Overzichtelijke samenvatting van de slides (+ beetje toevoeging van de les, maar VOORAL slides) van het vak Inleiding tot de Psychodiagnostiek, 2de bach. Het boek wordt hier NIET in samengevat.
Ik was met deze samenvatting er vorig jaar () door!
THEMA 1: INTRODUCTIE IN DE
PSYCHODIAGNOSTIEK
Hoofdstuk 1. Wat is psychodiagnostiek?
1. Gangbare definities
“Systematisch beslissingsproces waarin “Proces van hulp bieden aan personen met
verschillende theoretische en empirische hun vragen en problemen
onderzoekslijnen samengebracht worden” - (informatieverzameling, begrijpen van de
De Bruyn (1988) informatie, integreren van de informatie tot
een oordeel en advies, interventie om het
“Individuele verschillen tussen mensen
probleem op te lossen)” - Walsh & Betz
vaststellen om deze kennis toe te passen
(2001)
op het enkele individu, de persoon ten
dienste van zijn of haar belang in “Wetenschappelijke discipline die
persoonlijk of maatschappelijk opzicht” - methoden ontwikkelt en toepast om
De Zeeuw (1983) relevante kenmerken van personen,
groepen, situaties, instituties en zelfs
“Op wetenschappelijk verantwoorde wijze
voorwerpen vast te stellen, die vervolgens
verzamelen van informatie omtrent de
in een oordeel geïntegreerd moeten
persoon en zijn omgeving met het oog op
worden” - Jager & Petermann (1999)
het nemen van beslissingen” - Van Aarle
(1990)
European Federation of Psychologists' Associations - Board of Assessment:
The Board agreed a definition of assessment as “a systematic method or procedure for
ascertaining the psychological characteristics of an individual or group of individuals, or the
performance of an individual or group of individuals”. The Board emphasizes that it intends a
broad view of ‘psychological characteristics’
2. De psychologische test
Drenth en Sijtsma (2005): Een psychologische test is
“een systematisch onderzoek van gedrag met behulp
van speciaal geselecteerde vragen of opgaven, met
de bedoeling inzicht te krijgen in een psychologisch
kenmerk van de betrokkene in vergelijking met
anderen”
• Systematische werkwijze
• Steekproef van gedragingen
• Doel = uitspraak over individu (voorspelling, classificatie, beschrijving)
• Vergelijking met andere mensen
Anastasi (1988): “A psychological test is the measurement of a sample of behavior obtained
under standardized conditions and that has established rules for scoring or interpreting this
sample”
• Steekproef van gedragingen
• Gestandaardiseerde condities
, • Uitgewerkte regels voor scoring en interpretatie
Hoofdstuk 2. Waarom hebben we psychodiagnostiek nodig?
1. Belang van systematiek in assessment
Kennis over hoe oordelen en beslissingen tot stand komen kan benut worden om de
diagnostische praktijk te optimaliseren
- Pioniers in het veld: Kahneman, Tversky, Ross & Nisbett
- Inspireerden hele generatie onderzoekers die tot onthutsende bevindingen kwamen
over hoe weinig kritisch en rationeel de modale mens denkt
Welke cognitieve mechanismen zijn onderliggend aan dit onkritish oordelen en irrationeel
beslissen?
- Bias
- Heuristieken
1.1 Bias
Stereotype neiging, onbewuste tendens of verborgen oordeel
- Vertekenen de conclusies van ons redeneren en beslissen
- Vaak op gericht ons zelfbeeld te beschermen of ons psychisch evenwicht te
herstellen na inbreuken op ons zelfbeeld
- Cognitieve technieken waarmee we ons comfortabel voelen
Verschillende soorten bias
- Fundamentele attributiefout
- Confirmatiebias
- Vals-consensuseffect
- Illusie van controle
1.1.1 Fundamentele attributiefout
De neiging om gedragingen van anderen toe te schrijven aan hun persoonlijkheid of hun
karakter.
