Een heel gedetailleerde samenvatting (13 pagina's) over H11 het interne milieu; inclusief voorbeelden, tabellen, plaatjes en oefenvragen. 5vwo. Boek(Biologie): Nectar 4e editie 5vwo
Biologie samenvatting H11 Regeling Intern Milieu
11.1 Het interne milieu
Je lichaam probeert de norm te handhaven en zo constant mogelijk te houden.
(Bijvoorbeeld je lichaamstemperatuur, bloeddruk, bloedsuikerspiegel of de osmotische
waarde in je bloed)
Een regelkring voorkomt grote afwijkingen: de waarde blijft tussen een boven- en
ondergrens.
Een regelkring bestaat uit receptoren (een zintuig dat een waarde in het lichaam meet, bijv.
de temperatuur) en effectoren (een klier/spier, aangestuurd door een regelcentrum in het
centraal zenuwstelsel, bijvoorbeeld zweetkliertjes om af te koelen).
Het regelcentrum vergelijkt de gemeten (door de receptoren) waarde met de norm. Bij een
afwijking stuurt het regelcentrum de juiste effectoren aan.
Dit heet een negatieve terugkoppeling: proces dat de afwijking van de norm tegengaat.
→ Dit is homeostase: Het in stand houden van een dynamisch evenwicht rond een
bepaalde norm.
De norm van de kerntemperatuur (37℃) zorgt dat de processen in de vitale organen goed
werken. Bijvoorbeeld dat enzymreacties een optimale temperatuur hebben.
De hypothalamus is een hersendeel met receptoren voor de kerntemperatuur; bevat
regelcentrum die de norm voor de kerntemperatuur bewaakt.
De schiltemperatuur is de temperatuur in de buitenste lagen, buiten de vitale organen van
het lichaam. In de huid en skeletspieren zitten aparte koude- en warmtereceptoren voor de
schiltemperatuur.
Meestal is de schiltemperatuur lager dan de kerntemperatuur.
Wat gebeurt er bij een te lage kern temperatuur?
- enzymen werken trager
- het afweersysteem werkt minder goed
- vitale organen raken verstoord
Als het regelcentrum in de hypothalamus dit registreert, stuurt het regelcentrum signalen
naar de receptoren van de kern en schil.
Hoe voert je lichaam de warmte productie op?
- rillingen (bijvoorbeeld klappertanden en kippenvel (spieren trekken samen)
- kringspieren in slagadertjes naar de huid en spieren vernauwen
Bij koorts verhoogt de hypothalamus de norm. Dit komt door een cytokine, geproduceerd
door witte bloedcellen bij ontstekingen. Effectoren gaan aan de slag alsof er onderkoeling
dreigt. Een hogere lichaamstemperatuur stimuleert de productie en afgifte van
afweerstoffen. = snellere infectiebestrijding.
Hoe zorgt je lichaam er voor dat je afkoelt?
, - zweetproductie
- slagadertjes naar de huid gaan wijd open (straalt meer warmte uit)
Voorbeeld:
Tijdens het zwemmen gebruiken de spieren zuurstof en glucose en geven ze koolstofdioxide
af aan het bloed.
→ bloedsuiker spiegel, pH, zuurstof-gehalte dalen.
- hart gaat sneller kloppen → hogere ademfrequentie = extra zuurstof
aanvoer en grotere koolstofdioxide afvoer.
- Door glucagon (hormoon) zet de lever glycogeen om in glucose en geeft dit af aan
het bloed.
Wat gebeurt er als de voorraad glycogeen (en dus glucose) opraakt?
Vet dient als nieuwe bron voor het maken van glucose.
Gluconeogenese: Het maken van nieuwe glucose uit aminozuren en vetten.
11.2 Processen in de lever
Exocrien: afgeven aan externe milieu.
Endocrien: afgeven aan interne milieu.
● Bouw en doorbloeding van de lever
De lever is met 40 ℃ je belangrijkste verwarmingsbron.
De lever bestaat uit 8 segmenten; 2 linker segmenten en 6 rechter segmenten.
30% van de lever is voldoende om alle functies voldoende te kunnen uitvoeren.
Enige orgaan met 3 bloedvaten:
Aanvoer:
- 0,3L binnen vanuit de leverslagader (zuurstofrijk bloed vanuit aorta)
- 1L vanuit de poortader (zuurstofarm bloed vanuit de alvleesklier, de milt, de maag
en het darmkanaal).
Afvoer:
- leverader (gaat vervolgens naar de onderste holle ader)
- Gal en bilirubine (afbraakproduct hemoglobine) worden afgevoerd via de galbuis
(mondt uit in de twaalfvingerige darm en galblaas)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Janna2023. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,69. Je zit daarna nergens aan vast.
