1ste jaar – graduaat juridisch-administratieve ondersteuning
Inleiding
Verhouding tussen het Burgerlijk recht en het Economisch recht
Het burgerlijk recht werd gecodificeerd in het BW (1804) en is van toepassing op alle
burgers
in die zin is het burgerlijk recht algemeen
, Economisch recht wordt gebundeld in het Wetboek van Economisch Recht. Ten overstaan
van het burgerlijk recht wordt het economisch recht gekwalificeerd als een bijzonder en
afwijkend recht
Afwijkend wil zeggen dat het economisch recht regels kent die afwijken en verschillen van de
regels uit het burgerlijk recht.
Bv; bewijsregels; we spreken nu over bewijsregels in ondernemingszaken of het
ondernemingsbewijs.
Bijzonder wil zeggen dat het toepassingsgebied niet algemeen is op alle burgers, maar
specifiek op ondernemers en ondernemersactiviteiten.
De bijzondere en afwijkende economisch rechtelijke regels genieten voorrang op de
algemene bepalingen uit het burgerlijk recht
HERVORMING
Wetboek van Koophandel werd ontmanteld en overgeheveld naar het Wetboek
van Economisch Recht.
Hervorming pas volledig als regelgeving over zeevaart en binnenvaart en het
verzekeringsrecht uit het wetboek van koophandel verdwijnen.
W.Kh wordt ondertussen “het wetboek van bepaalde voorrechten op zeeschepen en diverse
bepalingen” genaamd.
Verdwijning begrip handelaar nu onderneming
Verdwijning rechtbank van koophandel nu ondernemingsrechtbank
In het Economisch recht gaat het over : alle rechtsregels die in het economisch leven
moeten worden nageleefde.
Die regels betreffen zowel de ondernemingen als de consumenten
B2B (Business to Business)
B2C (Business to Consumer)
Het economisch recht omvat zeker ook het ondernemingsrecht en het marktrecht :
DEEL 2 : Ondernemingsrecht
= Geheel van rechtsregels over de oprichting, organisatie en werking
van de onderneming bij de uitoefening van haar economisch activiteit
Het ondernemingsrecht omvat :
˟ Algemene verplichtingen van ondernemingen
˟ Regels aangaande handelstussenpersonen
˟ Waardepapieren en betalingstechnieken
Wetgeving die het ondernemingsrecht omvat :
˟ Wetgeving m.b.t. tot vennootschappen en verenigingen
˟ Wetgeving m.b.t. tot ondernemingen in moeilijkheden 1
DEEL 3 : marktrecht
= rechtsregels die door de ondernemingen gerespecteerd moeten worden bij het
verdelen van goederen en diensten; normen ter bescherming van concurrenten,
consumenten en kleine spaarders
omvat het onderdeel :
- Eerlijke mededinging
- Markpraktijken
- Consumentenkrediet
1
Insolventierecht opgenomen in boek XX van het WER
2
, DEEL 1 : FUNDAMENTELE ELEMENTEN VAN HET
ECONOMISCH RECHT
INHOUD
1. De bronnen van het economisch recht
2. De ondernemingsrechtbank
3. Het bewijs in ondernemingszaken
3
, 1. De bronnen van het economisch recht
Ook in het economisch recht gelden vier klassieke rechtsbronnen :
de wetgeving, de rechtspraak, de gewoonte en de rechtsleer.
