voor menselijke beheersing vatbaar.
o Een hond: géén zaak want dit is uitgezonderd in art. 3:2a BW. Bepalingen met betrekking tot
zaken zijn wel van toepassing op dieren.
o Een nier: een van het lichaam afgescheiden lichaamsdeel is een zaak want dit is voor
menselijke beheersing vatbaar.
o Een mens: de mens is een rechtssubject, géén rechtsobject.
o Data: de toekomst zal uitwijzen of dit een zaak is.
Vermogensrechten (art. 3:6 BW): rechten die “hetzij afzonderlijk hetzij tezamen met een ander
recht, overdraagbaar zijn, of er toe strekken de rechthebbende stoffelijk voordeel te verschaffen,
ofwel verkregen zijn in ruil voor verstrekt of in het vooruitzicht gesteld stoffelijk voordeel”.
Voorbeelden:
o Vorderingen (ook niet-overdraagbare vorderingen)
o Beperkte rechten
o IE-rechten
Registergoederen (art. 3:10 BW): goederen voor welke inschrijving in daartoe bestemde openbare
registers noodzakelijk is om het over te dragen (of om een beperkt recht te vestigen). Dat zijn
onroerende zaken (art. 3:89 lid 1 BW), teboekstaande zeeschepen en binnenschepen (art. 8:199 jo.
8:790 BW), teboekstaande luchtvaartuigen (art. 8:1306 lid 1 BW), de beperkte rechten op
registergoederen (art. 3:89 jo. 3:98 BW). Ook appartementsrechten zijn registergoederen (art. 5:109
BW).
Eigendom: eigendom is het meest omvattend recht dat een persoon op een zaak kan hebben (art.
5:1 BW). Een eigenaar is in beginsel exclusief bevoegd om rechtshandelingen en feitelijke
handelingen te verrichten ten aanzien van de zaak die diegene in eigendom heeft (zoals gebruiken,
vernielen, verhuren en verbruiken). Als iemand jouw zaak houdt ‘zonder recht’, dan kun je die zaak
revindiceren (art. 5:2 BW). Bij een eigendomsvoorbehoud kan je niet meteen revindiceren, maar
moet eerst de koopovereenkomst worden ontbonden. Bij een ‘gewone’ overeenkomst moet je eerst
de wederpartij in gebreke stellen zodat er sprake is van verzuim. Daarna kan de overeenkomst
worden ontbonden.
1
, De bevoegdheid van de eigenaar wordt door zowel het publiekrecht als het privaatrecht beperkt:
Voorbeeld in het publiekrecht:
o Erfgoedwet (opvolger Monumentenwet).
Voorbeelden in het privaatrecht:
o Huur
o Beperkte rechten: zo ben je bij erfpacht als eigenaar bijna niet meer gebruiksbevoegd en de
erfpachter wel.
o Burenrecht
Beperkte rechten (art. 3:8 BW): rechten afgeleid uit een meer omvattend recht (er is een ‘hap uit de
taart’ genomen).
Verschillende beperkte rechten:
o Boek 3 (op goederen): hypotheek (registergoederen), pandrecht (niet-registergoederen),
vruchtgebruik (alle goederen)
o Boek 5 (slechts op (onroerende) zaken): opstal, erfpacht, erfdienstbaarheid.
Zaaksgevolg en afhankelijkheid
Beperkte rechten volgen het goed (of moederrecht) waarop zij zijn gevestigd vanwege zaaksgevolg
(droit de suite). Als het moederrecht teniet gaat, gaat het beperkte recht ook teniet vanwege
zaaksgevolg (art. 3:81 lid 1 sub a BW).
Afhankelijke rechten (art. 3:7 BW): een recht dat zodanig met een ander recht is verboden dat het
niet zonder dat recht kan bestaan (hierdoor heb je ‘meer dan de taart’). Bij afhankelijkheid moet
worden gekeken naar het recht (hoofdrecht) waarvoor het recht is gevestigd. Het afhankelijke recht
volgt het recht waaraan zij verbonden is (art. 3:82 BW). Slechts op een zelfstandig recht kan een
beperkt recht worden gevestigd en worden overgedragen. Afhankelijke rechten zijn niet vatbaar voor
zelfstandige beschikkingshandelingen.
Welke afhankelijke rechten zijn er (in de zin van art. 3:7 BW)?
Pand- en hypotheekrecht
o Voorbeeld: een hypotheekrecht wordt gevestigd vanwege de vordering die de bank
op jou heeft. Het hypotheekrecht is daarom afhankelijk van deze vordering.
Erfdienstbaarheid
o Voorbeeld: een erfdienstbaarheid wordt ten laste van het dienende erf gevestigd.
Het dienende erf (eigenaar Y) staat een deel van de genotsrechten van zijn perceel
af. De eigenaar van het heersende erf, X, heeft een afhankelijk recht: als X zijn
perceel overdraagt, mag de volgende eigenaar ook op het perceel van Y lopen.
Opstal (soms): kan je bedingen (art. 5:101 lid 2 BW: je kunt een zelfstandig of een afhankelijk
opstal vestigen)
Elk jaar komt een vraag op het tentamen over zaaksgevolg en afhankelijkheid: ‘treedt een bepaald
gevolg in vanwege de afhankelijkheid van een afhankelijk recht of vanwege het zaaksgevolg van een
beperkt recht?’.
Ezelsbruggetjes:
1) Afhankelijke rechten worden altijd voor een hoofdrecht gevestigd
Beperkte rechten worden altijd op een moederrecht gevestigd
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sennatrap. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,99. Je zit daarna nergens aan vast.
