COMMUNICATIEVE ONTWIKKELING
1) Inleiding
DOEL logopedist/audioloog problematische communicatie tussen mensen en de
hierdoor gedaalde sociale participatie van cliënten/patiënten te optimaliseren.
Fylogenese= hoe spraak en taal ontstaan is in de evolutie van de mens.
Ontogenese= zoekt een antwoord op de vraag hoe spraak en taal zich ontwikkeld van
kind tot volwassenheid.
Neurogenese= de vraag hoe de hersenen werken tijdens het genereren van spraak
en taal.
Microgenese= welke onderliggende processen zijn verantwoordelijk om spraak-en
taal te verwerken en te uiten.
LA opereren op 3 niveaus:
1) Symptomen en gedrag
2) Cognitief-(neuro)psychologische processen
3) Communicatie en sociale participatie in functie van het algemeen
welbevinden van de cliënt
2) Een model voor communicatie tussen mensen
a) MENSELIJKE COMMUNICATIE
1. Inleiding
LA: bijzonder interesse problematische communicatie
Inzicht in menselijke communicatie adhv communicatiemodel biedt LA een
theoretisch kader om:
1) Communicatiemoeilijkheden te situeren
2) Te weten welke vaardigheden noodzakelijk zijn om tot een
normale communicatie tussen mensen te komen
3) Biedt een referentiekader om te zien welke
specialisatiedomeinen betrokken zijn
Communicare= iets gemeenschappelijk maken
Menselijke communicatie= de uitwisseling van betekenisgevingen tussen
twee of meer mensen
= iemand stuurt een boodschap (zender) en iemand ontvangt (ontvanger).
Uitwisselen van informatie is de reden waarom er gecommuniceerd wordt.
Communicatieketen originele spraakketen aangevuld met uitwisseling van
visuele informatie.
WANT: in de manier waarop je een houding aanneemt zit vaak een non-verbale
boodschap
Observatie van het totale gedrag in de communicatie is cruciaal
Belangrijkste concept: zender koestert verlangen om boodschap te delen met
de ontvanger. Het woord wordt door de zender via het medium kenbaar
gemaakt. enkel informatie-uitwisseling indien boodschap begrepen door
ontvanger.
2. Situering van een probleem in het communicatiemodel
Niveaus:
1) Hoe kan informatie ontvangen worden? via de zintuigen, meestal gehoor
en visus
2) Hoe kan informatie gedecodeerd worden in een begrijpbare boodschap?
via taal en beeld, gebeurt in de hersenen
3) Hoe kan informatie gecodeerd worden? Via taal en beeld, gebeurt in de
hersenen
4) Wat zijn de media om de boodschap over te brengen? spraak, schrift,
handelingen, afbeeldingen. Commando vertrekt vanuit de hersenen om
uitgevoerd te worden door de spieren.
Op elk van deze niveaus kan het misgaan
, Zowel zender als ontvanger kunnen zorgen voor ruis in de
communicatie
Ook omgevingsfactoren kunnen ruis in de communicatie veroorzaken
(In dit geval: trachten communicatie bij te sturen)
Perceptie= informatie ontvangen
Via de zintuigen
Scherp gehoor en intacte visus zijn cruciaal voor optimale verwerking
Gehoorschade/ visuele beperking fout in comm. ter hoogte van de
concrete perceptie van informatie
Taalontwikkeling zorgt ervoor dat informatie gecodeerd en gedecodeerd kan
worden
Productie= informatie uiten
Vergt een intacte taal-en spraakvaardigheid en vlotheid
Spraak- en schrijfmotoriek: talige boodschap wordt fysisch gerealiseerd
3. Noodzakelijke voorwaarden voor communicatie
DOEL: volwassen communicatiemodel bereiken
Hoe verder in de ontwikkeling, hoe rijker de communicatie via spraak en taal
VOORWAARDEN voor een normale ontwikkeling van spraak en taal
1° Intacte zintuigen
2° Intacte hersenstructuren en neurologische connecties
3° Intacte structuur en functie van de (spraak)organen en lichaamsdelen
BASIS om communicatieprobleem in de ontwikkeling van een kind of
volwassene te detecteren
1° Kennis van de normale ontwikkeling van alle spraak- en
taalvaardigheden, gehoorfuncties, stem en vloeiendheid gedurende de
levensloop
2° Kennis van alle voorwaarden om tot een vlotte verbale communicatie
te komen
Gehoor, spraak en taal zullen interactief met elkaar ontwikkelen
4. Andere domeinen in het communicatiemodel
Linguïstiek= de wetenschap die specifiek geïnteresseerd is in de structuur en de
processen van taal
LINGUISTISCHE DOMEINEN:
1° Fonetiek= studie van de spraakklanken, namelijk de productie ervan
2° Fonologie= hoe worden spraakklanken georganiseerd in een taal
3° Semantiek= hoe worden concepten en betekenissen opgebouwd
4° Morfo-syntaxis= hoe worden woorden vervoegd en zinnen gemaakt
5° Pragmatiek= hoe handelen we in taal
, Intra-persoonlijke vaardigheden: geheugen, concentratie en de aandacht,
visueel-ruimtelijke vaardigheden, praxis, inzicht en organisatievermogen,
intelligentie, emoties en gedrag.
Fysica: kennis over de fysische realisatie van een boodschap via geluidsgolven
5. Besluit
Menselijk communicatiemodel= een middel om alle aspecten van de
communicatie te begrijpen en de communicatieproblemen te situeren.
b) MODEL VOOR WOORDPRODUCTIE
Model stelt taalprocessen en motorische processen met boxen en pijlen voor die
een boodschap (betekenis) transformeren in gewone woorden. (linkerdeel!)
1. Conceptualisatie
Spreken: start met een betekenis die de spreker wil meedelen aan de luisteraar.
Concept
Intentie
Idee
= preverbale boodschap: zowel intrapersoonlijke (persoonlijkheid,
opvattingen en zienswijzen,…) als interpersoonlijke (bv: context) factoren
spelen een rol
Hoe rijk een semantisch veld rond een woord ontwikkeld is, hangt af van de
persoonlijke ervaringen en de kennis van de persoon.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kaatbakelants. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.