1. Wetgeving
1.1 Nationale wetgeving (federale wetten gecodificeerd in de verschillende wetboeken)
˟ Wetboek van Economisch Recht (20 thematische boeken – WER)
˟ Wetboek van vennootschappen en verenigingen (WVV) 2
˟ Burgerlijk Wetboek (BW)
˟ Regionale wetgeving nl. decreten en besluiten van de gemeenschappen
en gewesten
Brussel : ordonnanties en verordeningen
Bv : Taaldecreet
1.2 Internationale recht
A. Rechtsregels uitgevaardigd door supranationale politieke
instellingen
Europese parlement en Europese raad wetgevende organen van de EU
(Europese Wetgeving)
Richtlijnen : bevatten rechtsregels die door de nationale overheid verplicht moet worden
opgenomen en verwerkt in eigen Belgische wetgeving want is niet onmiddellijk van toepassing
(moet worden omgezet naar eigen Fed. W)3
Verordeningen : bevatten algemene en volledige reglementering die RECHTSTREEKS van
toepassing is in alle lidstaten
Besluiten : bevatten besluiten die enkel op uitdrukkelijk aangeduide
bestemmelingen van toepassing zijn bv; staten, ondernemingen of personen
B. Het traditionele internationale recht
Het gaat hier om een aantal Bi- of Multilaterale verdragen tussen
soevereine staten
Bv; Europese verdrag van 30 sept. 1957 : internationaal vervoer van gevaarlijke
goederen over de weg
VN-verdrag inzake inter. Koopovereenkomsten van roerende zaken
2. De rechtspraak
Geheel van beslissingen uitgesproken door diverse rechtscolleges
Rechtspraak juridische niet bindend is toch belangrijke rechtsbron
Uitspraken van andere rechters vormen een precedent
rechters kunnen teruggrijpen bij hun beoordeling van hun zaak
Vooral uitspraken van de ondernemingsrechtbank, hoven van beroep en het Hof van
Cassatie
3. De gewoonte
Welbepaalde en herhaalde handelswijzen die algemeen verbindend worden aanvaard
Bekendste voorbeeld van een gewoonte in het ondernemingsrecht : vermoeden van
passieve hoofdelijkheid tussen meerdere ondernemers die contractueel verbonden zijn ten
overstaan van hun schuldeisers.
PASSIEVE HOOFDELIJKHEID4 (bank gaat u aanspreken) ≈ actief : je gaat zelf iemand
aanspreken
2
BS 4 april 2019 – vroeger Wetboek van vennootschappen gecodificeerd in de Wet van 7 mei 1999
3
Gebeurt door wetswijzigingen op initiatief van de federale regering (wetsontwerp)
4
Hoofdelijkheid vinden we terug in overeenkomsten waarbij meerdere partijen zich verbinden tot
eenzelfde prestatie. Hoewel de prestatie, bijvoorbeeld de betaling van een geldsom, deelbaar is,
heeft de hoofdelijkheid tot gevolg dat alle partijen gehouden zijn tot het geheel. In plaats van elke partij
afzonderlijk aan te spreken voor hun deel van de prestatie kan men één partij aanspreken voor het
geheel. De passieve hoofdelijkheid, met name meerdere partijen die gehouden zijn tot één volledige
prestatie, komt het meeste voor. Daarnaast is er nog de actieve hoofdelijkheid waarbij meerdere partijen
het recht hebben de volledige nakoming van een prestatie door een partij te vorderen.
4
, Bv; lening aangaan met verschillende ondernemers er geldt automatisch een
vermoeden van hoofdelijkheid
Jan, Piet en Klaas gaat een lening aan bij de bank van 100.000 euro; bij een schuld kan de
bank kiezen bij wie hij de schuld gaat opnemen, voordeel voor de bank is dat hij maar
enkel 1 juridische procedure opstarten want de 3 zijn hoofdelijk aansprakelijk voor de
schuld.
4. De rechtsleer
geheel van studies geschreven door rechtsgeleerden Bv; Rechtskundige Weekblad
rechters niet gebonden door deze studies rechtspraak beïnvloed
2. De ondernemingsrechtbank
De werking en organisatie van de rechtbank is vastgelegd in het Gerechtelijk
Wetboek. Zo bepaalt het Gerechtelijk Wetboek ook de specifieke bevoegdheden
en regels voor de verschillende hoven en rechtbanken.
