Thema 3: Brexit & the Constitution (Deel 1)
19/10/2020
!! belangrijk: sleutelbegrip parliamentary sovereignty en kwestie vd referendums
Inleiding
Lopend commentaar op boek: “Beyond Brexit: towards a British Constitution” (Vernon Bogdanor:
grondwetspecialist)
Ondertitel eigenlijk hoofdthema.
= The author’s actual agenda.
“Moet er een gecodificeerde constitutie komen?”
VK:
- Hoe zit het met parlementaire soevereiniteit?
- Wat is de plaats van de referendums in de constitutie?
- Wat is de verantwoordelijkheid van de regering?
- Waar plaats je de fundamentele rechten in de normen hiërarchie?
- Devolution = overheveling bevoegdheden aan gewesten?
- Overgang naar een (constitutitutionele) constitutie?
Tijdlijn
NA WOII, 1940, 1950, 1960:
- Dekolonisatie: GB was het “grootste koloniaal imperium”
- Experimenten om samenwerkingsverband met kolonies te bewaren vanuit de koloniale
machten
B.V.: Commonwealth of Nations (samenwerking proberen behouden)
Kolonies onafhankelijk geworden
(VK en – vooral – vroegere kolonies)
B.V.: Union française, Communauté française
Samenwerkingsverbanden tss eigenlijk soevereine staten.
Bepalen welke vorm deze gaat krijgen.
- 1949: Oprichting NAVO: VK is één vd belangrijke leden
- 1949: Verdrag van Londen: Raad van Europa (1950: Europese conventie mensenrechten) 1
Conservatieven vandaag tegen verdrag rechten mens MAAR toen VK
belangrijke rol gespeeld
- 1951: Verdrag van Parijs: Europese Community van Kool en Staal (VK zit hier niet meer
bij) Frankrijk + Duitsland + Benelux + Italië: als men die middelen gemeenschappelijk
zal maken zullen de 2 grote vijanden in EU- Politiek niet meer in staat om
oorlogsvoorbereiding te doen.
- 1954: West-Europese Unie (poging om defensie West-Europese landen verder te
integreren)
- 1957: Verdrag Rome: oprichting Europese economische gemeenschap (is EU geworden)
Wereldtentoonstelling (“atoomkracht”, Atomium: nucleaire energie)
(Opnieuw fra, Dui, Italie, Benelux, VK NIET)
- 1957: EURATOM
- 1960: VK dacht aan “speciale relatie” met VS: wil geen eco. Unie met continentaal EU
1
Begin koude oorlog
, Opgerichte organisatie voor “Vrijhandel” (alternatief op concept EU)
Verdrag van Stockholm
- 1961-1963: VK ziet snel in dat zij zich hierdoor insluiten van de groeiende macht v EG2
“If you can’t beat them, join them” Poging VK tot lidmaatschap EG
Mislukt! 3 (olv Macmillan, con)
- 1967: Poging VK tot lidmaatschap EU weer mislukt (olv Wilson, Labours)
- 1969: VK treedt toe tot Europese gemeenschap (CDG treedt af) (olv Heath, cons)
Geen veto meer!
- 1972: Verdrag van toetreding (ook Denemarken en Ierland komen erbij)
- 1972: “European Communities Act” 1 januari 1973: officieel lid Europese
gemeenschap
Zowel onder conservatieve als Labours proberen binnen geraken MAAR het is vooral bi de
Labour partij (vanuit sterk links) dat ze van binnenin sterke tegenstand geven tegen
lidmaatschap Europese gemeenschap (nu zou je denken conservatieven)
Spanningen bi Labour Partij (radicale linkervleugel: verdeelt) tegen EU moeilijkheden
Wilson partij: om eenheid te bewaren:
- 1975: referendum om oppositie (v eigen partij) tegen EU uit te schakelen
o 2/3 wilt blijven in Europese gemeenschap
Linkervleugel mond gesnoerd.
Kaart: Groene kleur “yes” weegt door over het grotendeel van het VK
B.V.: Grotendeel Schotland was wel voor maar niet overgrote meerderheid. In
2016: sterk tegen Brexit!
( Tatcher: (conservatieven blijven van 1979-1997) bekend om EU kritische
standpunten: op dat moment pleiten voor EU ironisch)
’80 Labour partij in oppositie: Linkervleugel heeft als programma dat ze uit de EG
willen.
