Pathologie 1
Hoofdstuk 1: Inleiding
1. Belangrijke begrippen
Prevalentie:
= Het aantal bestaande gevallen binnen een bepaalde populatie.
In een populatie van 10.000 mensen is van 500 bekend dat ze getroffen zijn door een
bepaalde ziekte. Dus wat is de prevalentie van deze ziekte in deze populatie?
Aantal gevallen (500)/totale populatie (10.000) x 100 (om in % te bekomen) = 5 %
Dus de prevalentie van de ziekte in onze populatie is 5%.
Incidentie:
= Het aantal nieuwe gevallen, gedurende een gegeven periode, op een totale
populatie.
Bijvoorbeeld voor een HIV infectie (infectie met het HIV virus dat Aids veroorzaakt).
In een populatie van 1000 niet-zieke personen werden 28 mensen geïnfecteerd met HIV
gedurende twee observatiejaren. Dus wat is de incidentie van deze ziekte in deze
populatie?
Aantal nieuwe gevallen (28)/totale populatie (1000) x 100 (om in % te bekomen) = 2,8 %
voor de 2 observatiejaren.
Dus de incidentie van de HIV infectie, over 2 observatiejaren, bedraagt in onze
populatie 2,8%.
Mortaliteit:
= Het aantal overlijdens, als gevolg van een bepaalde aandoening bijvoorbeeld
een Covid 19 infectie, per 10.000 of 100.000 inwoners over een bepaalde
periode: meestal een jaar. Kan ook in % worden uitgedrukt.
Overleving:
Bijvoorbeeld voor borstkanker is de “vijfjaarsoverleving”: de kans dat patiënten nog in
leven zijn 5 jaar na het vaststellen van borstkanker, rekening houdend met de leeftijd
van de patiënt en de uitgebreidheid van de tumor. Wordt ook uitgedrukt in een %.
Gezondheid:
= Gezondheid is een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en sociaal welzijn
en niet slechts de afwezigheid van ziekte.
Fysiek, mentaal en sociaal. Gezondheid is een subjectief begrip
Ziek zijn – gezond zijn = tijdgebonden/subjectief begrip
Pagina !1 van 61
!
,Kwaliteit van leven:
= Is de mate waarin wensen en ambities van de individuele mens op verschillende
terreinen van het leven overeenstemmen met de realisatie ervan.
• Curatieve geneeskunde: doel is genezen
• Preventieve geneeskunde: doel is gezondheid te bewaken en te bevorderen
• Primaire preventie: voorkomen van ziekten en aandoeningen
• Secundaire preventie: vroegtijdig opsporen van ziekte in een behandelbaar stadium
• Tertiaire preventie: bij bestaande ziektes de toestand zo optimaal mogelijk houden en
bevorderen.
• Pathologie van het lichaam is niets anders dan de pathologie van de cel
• Homeostase = het behouden van een stabiel intern milieu
Oorzaken van ziekte
• Exogeen: bv een trauma, een infectie (exo: van buitenaf).
• Endogeen: ziekten van bepaalde organen, een tumor, een aangeboren afwijking (endo:
van binnen).
• Multifactorieel: bv ontstaan van longkanker door veelvuldig roken of door mutaties ter
hoogte van het DNA dat kanker kan veroorzaken.
• Latrogeen: klachten veroorzaakt door een medische behandeling, bv medicatie, chemo-
en radiotherapie
• Biologisch: infectie met bacterie/virus/parasiet.
• Immunologisch: fouten in het immuunsysteem, bv allergie, auto-immuunaandoeningen.
• Genetisch: fouten in het genetisch materiaal met als gevolg een genetische
aandoening.
• Veroudering en slijtage: door het ouder worden ontstaat slijtage van bv gewrichten
maar is er ook een toename van kankers door het cumulatief effect van mutaties in het
DNA.
3. Verdedigingsmechanismen
Lichaamsvreemde componenten die het afweersysteem activeren worden antigenen
genoemd.
Aspecifieke verdediging (aangeboren immuniteit):
• Huid: bescherming tegen fysische en chemische invloeden van buitenaf.
• Slijmvliezen: komen voor op verschillende plaatsen in het lichaam en de
bekercellen zorgen voor productie van slijm.
o Luchtwegen: in het slijm worden stofpartikels en pathogenen gevangen en
slijm kan worden opgehoest of ingeslikt.
o Maag-darmstelsel: de slijmproductie en de aanwezigheid van een zure pH in
de maag kan zorgen dat micro-organismen gedood worden.
o Urinewegen: stromende urine voert pathogenen mee.
• De normale flora: in de darm zijn heel wat gunstige darmbacteriën aanwezig die
een positieve werking hebben op een organisme en die ervoor zorgen dat
pathogene bacteriën de darm niet gaan koloniseren.
• Fagocytose: zie fysiologie 1.
• Bactericide vochten: bv traanvocht bevatten enzymen die micro-organismen
kunnen doden.
Specifieke verdediging:
• Cellulaire immuniteit: cel gemedieerde immuniteit
De T lymfocyten gaan een directe aanval richten tegen antigenen (lichaamsvreemde
componenten bv micro-organismen, tumorcellen).
o T lymfocyten met specifieke functies:
▪ T helpercellen (activeren van de immuunrespons),
▪ T suppressorcellen (onderdrukken van de immuunrespons),
▪ Cytologische T cellen (directe aanval tegenover een virus
geïnfecteerde cel of een tumorcel)
Pagina !3 van 61
!
, ▪ T geheugencellen staan klaar om bij een 2e contact met hetzelfde
antigeen als bij het 1e contact (primaire respons) direct en snel te
kunnen reageren (secundaire respons).
• Humorale immuniteit: antilichaam gemedieerde immuniteit.
o B lymfocyten vormen plasmacellen die antilichamen secreteren.
▪ Bij activatie van een B lymfocyt met een antigeen (bv een micro-
organisme) gaat de B lymfocyt zich omvormen tot plasmacellen die
antilichamen aanmaken (primaire respons).
▪ Er worden ook B geheugencellen gevormd die bij een 2e contact
met hetzelfde antigeen als bij het 1e contact (primaire respons) direct
en snel kunnen reageren en grote hoeveelheden antilichamen
kunnen aanmaken (secundaire respons).
• Rol van de thymus in de embryonale periode
In de embryonale periode ontstaan de lymfocyten uit stamcellen in het rode beenmerg.
De B lymfocyten rijpen verder uit in het beenmerg, terwijl de T lymfocyten uitrijpen in de
thymus.
• Primaire immuniteit en secundaire immuniteit: zie bovenstaand zowel bij B als T
lymfocyten worden geheugencellen gevormd die bij een 2e contact met hetzelfde
antigeen als het 1e contact direct en snel een immuunrespons kunnen op gang
brengen.
Pagina !4 van 61
!
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anouckcattrysse. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.