Politiek:
H1: Politiek en Politieke Wetenschappen
1.1: Politiek
- Politiek = al wat te maken met samenleving (Grotere groep meer regels, opschrijven)
Aristoteles: mens = politiek beest
Plato politeia (ideale samenleving)
- Gender
o Geslacht
o Gender
- Polyarchie
o Pol. systeem
o = ideaaltype wil niet reëel bestaande regimes exact beschrijven, maar essentiële
kenmerken classificate/vgl.
o Geen enkel pol. syst. voldoet
1.4.2: Modellen
= voorstelling WH, geen reproductie
- Onderzochte obj. essentie
- Relaties
bv: politieke kringloop van David Easton
Eisen: vragen van individuen/groepen politieke oplossing van een probleem. Risico volume overload (te veel
eisen) & content overload (te gevarieerde eisen)
→ gatekeepers: bundelen individuele eisen algemene principes.
Steun: uitingen vertrouwen systeem: meestal passief, gehoorzaamheid, uitvoeren politieke beslissingen. niet
iedereen steunt systeem, wel minimale steun nodig! Verzet mogelijk en normaal
De Eisen en Steun (input) politieke beslissingen (output), via feedback of terugkoppeling dan de gevolgen
beslissingen in beeld
- Werkelijkheid = complexer
1.4.3: Theorieën
= concreter dan concept/model, geeft aan hoe pol. versch. In verband
- Resultaat waarnemingen & onderzoeken
- Steunen op onderzoek
- Hypothese, voorspelling die nagegaan wordt
,Hoofdstuk 2: Staat & Macht
2.1: Bindende regels
- Gehoorzamen bijna automatisch (meerderheid burgers)
- Monopolie legitiem geweld
- Ook overheid gebonden aan regels
2.2: de Grondwet
- Functies
o Structuur & beslissingsvormen vastleggen
o Rechten burgers
o Symbol. Zelfidentificatie SL
Elk pol. systeem regels om regels aan te passen
- Regels uitvaardigen grondwet vastleggen hoe regels uitgevaardigd en door wie
- Basisrechten en -vrijheden (vaak ook socio-ec. rechten erin)
o Verschil: grondrechten onschendbaar en afdwingbaar
Socio-econ. grondrechten niet individueel afdwingbaar kaderprogramma
aregering
- Magna charta rule of law = hist. gegroeid geheel teksten, rechten, verplichtingen
o 1e keer dat werd neergeschreven
2.3: Macht
- om regels opleggen & af te dwingen
- ontsnappen? Territorium verlaten
- democratisch: macht vanuit volk
o belgische grondwet: alle macht gaat uit vd natie
≈ contractdenken: burgers vrij en soeverein geboren, vrijwillig deel macht en
autonomie ad overheid
Max Weber: onderscheid macht & gezag
- macht = mogelijkh. actor om wil op te leggen aan anderen (tegen weerstand evt.)
- gezag = aanvaarde machtsuitoefening, die gevolgd wordt
o traditioneel: respect traditie & gewoonten
o charismatisch: persoonlijkheid & “bijzondere eigenschappen” machthebber
o rationeel legalistisch: niet persoonsgebonden, maar respect regels
politieke filosofie: “macht moet breder gedefinieerd!”
Amartya Sen: mensen vrijheid op optimaalste wijze! capaciteiten benutten
- in alle gevallen dat ze niet kunnen ontplooien machtsuitoefening onderdrukking
3 dimensies macht:
1) beslissen en bevelen:
a. meest zichtbaar
b. problematischer: toegenomen mondigheid bevolking geneigd inspraak te
eisen, minder snel opgeven!
2) Agenda-setting:
a. Invloed op thema’s waarover (niet) gepraat
b. Kan als negatieve vorm macht (censuur)
, 3) Als ideologische hegemonie:
a. Niet-zichtbare vorm, ingrijpender!
b. Bepaald mee wat mensen als legitiem aanvaarden
Als macht in verschillende dimensies bekeken duidelijk dat macht niet alleen door
staatsinstellingen
- Elke beslissing met invloed functioneren SL gezien als politiek
Machtsstrijd groot aantal actoren beslissingen
Macht: kernbegrip politiek
- Niet altijd mogelijk bestaan/effecten macht op heldere manier vaststellen
o Niet duidelijk wie achter bepaald voorstel en hoe goedgekeurd
2.4: de macht van de overheid
Pol. = overal aanwezig + oefent en cumuleert macht (overheid vaak als negatief en
vrijheidsbeperkend: regels + sancties)
- Conserv. Politici mate overheidsinterventie beperkt vrijheid en vrij initiatief
- Linkse politici meer overheidsinterventie grote groepen bevolking ontplooiingskansen
+ mat. goederen
stappen proces staatsvorming:
1) Concentratie machtsmiddelen: OH groot poteniteel v geld, middelen, organisatie & expertise
regulering SL
2) Legitimiteit verwerven: OH aanvaard als geldige gezagsdrager
3) Legit. Staatsgedrag gedepersonaliseerd: leg. hangt niet meer af charisma/populariteit, maar
bepaald door geheel regels & instellingen
4) Homogenisering: pol. systemen egels op eenzelfde manier toepassen gehele grondgebied
- Moderne natietstaat met grote mate legitimiteit + veel machtsmiddelen
2.5: de oorsprong van politiek
Plato
- Verre vorm arbeidsspecialisatie talenten optimaalste manier inzetten SL
- Staat = organisch geheel burgers deel van geheel
- Strakke staatsinrichting, vrije wil = ondergeschikt staatsbelang
- Leiding staat speciaal opgelegde klasse
o Koningen, wijsgeren
o Sterke controle op toneel, lit., opvoeding
- Leiding/elite niet bezondigen aan pers. Verrijking, maar onbaatzuchtig beste bestuur SL
Aristoteles
- Politiek als organisch geheel regels & omgangsvormen
- Volwaardig leven pol. gemeenschap!
- Mens = pol. wezen geneigd pol. eenheid te vormen
o Zelfs zonder ingreep buitenaf
- Eudaimonia: goede leven volwaardig leven dus alle capaciteiten tot uiting (enkel vrije
mannen)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper timborlez. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