Nieuwe vorm van oppositie tegen EU.
- 1979: Conservatieven aan de macht (Tatcher): VK trekt zich terug uit Eu monetair stelsel
- 1991: Oprichting UKIP (UK Independence Party) sleutelrol nr Brexit reactie tegen
groeiende macht EU.
- 1993: Verdrag Maastricht (sterkere integratie lidstaten)
- 1994 – 1997: Referendum Party (tegenstand tegen EU, wel niet veel stemmen MAAR
gedachte leefde toen al)
- Evolutie UKIP partij:
o 1997: 0,3% v stemmen MAAR
o 2015: 12,6 % 1 zetel in house of Commons
- Europese verkiezingen: UKIP haalt 26,6% van stemmen en conservatieven 23,1%
Gaan vooral teren op gedachte conserv4
- 1997-2010: Nieuwe Labour Partij (Tony Blair): centraler: volgt Europese politiek
- 2010-2015: Labour verliest meerderheid maar niemand heeft absolute meerderheid
Normaal soort van tweekamersysteem
Uitzondering: “Hung Parliament” (niemand heeft meerderheid)
2
Europese gemeenschap.
3
(Wordt gestoken op Charles De Gaulle: vond Franse soevereiniteit belangrijk, vertrouwde VK niet)
gezien als trojaans paard in EU.
4
Brexit!!
, Coalitie van Conservatieven met Liberaal-Democraten
(Eerste minister conservatief: D. Cameron)
KAART: Engeland is machtsbasis conservatieven
- 2014: Britse politiek gedomineerd door feit dat Schots nationalistische partij macht heeft
in Schotland: hadden al eigen parlement
Willen onafhankelijkheidsreferendum
Duidelijke meerderheid (55%) om niet uit VK te stappen
Schotse nationalisten: “wij hebben referendum gehad en
schotse bevolking had gestemd met gedachte bi EU te blijven, zien
Brexit als argument om nieuw referendum te eisen.”
- 2015: Nieuwe verkiezingen: Conservatieven halen meerderheid (einde coalitie)
Cameron premier
KAART: Ze zijn Schotland bijna helemaal verloren, geel = vertegenwoordigers
schotse nationalistische partij. Wales: minder nationalistisch. Noord-Ierland:
portestanten: unionisten (voor unie VK) maar katholieken: willen bij
onafhankelijke unie Ierland (kloof!)
- 2016: (23/06/2016): UK European Union membership referendum:
51%: voor Brexit: Wales, rest van Ierland, alle Engelse regio’s (behalve
Londen)
49%: tegen Brexit: Schotland, Noord-Ierland, Londen
Volgorde annexatie Engeland: Wales, Schotland (veel later), Ierland
Historische banden met Engeland w weerspiegeld
- 2016-2017: Na referendum: Cameron (premier conservatieven) stelt vast hoe hij
geblunderd heeft met het Brexit-referendum. (Neemt ontslag: had gefaald). Spiegelbeeld
van 1975 maar nu bij conservatieven.
Probleem: in eigen partij anti EU- fractie + dreiging UKIP partij (steeds groter
aandeel electoraat vd conservatieven op te nemen).
Hoopt met Brexit spanningen binnen eigen partij de mond te snoeren.
- 2017: Theresa May (vroeger voor EU, uit respect nr vorige regering toch het blijven in EU
aanvaard) als eerste minister die VK uit EU loodst
Nieuwe verkiezingen5
- 2017: General Elections (nieuwe verkiezingen): weer geen meerderheid “Hung
Parliament”
Normaal: leider meerderheidspartij wordt eerste minister
DUP6: gunt meerderheid aan conservatieven tegen grote prijs
“Investering van een miljard pond sterling op twee jaar tijd. Geld gaat naar
infrastructuur, het onderwijs en de gezondheidszorg in Noord-Ierland.”
- 2019: VK meldt dat ze vertrekken uit EU (Art 50, Europese)
5
Hoewel de conservatieven het goed doen (“the first past the post”) verliezen zetels en hebben
geen meerderheid! Ze organiseert (onverplicht) verkiezingen vr nieuwe regel.
6
Protestantse/conservatieve partij Noord Ierland
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ca1234. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.