Didactisch/didactiek
o didaskein = onderwijzen (Grieks)
o didactiek
aanduiding voor de theorie vh intentioneel en systematisch onderwijzen v kennis,
vaardigheden en attitudes door een leerkracht in een daartoe ingerichte setting
o synoniem = onderwijskunde
o praktijktheorie
o onderwijskundig handelen verbeteren
o kunst vh onderwijzen
HOOFDSTUK 1: HET DIDACTISCH MODEL
1.1 COMPONENTEN VH DIDACTISCH HANDELEN
Centraal
Doelstellingen = wat wil je tijdens de les met de lln bereiken
Beginsituatie = wie zijn de lln en wat kunnen ze al?
-> elke beginsituatie in elke klas is anders
-> wisselwerking tussen doelstellingen en beginsituatie
= beginsituatie beïnvloedt de keuze en hoeveelheid doelen
Rond centrale gedeelte
o 5 componenten
didactische principes
didactische werkvormen
evaluatie
leerinhoud en leerstof
leermiddelen
o puzzelstukken = componenten zijn inwisselbaar
1.1.1 DOELSTELLINGEN
Doelstellingen:
o voor je aan voorbereiding ve les begint, moet
je goed weten waar je naartoe wilt
1
, Doelen zijn waardevolle en gewenste gedragsveranderingen bij een leerling
Als leerkracht
o niet enkel activiteit met lln
o eerste plaats gericht: wat je met die activiteiten wil bereiken
Als doelen duidelijk en klaar zijn
o richtinggevend
o gerichte feedback is eenvoudiger
3 soorten doelen
o cognitieve doelen
betrekking tot het verwerven van kennis, inzicht en
oplossingsmethodes
o dynamisch-affectieve doelen
te maken met verwerven van attitudes, houdingen
o psychomotorische doelen
verwijzen naar verwerven van bepaalde motorische vaardigheden
voorbeelden zie cursus
1.1.2 BEGINSITUATIE
Alle factoren die invloed hebben op de keuze van je doelstellingen en op het lesgebeuren zelf
leerling
leerkracht
klasgroep
school
situationele en occasionele factoren
voorbeelden zie cursus
1.1.3 DIDACTISCHE PRINCIPES
Noodzakelijke of sterk gewenste kenmerken vh didactisch handelen
Bieden leerkrachten inspiratie om lln op een effectieve en efficiënte wijze tot
leren te brengen
Motivatieprincipe
Aanschouwelijkheidsprincipe
Activiteitsprincipe
Geleidelijkheidsprincipe
Differentiatieprincipe
Herhalingsprincipe
Er zijn er nog veel meer -> maar hier leggen we de focus op
1.1.4 DIDACTISCHE WERKVORMEN
diverse manier waarop het onderwijsproces op gang wordt gebracht
geheel van handelingen en activiteiten
nooit een doel -> een MIDDEL om doel te bereiken
voorbeelden zie cursus
soorten
o aanbiedende werkvormen
uiteenzetting
demonstratie: verklarende toelichting bij bepaalde
waarnemingsobjecten
2
, o gespreksvormen
tweerichtingsverkeer
o opdrachtvormen
taken
o leerspelen
typisch spelkarakter
spelvormen
o onderwijsstrategieën
complexere werkvormen
vaardigheden en competenties worden toegepast door leerkracht
klassikaal, individueel, duo, groep, klasdoorbrekend…
1.1.5 LEERSTOF EN LEERINHOUD
Leerinhoud
o WAT leerlingen moet leren om doelen te bereiken
o Bijvoorbeeld
Hoe moet je opzoeken in een woordenboek
Tafelproducten van 3,6,9
De weg vragen in het Frans
Leerstof
o Een MIDDELkarakter
o Via leerstof wordt geleerd
o Bijvoorbeeld
Een verhaal
Een reeks rekenoefeningen
1.1.6 LEERMIDDELEN
Materiële hulpmiddelen -> om onderwijs en leeractiviteiten efficiënter te
laten verlopen
Voorbeelden
o Prenten
o Foto’s
o Filmfragment
o MAB-materiaal
Doelen bereiken
Drager van leerstof en leerinhoud
1.1.7 EVALUATIE
Dubbel doel:
o Welke mate de leerling de doelen bereikt heeft
o Welke mate het onderwijsleerproces daartoe heeft bijgedragen
Om na te gaan of leerlingen doel bereikt hebben
o Procesevaluatie
Dubbele betekenis
3
, Hoe de leerling aan zijn antwoord gekomen is = denkproces
Bijvoorbeeld:
o Bij de sjotvaardigheden kijk je naar de wijze waarop de lln de bal in
de ring gooien
Je als leerkracht je eigen didactisch handelen analyseert
Bijvoorbeeld:
o Indien je merkt dat je sjotvaardigheden vd lln te weinig
geëvolueerd zijn, dan ga je kijken hoe dit komt
o Productevaluatie
Na of de leerling de doelen bereikt heeft
Bijvoorbeeld
Je gaat de sjotvaardigheden vd lln na door te kijken hoeveel ze de bal in de
basketbalring gooien
1.1.8 PROFESSIONELE IDENTITEIT
Wordt gevormd door interactie tussen 3 verschillende aspecten:
o Persoonlijke aspect
o Professionele aspect
o Contextuele aspect
Wie ben ik als leraar en wie wil ik zijn als leraar?
Klechtermans (hoogleraar aan de faculteit Psychologie en Pedagogische
wetenschappen KU Leuven)
o Professioneel zelfverstaan
Zelfbeeld
Zelfwaardegevoel
Beroepsmotivatie
Taakopvatting
Toekomstperspectief
o Subjectieve onderwijstheorie
Persoonlijk geheel v kennis en opvatting over onderwijzen
Vakinhoudelijke kennis
Didactische strategieën
Klasmanagement
1.1.9 MAATSCHAPPIJ- EN MENSBEELD
Pedagogisch en didactisch handelen worden sterk bepaald door
o Bepaalde maatschappelijke evoluties
o Visie op de mens en de maatschappij
Maatschappij- en mensbeeld
o Denkbeelden over mens zijn en samenleving
o Mensbeeld
Geheel van opvattingen over humaniteit of
menswaardigheid, over de bestemming vh menselijk
bestaan
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lisadebock. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,39. Je zit daarna nergens aan vast.