Situationele factoren (factoren die buiten een persoon liggen) worden onderschat, terwijl
dispositionele factoren (factoren die binnen een persoon liggen) worden overschat.
,1.1.2 Confirmatiebias
Bevestigende informatie weegt zwaarder dan tegensprekende informatie
1.1.3 Vals-consensuseffect
De aanname van groepsleden dat persoonlijke overtuigingen en gedragingen
representatief zijn voor de opvattingen die de andere groepsleden er op na houden. Het is
de illusie van unanimiteit.
1.1.4 Illusie van controle
The tendency for people to overestimate their ability to control events.
1.2 Heuristiek
Cognitieve shortcuts, vuistregels voor het verwerken van informatie
- Laten toe snel en eenvoudig te beslissen, maar leiden vaak ook tot foutief beslissen
- Levensreddend in situaties waar beslissen beter is dan dralen
- Levensgevaarlijk in contexten waar nauwgezet redeneren en weloverwogen
deliberatie noodzakelijk zijn
Als aan mensen gevraagd wordt de kans te schatten dat iets tot een bepaalde categorie
behoort, hebben ze de neiging hun oordeel te steunen op de mate waarin het
representatief is voor die categorie
- Redeneren aan de hand van typische voorbeelden is op zich niet verkeerd, zolang
we rekening houden met andere vormen van relevante informatie
- Diverse soorten foutieve oordelen binnen deze heuristiek zijn het gevolg van het
onvoldoende in rekening brengen van relevante informatie (statistische verdeling
van de eigenschap in de populatie; steekproefomvang;...)
- Heuristiek is wijdverspreid en hardnekkig: studenten die hogere opleiding in de
statistiek en kansrekening volgden, doen het nauwelijks beter dan anderen (85% vs.
90% maakt oordeelsfout)
, 1.2.2 Beschikbaarheid
Als aan mensen gevraagd wordt de waarschijnlijkheid van iets in te schatten, laten ze zich
leiden door het gemak waarmee ze er voorbeelden van kunnen bedenken
1.2.3 Voorstelling
De neiging om zich te laten beïnvloeden door de manier waarop iets gepresenteerd of
gekaderd wordt
- Voorbeeld: “slaagkans 80%” versus “faalkans 20%”
1.2.4 Verankeren
Bij het inschatten van de waarschijnlijkheid van iets hebben mensen de neiging te
vertrekken van een initiële waarde (anker), vanwaar de schatting naar boven of onder
aangepast wordt op basis van bijkomende informatie
- Voorbeeld: Schat uitkomst van “2x3x4x5x6x7x8” versus “8x7x6x5x4x3x2”
1.3 Conclusie: Bias & heuristiek in assessment
Oordeelsfouten zijn snel gemaakt & hebben nefaste impact op denken tijdens diagnostisch
proces
Oordeelsfouten kunnen vermeden worden door systematisch te werk te gaan
Assessment hamert op systematiek bij het afnemen van de psychologische test én op
systematiek in het doorlopen van het volledige diagnostische proces
2. Rol van diagnostiek in het psychologisch/pedagogisch werkveld
2.1 Psycholgencommissie
Klinisch psychologen
…[schoolpsychologen]…Hun taken omhelzen onder andere: psychodiagnostiek van
cognitieve en gedragsmatige vaardigheden of beperkingen, zoals dyslexie of ADHD…
…Klinisch psychologen voeren uiteenlopende taken uit: diagnostisch onderzoek,
begeleiding of therapie, psychoeducatie, preventie, etc.
2.2 Hoge gezondheidsraad
Psychodiagnostiek speelt een centrale rol in
(vrijwel) alle toepassingsgebieden van de
psychologie en pedagogische
wetenschappen
Voor veel toepassingsgebieden is
diagnostiek van persoonlijkheid en
intelligentie relevant
Diagnostiek ~ wetenschappelijk onderzoek
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper waggylovr. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,89. Je zit daarna nergens aan vast.
