Een duidelijke, betaalbare en overzichtelijke samenvatting van het boek Ethiek en Veiligheid van G. Bakker voor het vak Ethiek.
Het boek kan een duidelijke onderbouwing vormen voor de stof behandeld in de lessen ethiek.
Inhoud
Hoofdstuk 1 veiligheid tussen goed en kwaad........................................................................................3
1.1 Het noodzakelijke kwaad..............................................................................................................3
1.2 De tikkende tijdbom.....................................................................................................................3
1.3 wat is ethiek..................................................................................................................................4
1.4 ethische theorieën........................................................................................................................4
1.5 veiligheid en waarde conflicten....................................................................................................5
1.7 een moreel probleem...................................................................................................................5
1.8 dilemma’s.....................................................................................................................................6
Hoofdstuk 2 gevolgen en het maatschappelijk belang...........................................................................6
2.1 Windkracht 10..............................................................................................................................6
2.2 Het consequentialisme.................................................................................................................6
2.3 Consequentialistische waarden....................................................................................................7
2.4 Het utilisme en de koepelgevangenis...........................................................................................7
2.4 Nationale veiligheid......................................................................................................................8
2.6 De kosten van de aardgasbaten: veiligheid..................................................................................8
2.7 Bezwaren van het utilisme............................................................................................................8
Hoofdstuk 3 rechten en plichten............................................................................................................9
3.1 De plicht roept..............................................................................................................................9
3.2 Het goede doen omwille van het goede.......................................................................................9
3.3 Vrijheid en rationeel plichtsbesef.................................................................................................9
3.4 de menselijkheid beschermen....................................................................................................10
3.5 de rechtsstaat.............................................................................................................................11
3.6 checks and balances...................................................................................................................12
3.7 nationale security letters............................................................................................................12
3.8 plicht en censuur........................................................................................................................13
hoofdstuk 4 de deugdzame gemeenschap............................................................................................13
4.1 wolfskinderen.............................................................................................................................13
4.2 ethiek en de natuurlijke gemeenschap.......................................................................................13
4.3 Aristoteles en de ethiek van de deugden....................................................................................14
4.4 Waakzaam en dienstbaar...........................................................................................................14
4.5 Een gebroken gemeenschap.......................................................................................................15
4.6 communitarisme: kritiek op de liberale, egoïstische ethiek.......................................................15
4.7 negatieve versus positieve veiligheid..........................................................................................16
4.8 burgerparticipatie.......................................................................................................................17
, 4.9 politiekids...................................................................................................................................17
4.10 een maakbare gemeenschap ?.................................................................................................17
hoofdstuk 5 emoties.............................................................................................................................18
5.1 geen straf te hoog.......................................................................................................................18
5.2 morele emoties...........................................................................................................................18
5.3 massa, ontlading en morele paniek............................................................................................18
5.4 angst...........................................................................................................................................19
5.5 woede en de drang tot erkenning..............................................................................................20
5.6 subjectieve veiligheid en de spagaat van het bestuurlijke leven................................................21
5.7 de cultivering van positieve emoties..........................................................................................21
5.8 Zuid Afrikaanse waarheids- en verzoeningscommissies.............................................................21
Hoofdstuk 6 ethiek...............................................................................................................................21
6.1 the shawshank redemption, of de beproeving van het morele karakter...................................21
6.2 temptation Island: immorele verleidingen en integriteitsschendingen......................................22
6.3 integriteitsbeleving, vertrouwen en veiligheid...........................................................................22
6.4 wat is integriteit nu? Tussen afbreukrisico en persoonlijk deugd...............................................23
6.5 werknemersspionage: alles voor de veiligheid...........................................................................24
6.6 ethics is good business? BP en integriteit...................................................................................24
hoofdstuk 7 veiligheidstechnologie en ethiek......................................................................................25
7.1 guns don’t kill People..................................................................................................................25
7.2 wat komt eerder, technologie of moraal ?.................................................................................25
7.3de snelle ontwikkeling van de veiligheidstechnologie.................................................................26
7.5 evaluatie aan de hand van kernwaarden....................................................................................27
7.6 het tweede perspectief: de regie door de techniek....................................................................28
7.7 hoe technologie de moraal herschrijft........................................................................................28
7.8 het sturen van de achtbaan: value sensitive design...................................................................29
7.9 drones.........................................................................................................................................29
, Hoofdstuk 1 veiligheid tussen goed en kwaad
1.1 Het noodzakelijke kwaad
Burgers zijn beschermd door een uitgebreid stelsel van regels en wetten waarbij geweld tegen
individuen als principieel onjuist wordt gezien. -> de meeste mensen zullen deze bescherming zien
als iets fundamenteel goeds ( een verdienste van de vooruitgang) ( het verlichte antwoord tegen
moord en het barbarisme van moord en doodslag)
Deze bescherming levert ook een probleem op.
- Als burgers, inclusief terroristen, ten alle tijden beschermd worden door beperkingen van de
staatsmacht, hoe kun je dan voorkomen dat de samenleving zichzelf slachtoffert.
- In beginsel wil men het kwaad niet met kwaad vergelden, omdat met dat onjuist vindt en als
ondermijning ziet van de eigen beginselen.
- Maar als de druk oploopt en de angst toeneemt, wordt de roep om maatregelen steeds
krachtiger.
Terroristische provocatie: ze zaait niet alleen angst, ze brengt ook de samenleving in tweestrijd met
zichzelf. ( alle agressie die de staat laat zien, straalt terug op zichzelf en onthult een snel
afbladderende laag van beschaving)
1.2 De tikkende tijdbom
Ethiek houdt van extreme dillema’s: ze helpen om de fundamentele overtuigingen boven tafel te
krijgen en om scherp te krijgen waar een moreel probleem werkelijk over gaat.
- In werkelijkheid komen extreme situaties enkel in afgezwakte vorm voor.
- Ethische rechtvaardigingen kunnen sterke vergelijkingen tonen
- Bv: war on terror: ethische afwegingen die qua rechtvaardiging gelijkenissen vertonen met
de situaties van de tikkende tijdbom
- Vb. waterboarding van terroristen in Guantánamo Bay; wordt op een gelijkmatige manier
gerechtvaardigd, hoewel er nuanceverschillen zijn.
- Voor Guantánamo Bay hebben de Amerikanen na 9/11 voor zichzelf een morele en juridische
uitzonderingspositie geschapen om een erkende vorm van marteling ten uitvoer te brengen,
ten gunste van de verdediging van de nationale veiligheid (-> de Bay valt niet onder het
Amerikaanse rechtssysteem (Cuba)
- De oorspronkelijke Amerikaanse verdediging van marteling luidt: dat het terrorisme alleen
effectief bestreden kan worden door op een gecontroleerde manier de handen vuil te
maken. (-> waterboarding geaccepteerd als de meest extreme maar geoorloofde vorm van
het noodzakelijke kwaad)
2 belangrijke kenmerken van het noodzakelijke kwaad:
1. Weet de staat die zich ervan bedient dat hij zich inlaat met het slechte
2. Valt het noodzakelijke kwaad samen met een denkbeeldige grens tussen wat ongeoorloofd is
en absoluut ongeoorloofd is. Voorbij het noodzakelijke kwaad bestaat een radicaal kwaad
dat in geen geval gerechtvaardigd kan worden. -> waar ligt die grens?
–> ze ligt ergens tussen wat een rechtvaardig optreden tegen terrorisme kan worden
genoemd en de situatie waarin de staat overgaat tot het bedienen van dezelfde
kwaadaardige middelen als de terreur die haar bedreigt, of zelfs erger
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sanneke02. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.