2.1 Samenstelling – art. 84 en 85 Ger. W
1 voorzitter (Beroepsmagistraat)
Twee lekenrechters5 (komen uit bedrijfsleven en benoemd door de Koning voor per. 5 jaar
Hernw.)
meer voeling met gangbare ondernemingspraktijken
Verder bijgestaan door een griffier; bij faillissement advies horen van een
magistraat (OM)
2.2 Bevoegdheden – art. 573 tot 575 Ger. W
Zijn neemt onder meer kennis van6 :
Geschillen tussen ondernemingen over alle bedragen
Geschillen tussen vennoten van een vennootschap
Geschillen m.b.t. wisselbrieven of faillissement
Ondernemingsrechtbank HvB
P >O
Ongeacht bedrag > 2.500 euro
Ondernemingsrechtbank HvB
O>O
Ongeacht bedrag > 2.500 euro
GESCHIL
Vrederechter REA
<= 5.000 euro > 2.000 euro
O>P
REA HVB
> 5.000 euro > 2.500 euro
2.3 Procedures
De gewone procedure kent 3 kernmomenten:
Dagvaarding (eiser die de verweerder brengt voor bevoegde rechtbank)
Openbare terechtzitting (partijen die hun zaak bepleiten)
Het vonnis (rechter oordeelt over het geschil)
Verkorte en buitengewone procedures
Spoedeisende zaken = de voorzitter kan in kortgeding maatregelen treffen
Bv; vordering tot staking inzake oneerlijke marktpraktijken
5
Rechters in ondernemingszaken
6
Vonnissen in eerste en laatste aanleg – art. 617 Ger. W
5
, 3. Het bewijs in ondernemingszaken
3.1 Algemene regels
Zoals in Burgerlijk geschillen persoon dat iets beweert; bewijs van bewering
moet leveren
Bv; factuur betaald
In het BURGERLIJK RECHT gelden twee vuistregels :
Verbintenissen uit overeenkomsten (met een waarde van meer dan 375,00 €) 7 – (art.
1341 en 8.9 BW)
Enkel bewezen worden door schriftelijke bewijzen : authentieke akte 8 of onderhandse
akte9
Materiële feiten worden bewezen met getuigen en vermoedens (feitelijke gebeurtenissen
en omstandigheden)
Bv; getuigen bij een verkeersongeval
In het ONDERNEMINGSRECHT is bewijsvoering soepeler en vrijer :
art. 1348bis, §1 BW en art. 8.11, §1 BW :
A. Bewijs tussen of tegen ondernemingen
alle middelen van het recht, ook getuigen en vermoeden
B. Bewijs van een onderneming tegen een particulier
strikte bewijsregels uit het burgerlijk recht
3.2 Bijzondere bewijsmiddelen
3.2.1 De boekhouding
Verplichte boekhoudwetgeving van de ondernemingen (art. III.82 WER)
Omvat al hun verrichtingen, bezittingen en rechten,... (art. III.83 WER)
Vertrouwelijk en eenzijdig karakter
Bewijskracht van boekhouding :
˟ Geschillen tussen ondernemingen onderling :
(art. 1348bis, §2, 1ste lid BW)
Boekhouding kan gebruikt worden als bewijs tussen ondernemingen
˟ Particulier tegen onderneming :
(art. 1348bis, §2, 3de lid en 1330 BW)
Boekhouding levert bewijs tegen de onderneming zelf
Boekhouding moet in zijn geheel worden genomen
Onderdelen uit nemen en los bekijken is niet mogelijk
˟ Onderneming tegen particulier :
(art. 1348bis, §2, 2de lid en 1329 BW)
Kan NIET dienen als bewijsmiddel tegen personen die geen onderneming zijn
7
Nieuwe wetboek bewijs (BS. 14 mei 2019 + 18 maanden) – inwerkingtreding op 01/11/2020 –
bedrag verhoogd naar 3.500 euro
Het vrij bewijsstelsel – waar het bewijs kan geleverd worden op eender welke manier – wordt versoepeld.
Het plafond van 375 euro wordt verhoogd naar 3.500 euro. Wat meteen betekent dat voor heel wat
courante verrichtingen het bewijs vrij kan geleverd worden. Een schriftelijke overeenkomst is niet meer
nodig. Sms’en, mails, getuigen, vermoedens… zijn een voldoende bewijs onder die grens van 3.500 euro.
(zie later art. 8.9 BW)
8
art. 1317 – 1321 BW
9
art. 1322 – 1332 BW
6
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper svenvandenheuvel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.