Het beenderstelsel bestaat uit de beenderen van Het menselijk skelet bevat 206 beenderen, die ingedeeld
het skelet en het kraakbeen, de botverbindingen, worden aan de hand van hun vorm en structuur:
banden en andere bindweefsels die de beenderen • Lange beenderen: zijn langer dan dat ze breed zijn;
stabiliseren of verbinden. ◦Bijvoorbeeld: de humerus en de femur.
◦Lange beenderen bevatten een centrale schacht (= de
Het beenderstelsel heeft vijf primaire functies: diafyse) met een centraal gelegen mergholte welke
1. Structurele ondersteuning voor het hele lichaam. beenmerg bevat (een zacht, vettig weefsel).
2. Opslag van mineralen (in calciumzouten) en ◦Verbrede gedeelten aan beide uiteinden (=de epifysen)
energie (in het gele beenmerg). zijn met gewrichtskraakbeen bedekt. Een volwassen
3. Vorming van bloedcellen in het rode beenmerg. lang bot groeit op de plaats waar de epifyse in de
4. Bescherming van zachte weefsels en organen. diafyse overgaat.
5. Beweging: veel beenderen fungeren als • Korte beenderen: de lengte is bijna gelijk aan de breedte;
hefbomen waardoor de grootte en de richting ◦Bijvoorbeeld: de handwortelbeentjes en de
van de krachten die de spieren uitoefenen, voetwortelbeentjes.
worden gewijzigd. • Platte beenderen: dun en in verhouding breed;
◦Bijvoorbeeld: de scapula en de ribben.
• Onregelmatige beenderen: ingewikkelde vorm;
◦Bijvoorbeeld: de wervels en enkele schedelbeenderen.
Gewrichtskraakbeen
Proximale Spongieus beenweefsel In beenweefsel komen drie primaire celtypen voor:
epifyse Bloedvaten 1. Osteocyten: volwassen botcellen. Osteocyten
Begrenzing epifyse handhaven de normale botstructuur door de
calciumzouten in de botmatrix rondom zichzelf
Mergholte opnieuw te gebruiken en door herstel te helpen.
2. Osteoclasten: reusachtige cellen met 50 of
Endost meer celkernen. Zuren en enzymen die door de
osteoclasten worden afgegeven, lossen de
Compact beenweefsel botmatrix op en geven de opgeslagen mineralen
af via osteolyse of resorptie.
Diafyse 3. Osteoblasten: de cellen die verantwoordelijk
zijn voor de vorming van nieuw beenweefsel, een
proces dat ossificatie wordt genoemd.
Periost Osteoblasten vormen nieuwe botmatrix en
bevorderen de afzetting van calciumzouten in de
organische matrix.
Het buitenste oppervlak van het bot is met een periostium (periost) of
Distale buitenste beenvlies bedekt. Het periost isoleert het bot van de
epifyse aangrenzende weefsels, biedt een plaats aan de verbinding met bloedvaten
en zenuwen en speelt een rol bij de groei en het herstel van de beenderen.
Het endost is het equivalent van het periost, aan de zijde van de mergholte
(binnen in het bot).
, Er zijn twee typen beenweefsel: Compacta en spongiosa bevatten botcellen of osteocyten in kleine
1. Compact beenweefsel, vrijwel massief. groepjes, de zogenoemde lacunen. Lacunen zijn te vinden tussen
2. Spongieus beenweefsel, een netwerk dunne laagjes gecalcificeerde matrix die lamellen worden
van benige staafjes of balkjes, door genoemd. Kleine kanalen, de zogenoemde canaliculi, lopen
holten van elkaar gescheiden. straalsgewijs door de matrix en vormen een onderlinge verbinding
van de lacunen en verbinden deze met nabijgelegen bloedvaten.
De basale functionele eenheid van het compacta wordt het osteon of het systeem van Havers genoemd.
Compact beenweefsel
Spongieus beenweefsel
Mergholte Kleine vene
Capillair (haarvat)
Lamellen
Osteon
Endost
Vene
Arterie
Botbalkjes van spongieus
beenweefsel
Periost Centraal Verbindings-
kanaal kanaal
Binnen een osteon zijn de botcellen in concentrische lagen rond een centraal kanaal (het kanaal van Havers) gelegen. Dit
kanaal bevat meerdere bloedvaten. Lamellen liggen evenwijdig aan de lange as van het centrale kanaal. Verbindingskanalen
(Volkmann-kanalen) bieden doorgangen voor de bloedvaten die de bloedvaten van de andere kanalen met die van het periost en
de mergholte verbinden.
In de spongiosa zijn de lamellen anders gerangschikt en zijn er geen osteonen. In plaats daarvan vormen de lamellen staafjes
of platen die botbalkjes (trabecula) worden genoemd. Door veel vertakkingen van botbalkjes ontstaat een open netwerk.
Canaliculi eindigen aan de uiteinden van de botbalkjes. Hier diffunderen voedingsstoffen en afvalstoffen tussen het merg
en de botcellen.
Compact beenweefsel (foto links) wordt meestal aangetroffen op plaatsen waar
de belasting slechts uit een beperkt aantal richtingen komt.
Spongieus beenweefsel (foto rechts) wordt aangetroffen op plaatsen waar
beenderen niet te zwaar worden belast, of waar de krachten uit uiteenlopende
richtingen afkomstig zijn.Spongieus weefsel is ook veel lichter dan compact
weefsel. Hierdoor wordt voorkomen dat het skelet te zwaar wordt en kunnen de
beenderen gemakkelijker door de spieren worden bewogen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper busynurseintraining. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
