THEMA 1. SOCIALE ZEKERHEID
Sociale zekerheid:
Is een sociaal vangnet om de burger te beschermen. Zo ben je als burger onder andere
beschermd voor een inkomensvervangende uitkering of aanvullende uitkering. m.a.w het is
een geheel van voorzieningen met als doel alle burgers op elk moment van hun leven een
inkomen te waarborgen dat hen een menswaardig bestaan garandeert, wanneer zich een
sociaal risico voordoet.
Hoe ontstaat sociale zekerheid
Sociale zekerheid is een solidariteits principe tussen:
werkenden en werklozen
jongeren en ouderen
mensen met inkomen en mensen zonder inkomen
gezinnen met kinderen en gezinnen zonder kinderen
WIE DOET BIJDRAGE?
Werkenden geven een vast percentage van hun loon verplicht af aan de sociale zekerheid
(RSZ-bijdrage). Diegene die dus gaan werken leveren een solidariteits bijdrage aan het
sociaal zekerheid voor de mensen die een inkomensvervangende of aanvullende uitkering
ontvangen.
=> individuele risico’s worden opgevangen door de organisatie van een collectief vangnet
dat door middel van solidariteit gefinancieerd wordt.
Sociale risico’s kunnen op 2 manieren de bestaanszekerheid vd burger aantasten
INKOMEN VERMINDEREN UITGAVEN TE VERMEERDEREN
Risico is dat inkomen voor deel of geheel Normale arbeidsinkomen kan aangetast
wegvalt. Dit kan in volgende gevallen: worden door niet voorziene of moeilijk te
• ongeval dragen bijkomende uitgaven:
• zwangerschap • medische kosten
• ziekte/ werkloosheid • opvoeding kinderen
• ouderdom
,Hoe waarborg van inkomen?
VERLIES INKOMEN UITGAVEN DIE VERMEERDEREN
= vervangingsinkomen Er worden aanvullingen geboden op het
inkomen voor die lasten te kunnen dragen
Sociale bijstand
= Als men onvrijwillig niet over een beroepsinkomen beschikt, wordt er toch een minimum
levensnoodzakelijk inkomen gewaarborgd. Dit zijn RESIDUAIRE stelsel vd sociale zekerheid
het is geen inkomen en geen uitkering van sociale zekerheid het is een bijstandsuitkering.
Deze bijstandsuitkering komt uit belastingsgelden
Soorten bijstandsuitkeringen:
• Maatschappelijke integratie-leefloon
• Maatschappelijke dienstverlening
• Inkomensgarantie voor ouderen
• tegenmoetkoming voor personen met handicap
2: THEORETISCHE ONDERBOUW VD BELGISCHE SOCIALE ZEKERHEID
Theorieën:
BISMARK BEVERIDGE
Tijd? 19e eeuw Voor tweede WO
Wat? sociaal zekerheidssysteem uitgewerkt Beveridge vond dat niet alleen
op basis van verplichte verzekering op werknemers maar de hele bevolking recht
arbeidscontract om bescherming te heeft op bestaanszekerheid. Men moet
bieden tegen arbeidsrisico’s. Dit is met andere woorden iedereen een
een solidariteit onder werkenden. Dit minimum inkomen waarborgen om
was verplicht armoede te voorkomen
Hoe? Financiering gebeurd op basis van Burgerschap aan de hand van
bijdragen van wergevers en solidariteitsprincipe:
werknemers, wie mee financieert • Voor iedereen zelfde fortfaitaire
beheert ook mee. uitkering ongeacht type werk
• enkel voor werkenden
• Geen differentiatie van uitkering
• solidariteit onder werkenden
volgens beroepscategorie
(% vh loon)
• uitkering in verhouding tot • Geen financiering door sociale
loon bijdragen, enkel OH inbreng (belasting)
• Alleen staatscontrole bij het beheer
Doel? Het behoud van de verworven Armoede tegen gaan
levensstandaard.
