Samenvatting
Samenvatting Linguïstiek
- Vak
- Linguïstiek
- Instelling
- Thomas More Hogeschool (tmhs)
Samenvatting van de cursustekst linguïstiek
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 42 pagina's
Voorbeeld 4 van de 42 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
LINGUÏSTIEK1) Inleiding
Verschil: - Taal= code, symboolsysteem alleen maar vertalen in spraak
- Spraak= product van taal
Vereisen elk een andere behandeling bij een stoornis
Hiërarchische structuur van taal = universeel
+ voor elke taal een aantal taalspecifieke regels
VRAAG: Hoe is taal gestructureerd?
- Fonetiek= Het fysische proces van het spreken en spraakverstaan; de
klankvorming
- Fonologie= Klankleer; de studie van klanken binnen een bepaald
klanksysteem
- Morfologie= Woordvormingsleer: studie van vormveranderingen
binnen woorden
- Semantiek= Betekenisleer; taalinhoud
- Pragmatiek= Taal-in-gebruik; studie van taal en de effecten die je ermee
kan bereiken
2) Taal en taalvermogen
Linguïstiek= taalwetenschappen
Grammatica= onbewuste kennis die mensen hebben over taal
TAAL:
Abstract denkproces
Symboolsysteem
Kan je niet zien, zit in denkvermogen
Blijft constant evolueren (Er komen woorden bij, er verdwijnen woorden)
1. Soorten taal
a) Menselijke (natuurlijke) talen
- CREATIEF
Taal bestaat uit een aantal bouwstenen en regels waarmee er een
oneindig aantal mogelijkheden zijn voor het vormen van woorden en
zinnen (in theorie).
VB: Wetteksten (heel lange zinnen, maar veel moeilijker te begrijpen)
- INTERACTIEF
Taal is een communicatiemiddel; een wisselwerking tussen minstens 2
personen.
Sociaal: cultuur vormgeven, maatschappij organiseren
, Basis wordt gevormd in de eerste levensjaren, als je als kind dan
geen taal ontvangt zal dit sowieso sporen nalaten.
- SPONTAAN
Geen directe aanleiding of stimulus nodig
+
Taal is spontaan ontstaan en geëvolueerd in de menselijke soort: taal is
niet ‘gemaakt’
Spreken komt vanzelf, schrijven niet!
- WILLEKEURIG
Arbitraire relatie tussen vorm en betekenis: geen logisch verband
tussen vorm en betekenis van het woord
VB: vis: klankvorm lijkt in niets op het dier waarnaar het verwijst
Conventionele relatie tussen vorm en betekenis: impliciete
afspraken tussen sprekers van eenzelfde taal je kan niet zomaar
autonoom iets veranderen
UITZ. 1: onomatopeeën of klanknabootsingen
VB: vaak bij namen van vogels “koekoek”, “tjiftjaf”
VB: “kukeleku”, “niezen”
UITZ. 2: Gebarentaal: veel meer een relatie tussen vorm en
betekenis (= iets minder arbitrair)
Deze 4 kenmerken zijn UNIVERSEEL. Ze maken deel uit van de
competence (=vermogen) van de gebruiker.
VERSCHIL:
- Competence= alles wat je kent van taal. Linguïsten proberen dit in kaart
te brengen
Universeel + taalspecifiek
Impliceert grammatica= set van regels over fonologie + morfosyntaxis +
semantiek
- Performance= alles wat je gebruikt: taalgebruik in een bepaalde situatie
Zichtbaar in: versprekingen, gekozen registers, ellipsen
Ellips: deel van de zin weglaten in de veronderstelling dat partner begrijpt
waarover het gaat. Veronderstelt veel cognitief vermogen.
VB: “Wanneer kan je het mij laten weten?”
“Morgen (laat ik het weten)”
GESPROKEN VS GESCHREVEN TAAL
Geen enkele taal die alleen geschreven wordt!
, Gesproken taal gaat altijd vooraf aan geschreven taal
DOEL: uitwisselen van ideeën
Gesproken taal Geschreven taal
Doel Uitwisselen van ideeën
Vorm klanken Geen of letters of
vaak interactief tekens (≠systemen)
vaak individueel
Tijd(sduur) snel, vergankelijk traag, blijvend
Metalinguïstische Idee krijgt Idee vormgeven
processen impulsief vorm vraagt meer
planning en
organisatie
Leerproces Impliciet en Expliciet op school
spontaan
Ontstaan miljoenen jaren ‘vrij’ recent met
geleden met homo spijkerschrift bij
sapiens Egyptenaren
VERBALE VS NON-VERBALE COMMUNICATIE
Non-verbale : vooral gebruikt om het verbale te ondersteunen,
beperkter dan verbale
Bevat GEEN grammatica, combi van gebaren leidt meestal niet tot
andere betekenis, betekenis van één gebaar kan wel wijzigen aan de
hand van context en gebruiker
= communicatie zonder woorden
Belangrijk in de pragmatiek je moet het leren!
MAAR: ook universeel, maar: je kan niet elk handgebaar gebruiken in
om het even welke cultuur
VB: handgebaren, lichaamstaal, gezichtsuitdrukkingen…
Niet alleen mondeling ook schriftelijk emoticons!
Gebarentaal: = volwaardige taal
, Verschillen met gesproken taal
Modaliteit: visueel-manueel
Iets minder arbitrair: meer gebaren waar er toch een
relatie is tussen vorm en betekenis (~ iconisch bij 1/3 van
de woorden)
Gelijkenissen gesproken taal
Bevat eigen grammaticale structuur
Spontaan, creatief en interactief
Universele kenmerken: gebruik gebarenruimte,
simultaneïteit (= bepaald concept met verschillende tekens
tegelijk uitleggen), gebruik non-manuele signalen
Taalspecifieke kenmerken
Gesproken taal= sequentieel (= woord na woord)
Gebarentaal= sequentieel + simultaan
TAALVARIATIES & MEERTALIGHEID
VRAAG: Wanneer spreekt men van een dialect? Wanneer van een andere
taal?
Niet te bepalen door puur linguïstische argumenten
Op basis van maatschappelijk/ politieke argumenten
VB: Noors en Deens lijken op elkaar toch twee talen
Amsterdams en Limburgs lijken veel minder op elkaar, toch 1
taal
Alle talen zijn gelijkwaardig MAAR wordt beïnvloedt door
maatschappelijke visie
Taalvariaties= geen homogene eenheid, maar veel variatie.
Regionaal: Kempisch vs Limburgs, Vlaams vs Nederlands …
Sociaal: Arbeider vs professor, jongeren vs ouderen …
Historisch: Nederlands uit 1918 vs Nederlands uit 2018 …
Van taalvariatie naar taalverandering: taalvormen verdwijnen en
ontstaan; OORZAAK: prestige, veroudering of vernieuwing …
Taalvariaties:
- Standaardtaal:
Vastgelegd in woordenboeken
Variatie door overheid, media en onderwijs gebruikt
“Correcte” variatie onder vermelding van woordenschat,
zinsbouw, spelling en uitspraak
- Dialecten:
Enkel een gesproken vorm
Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:
Bewezen kwaliteit door reviews
Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!
In een paar klikken geregeld
Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.
Focus op de essentie
Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kaatbakelants. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 69052 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen