Seksualiteit in perspectief
Wat is seksualiteit?
• Wat is seksualiteit voor jou?
• Waarmee is seksualiteit gerelateerd?
• Waar denk je aan als je het woord ‘seksualiteit’ hoort?
• Waar denk je aan als je het woord ‘seks’ hoort?
- Onze cultuur schrijft ons voor dat we het gevoel moeten hebben dat seksualiteit
iets is dat gepaard moet gaan met intimiteit, en zich best ontwikkeld o.b.v.
vertrouwen, verbinding en intimiteit.
- In Korea: baas is het belangrijkste zorgt niet alleen dat je werk hebt, maar ook
dat je onderdak en eten hebt. Leider – baas – ouders – kinderen – dan pas
partner? = een andere manier waarop een relatie gedefinieerd wordt, en
waardoor de beleving van seksualiteit waarschijnlijk ook anders is.
• Bij ons worden partners overvraagd: knap, beste mee kunnen praten, beste vriend,
beste ouder zijn, beste minnaar/minnares in bed vergt enorm veel van mensen =
vanuit een beeld uit onze cultuur hoe ideale seksualiteit eruit ziet.
Cultuur heeft een invloed op gedrag.
,• Kliniek:
• Opvoeding: biologie is heel grote dimensie hierbinnen. → vullen we heel erg negatief
in: in middelbare school leren we dingen zoals soa’s, zwangerschap… (niets over
orgasmes etc. → we geven vaak een heel erg seks-negatieve visie aan onze kinderen.
We vertellen niet hoe leuk seks is.
- Alles over vagina leren maar niet over (functie van) clitoris.
- Waarom vertellen we dat niet aan onze jongeren? En als we dat dan doen, mag dit
al op 12 jaar? Of moeten we wachten tot ze 16, 18… zijn? → Kinderen ver van
seks, seks ver van kinderen. → vanuit cultureel idee dat seks en kinderen niet
samen gaan.
= moeilijke discussie
- Psychologie: verliefdheid is een irritant gevoel, wat is een relatie hebben? Het gaat
vaak over de beleving. Jongeren zijn vaak heel onzeker over hun lichaam.
• Onderzoek: seksonderzoek is heel erg ingewikkeld omdat we met die verschillende
dimensies proberen rekening te houden.
• Seks(e): ethymologie
• Latijn
- Sexus: afdeling, groep (sekse)
- Secare: snijden, scheiden, verdelen
• Engels – seks
- 1382 = personen van een bepaald geslacht
- 1526 = eigenschap man of vrouw te zijn
- 1929 = geslachtsgemeenschap – ‘dirty word’ seksualiteit wordt plots een ‘vies’
woord.
- 1950 = gender - mannen en vrouwen
▪ Genderrollen = wat de maatschappij voorschrijft dat mannen en vrouwen
moeten doen.
▪ Genderidentiteit = of je je als man of vrouw identificeert.
= sex - seksueel gedrag en aantrekking tot anderen
• Nederlands
- Sekse = biologische verschillen tussen mannen en vrouwen
- Seks = gedrag en emoties (opwinding) i.k.v. aantrekking tussen mensen en
waarbij het bereiken van seksuele doelen meespeelt.
,Seks(e): definitie
• Definitie van seks:
- seksualiteit, het seksuele
- geslacht, m.n. biologische verschillen tussen mannen en vrouwen
- seksuele omgang, geslachtsleven
- handelingen en gevoelens die te maken hebben met lichamelijke opwinding en
vrijen
- handelingen waarbij je geslachtsorgaan een rol speelt en waarvan je lichamelijk
opgewonden raakt.
- Voorbeelden: ‘seks met iemand hebben`, `telefoonseks`, `soloseks`.
Seksualiteit: ethymologie
• Frans: sexualité
- Sexualité = ‘wat gebonden is aan een bepaald geslacht’.
• Nederlands: seksualiteit
- 1849 = geslachtelijkheid = man/vrouw zijn
- 1926 = geslachtsleven = dingen die we doen, seksualiteit die we beleven, wat we
allemaal doen…
• Seksualiteit = bredere betekenis (alle verschijnselen m.b.t. het seksuele leven)
- verwijzingen naar emoties, gedrag(ingen),
- ideeën, verlangens en neigingen.
- Seksualiteit = een eufemisme voor seks (seks klinkt wat ‘rauwer’)
▪ // “Ouderen” en “oude mensen”
Seks(e): definitie
• Definitie van seksualiteit:
- manier waarop je seks ervaart, bijv. ‘niet durven praten over seksualiteit’
- iemands seksuele emoties, ideeën en gedrag
- het bredere domein van emoties, verlangens, gedragingen, etc. die breder dan zijn
dan de louter paradigmatische seksuele handelingen, emoties
- geslachtelijkheid, geslachtsleven, seks
- iemands seksuele gedrag en neigingen
- het totaal van verschijnselen dat betrekking heeft op het seksuele leven
- uitingen op het gebied van het geslachtsleven of de geslachtsdrift (Grote Van
Dale)
Seksualiteit: definitie(s)
• Alle aspecten die verwijzen naar seksuele gevoelens, fantasieën of seksueel gedrag.
- Seksueel gedrag (enge definitie)
▪ Masturbatie
▪ Geslachtsgemeeschap
▪ Kussen, zoenen, strelen
- Seksueel gedrag (brede definitie)
, ▪ Flirten
▪ Romantisch diner
▪ Zich verleidelijk kleden
▪ Playboy, Penthouse… lezen
▪ Surfen op het internet op zoek naar seksueel expliciet materiaal…
• Gedragingen die worden gedefinieerd als ‘seksueel’ variëren sterk:
- tussen verschillende groepen: in bepaalde milieus verschilt de betekenis (bv. tegen
ouders praten over FWB)
- over de tijd
- tussen verschillende culturen: vragen wie er bloed verloor bij eerste keer →
Mensen die geen migratieachtergrond hadden gaf 50% inderdaad bloed verloren
te hebben, bij mensen met een migratie-achtergrond gaf 83% aan bloed verloren
te hebben. → Belangrijk in hun cultuur dat maagdelijkheid bewezen kan worden
met gescheurd maagdenvlies en bloed
= betekenis van seksualiteit in verschillende culturen
- ‘seksueel’ is afhankelijk van ideeën van ‘normaliteit’ over seks
- mannelijke en vrouwelijk rolpatronen: bij een vrouw mag seks een ‘beetje pijn
doen’, hoort erbij → is helemaal niet waar!
- sociale context
- cultuur
Seks = seksueel gedrag?
“Would you say you ‘had sex’ if...?”
” Objective : To determine which interactions people would consider as having ‘had sex’.”
(Sanders S.A., Reinisch J.M. (1999), ‘Would you say you ‘had sex’ if … ?’,
JAMA, 281, 3, 275-277)
• President Clinton orale seks met Monica Lewinski
- Zei dat hij geen seks had gehad met haar. Heeft hij gelijk of niet?