Basisconcepten palliatieve zorg &
grondhouding
Wanneer een pt vraagt wat is palliatieve zorg wat zeg je dan?
Dat de kwaliteit van leven belangrijker wordt dan de duur van het leven, comfortzorg,…
Welke aspecten zou jij moeilijk vinden in een palliatieve situatie?
Bv euthanasie, verkeerde visie van palliatieve op zo’n afdeling (geen passende zorg,…), wanneer je te dicht
komt bij de pt, grenzen stellen.
Palliatieve zorg enkel door vpk of arts?
Neen bv mantelzorg enz, personen die dicht bij de pt staan
Vpk handelingen – expertise – beslissingen met de arts
Maatschappelijke achtergrond
Nadruk op prestatie & levenskracht
Geneeskunde, gzhzorg is gericht op genezen, gezond maken
× Explosie van medische mglheden, grotere kans op therapeutische hardnekkigheid
× Meer ethische dilemma’s
× Laatste decennia minder taboe rond dood? – vroeger ook en nu terug uit de
taboesfeer
× Klimaat van bespreekbaarheid
Wat is palliatieve zorg?
Het geheel v zorg aan de pt die lijdt aan een ernstige en ongeneeslijke aandoening
× In een gevorderd of terminaal stadium
× Evolutief en levensbedreigend
× Ongeacht de levensverwachting (wet veranderd in 2016, voordien werd er gesproken van
3m)
Globale omkadering: de personen rondom de pall pt, vanuit verschillende perspectieven en
expertisen de pt gaan ondersteunen, kijken nr de 4 pijlers vd pall zorg
Ook voor naasten
Levenskwaliteit: eerder dan het toevoegen v dagen
Autonomie
Soms ook gewoon ontlasting vd mantelzorger, 14d palliatieve zorgen, niet automatisch daar blijven &
sterven.
Symptomen vd ziekte verzachten
Vermijdbaar lijden verzachten
Ontstaan palliatieve zorg: cicely saunders, st christopers hospice
Total pain -> als je leven in gevaar is en je pijn hebt dan doet alles pijn
Lichamelijk, psychisch, existentieel, sociaal
, Model: wisselwerking tussen psychisch welbevinden (pijn dan mentaal ook niet goed voelen
en omgekeerd ook), fysisch welbevinden, sociaal welbevinden, spiritueel welbevinden
(existentiële aspect, geloof als steun of niet, betekenis geven aan lijden of pijn).
Ontstaan in 2002: wet op palliatieve zorg – euthanasiewet – wet op pt rechten
Wet palliatieve zorg
Recht op palliatieve zorg
Toegankelijke zorg –Multidisciplinaire totaalzorg –Levenskwaliteit en maximale autonomie –
Informatie
Verbetering vh aanbod
–Extra financiering voor uitbreiding, opleiding,… –Jaarlijks vooruitgangsrapport
PZ= multidisciplinair
Interdisciplinair: van elkaar dingen gaan overnemen
Rondom pt verschillende soorten hulpverleners/personen (niet altijd noodzakelijk bv psycholoog nt
nodig voor pt, huisarts voor pijnbestrijding)
Vanaf welk moment is een pt palliatief?
Criteria?
Levensverwachting?
Zorgnoden?
Medisch uitbehandeld verklaard door de arts
Ongeneeslijk
Pt wil geen verdere therapie/behandeling (patiëntenrechtenwet)
SPICT: supportive and palliative care indicators tool
=toekennen van het palliatief statuut, indicatoren, hulpmiddel bij het gezamenlijk denkproces rond
een pt, handreiking om personen te identificeren die een verhoogd risico hebben op achteruitgang of
overlijden.
Er wordt ook een onderscheid gemaakt naargelang de aandoening bv dementie, kanker, nierziekten,
leverziekten, neurologische ziekten.
Palliatieve zorg= meer dan terminale zorg
Principes van pall zorg vroeger starten bij de diagnose, oog hebben voor pijnbestrijding, meer
comfort,…
, Palliatieve zorg = Supportieve zorg - terminale zorg –
Rouwzorg: gesprekken met nabestaanden, rouwbezoek organiseren
Vroege palliatieve zorg verbetert levenskwaliteit, symptomen worden onder controle gehouden,
verlengt ook de levensduur (uit onderzoek).
Het palliatief statuut
Door de huisarts, overleg in team
Wegvallend remgeld huisarts (thuis en wzc) en kine (thuis)
Verhoogde beschikbaarheid
Palliatief forfait (enkel thuis) 2x maand een bedrag ontvangen (valt weg in een WZC)
Gratis zuurstof + niet meer via specialist
Ondersteuning van een tweedelijnsequipe: die advies geven aan de 1 e lijns
Mglheid tot nemen van palliatief verlof voor naasten (kan ook een vriendin zijn)
Vlaamse zorgverzekering (130eur/maand)
Hoe is pall zorg georganiseerd?
Netwerken waarvan 15 in VL
Gesubsidieerd door de overheid
Waar vind je pall zorg?
- Thuis: thuiszorgequipes die bestaan uit gespecialiseerde vpk (in pijn en symptoomcontrole
vnl), werken op de tweede lijn: zij geven advies aan thuisvpk die dagelijks komen & aan
huisarts.
- Dagcentrum: huiselijke sfeer, veel vrijwilligers & lotgenoten, ontlasting vd mantelzorgers,
ook een prof equipe ter plaatse bv TOPAZ
- PST’s (palliatief support team) in de ziekenhuizen: elk ziekenhuis is verplicht om dit te
hebben
- Palliatieve eenheden
- Palliatieve functie in WZC: referenten die dat op zich nemen, extra bijscholing. Elk WZC
moeten ook een intentieverklaring hebben over hoe zij pall zorg zien
Wet op de rechten van de patiënt
Recht op …
× Kwaliteitsvolle dienstverlening > respect, waardigheid, autonomie
× Vrije keuze v zorgverlener
× Info of de vrijheid er geen de willen
× Toestemming
-Keuze wettelijke vertegenwoordiger
-Keuze vertrouwenspersoon
× Pijnbestijding
× Bescherming vd pers levenssfeer
× Klachtenbemiddeling
Laat ook toe vooraf te beslissen over zorg en behandelingen in het geval men niet meer
wilsbekwaam zou zijn
Kan op schrift gesteld worden via wilsverklaringen:
