orthopedagogie(k
begeleiden staat niet los van cultuur en maatschappij
opvoeden en begeleiden in de eigen tijd
opvoeder-begeleiders streven naar kwaliteit van bestaan
Ter Horst
Kok
Hoofdstuk 3: Orthopedagogie(k)
® Oorspronkelijke en letterlijke betekenis Orthopedagogiek:
o ORTHO = recht, in de juiste banen lopen
o PED = kind
o AGOGIE = het voeren, (op)leiden
® Ortho-agogie: begeleiden van volwassenen
® Orthopedagogiek leert ons dat het gaat om ‘bij een kind rechtmaken wat krom of
scheefgegroeit is, met als doel meer welzijn te bereiken.
1) Orthopedagogie – Orthopedagogiek
® Orthopedagogie: de praktijk van het opvoeden/begeleiden
® Orthopedagogiek: de wetenschap
2) Evolutie van orthopedagogiek als wetenschap
® Eerst: Heilpedagogiek -> sterk gelinkt aan de medische wetenschap (1850-1900)
® Tot 1960-1970: opvallende en afwijkende kind centraal
® Vanaf jaren ‘80: problematische opvoedingssituatie met verschillende betrokkenen en
beïnvloedende factoren
® Vandaag:
o Richt zich op problematische of verontrustende (opvoedings)situaties
Breed bekijken! (gaat zowel om huilbaby’s, vluchtelingen, mensen met een handicap,…)
- Situaties die mensen als moeilijk ervaren
- Situaties die niet steeds éénvoudig om te buigen zijn naar ‘iets positiefs’
o Leunt sterk aan bij andere wetenschappen (psychologie, biologie, sociologie,…)
o Ondersteunt tegelijk ook het handelen van de hulpverleners
à Voortdurende wisselwerking met de praktijk
3) Wat is begeleiden?
® = contact met mensen die het moeilijk hebben omwille van allerlei omstandigheden
o Voorbeelden:
- iemand die blind wordt
- een gezin dat in armoede leeft
- ouders die zich zorgen maken over hun kind dat bijna niets wil eten
- …
® = mensen ondersteunen zodat er terug een toekomst voor hen is
o Hoe? Via alledaagse en dagelijkse handelingen die je bewust hanteert
o Voorbeelden:
- je gaat regelmatig een gesprek met hun aan
- je probeert ouders te versterken
- je zoekt mee naar hulpmiddelen
- je neemt de spanning in een gezin wat weg
- je gaat met een groep kinderen op uitstap om een zorgloze dag aan te bieden
- …
o Je doet deze taken heel bewust en doordacht, je overlegt met je collega’s, je
probeert nieuwe zaken uit en je gaat na of de persoon zich beter voelt
à DUS: gespecialiseerd opvoeder-begeleider
, Het ecologisch model van de menselijke ontwikkeling als kader
® Er is een voortdurende wisselwerking tussen de mens en de wereld waarin hij leeft.
® Daarom leren kijken door ‘verschillende brillen’.
® Elke cliënt en elke situatie is anders, daarom nooit veralgemenende uitspraken doen over
mensen of situaties
® Steeds zoeken naar mogelijkheden en sterktes van mensen.
® Voorbeeld:
o Iedereen heeft interesses die we graag willen ontplooien. Waarom zouden cliënten
dit niet kunnen of mogen? Ook zij hebben behoeften.
- Het is dus heel normaal dat mensen die in armoede leven, ook graag iets
zouden willen kopen of eens naar de film willen gaan.
- Of dat een jong meisje van 18 jaar met een verstandelijke beperking ook eens
graag zou uitgaan, is een zeer gewone vraag voor iemand van haar leeftijd.
, Hoofdstuk 4: Begeleiden staat niet los van cultuur en maatschappij
1) Begeleiden krijgt een andere invulling naargelang de tijdsgeest en de maatschappelijke
waarden
® In onze samenleving leven een aantal waarden en normen
o Voorbeelden:
- Jongens dragen geen rokken
- We rijden rechts van de weg, maar in het Verenigd Koningrijk links
® Onze gewoontes, waarden en normen zijn anders ten opzichte van vroeger
o Voorbeelden:
- Er zijn meer echtscheidingen dan vroeger
- Er leven bij ons veel meer mensen van een andere etnische afkomst dan vroeger
- De impact van sociale media, zoals internet is fors toegenomen
® Als de samenleving veranderd in de tijd, dan heeft dit uiteraard invloed op het begeleiden
van mensen. Er ontstaat een andere visie op mensen die ‘anders’ zijn of als ‘niet normaal’
worden beschouwd in de samenleving.
2) Het belang van naamgeving en beeldvorming
Wat is beeldvorming?
® Vorming = kennis/ideeën ontwikkelen over allerlei situaties en mensen
® Beeld = alle indrukken/opvattingen/meningen ten opzichte van mensen
® Beïnvloed door:
1. Eigen ervaringen en waarneming
- wie bijvoorbeeld zelf uit een arm gezin komt, zal anders naar armoede kijken dan
wie uit een welstellende context afkomstig is
2. Objectieve kennis
- wie zich bijvoorbeeld informeert over autisme door literatuur door te nemen, zal
een betere kennis krijgen over dit thema
3. Subjectieve gevoelens
- bijvoorbeeld je vind mensen met het syndroom van down altijd welgezind en
schattig
® Zo vorm je:
o Persoonlijk waardeoordeel
- bepaalde verwachtingen van mensen hebben
bijvoorbeeld oudere mensen moeten geen minirok dragen
à met gevaar voor stereotiepen
oordeel vellen over groep mensen die in onze ogen allemaal hetzelfde zijn
bijvoorbeeld alle ouderen zijn afhankelijk
extreme situaties: discriminatie
à met gevaar voor selffulfilling prophecy
als je lang een bepaald beeld vooropstelt, zal dit beeld ook inderdaad naar
voren komen
bijvoorbeeld als je vaak tegen iemand zegt dat hij het niet kan, zal hij
beginnen twijfelen aan zichzelf en op den duur niet eens meer proberen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Լիզա. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