Gevolg? Sociale ongelijkheid Solidariteit
,Belgische sociale zekerheid en sociale bijstand
We kunnen zeggen dat onze belgische sociale zekerheid beide stromingen bevat.
Bismarck-model
= pensioen, werkloosheid, ziekte- en invaliditeit, arbeidsongevallen en beroepsziekten
Beveridge- model
De sociale bijstand: leefloon, IGO grijpen dan eerder terug naar het beveridge model.
Bepaalde stromingen hebben duidelijk invloeden van beveridgiaanse sociale zekerheid
ondergaan. Dit is zo voor:
gezinsbijslagen
ziektenkostenverzekering ( geneeskundige verzorging die quaqi universele rechten
geworden zijn maar toch nog niet helemaal).
Sociale bijstand
is helemaal terug te brengen naar beveridge model want het is namelijk voor iedereen, elke
burger heeft recht op een gegarandeerd minimuuminkomen om een menswaardig bestaan
te kunnen leiden.
3. VERSCHILLENDE STELSELS VAN DE SOCIALE ZEKERHEID
Stelsels van sociale zekerheid
Ambtenaren Iemand die onderworpen is aan het statuut van de openbare dienst.
Er bestaan een groot aantal stelsel voor de vastbenoemde ambtenaren
van overheidsdiensten. In grote lijnen kunnen ambtenaren worden
opgedeeld in personeelsleden van plaatselijke en provinciale overheden
en van andere administraties.
• ambtenaren te werk gesteld bij plaatselijke en provinciale OH zijn
RSZ bevoegd
• voor andere ambtenaren is de tewerkstellende OH zelf
verantwoordelijk voor de inning en uitbetaling van de bijdragen.
Werknemers Loontrekkenden.
Een WN is verbonden door een arbeidsovereenkomst aan een WG. Een
werknemer is beschermd voor alle klassieke takken van de sociale
zekerheid. Daarnaast nog twee bijzondere stelsels voor:
• mijnwerkers
• zeelieden
zelfstandigen Iemand die een beroepsactiviteit uitoefent zonder te zijn aangeworven
met een arbeidscontract of statuut. Bepaalde categorieën van mensen
worden in de sociale zekerheid gelijkgesteld met zelfstandigen.
, 4. SOCIALE ZEKERHEIDSREGELING VOOR WERKNEMERS
Er zijn drie kenmerken waar je moet aan voldoen om onder de werknemer te vallen:
• arbeidsovereenkomst
• loon
• arbeid
Er zijn twee toepassingsgebieden
1) Territoriaal toepassingsgebied
Voor werknemers van toepassing die in België werkzaam zijn en van wie de werkgever:
in België gevestigd
in buitenland gevestigd maar in België een expoitatie of bedrijfszetel heeft waarvan
WN afhangt.
nationaliteit van WG is niet van belang
plaats arbeid en vestiging van WG op belgisch grondgebied situeren
NIET VAN TOEPASSING VOOR:
• WN die buiten België werkt
• WN die in België werkzaam zijn in dienst van een WG die noch in België is gevestigd,
noch in België een exploitatiezetel heeft.
2) Personeel toepassingsgebied
Indien je een arbeidscontract hebt: loon, arbeid en gezag beschikt dan heb je sociale
zekerheidsregeling voor WN! Je moet dan een bijdrage doen van 13,07%
UITBEREIDINGE Sociale zekerheidsregeling voor WN wordt uitgebreid tot die persoon die door
N een arbeidsovereenkomst verbonden zijn tegen loon arbeid te verrichten
onder het gezag van de WG.
Het zijn met andere woorden voor het arbeidsrecht zelfstandigen maar voor
de sociale zekerheid worden zij onder de sociale zekerheidsregeling voor WN
gebracht.
Vb: vervoerders van goederen, taxibestuurders, huisarbeiders,…
Ook uitgebreid tot degenen die niet door een arbeidsovereenkomst zijn
verbonden en tegen betaling van een loon artistieke prestaties leveren of
artistieke werken produceren in opdracht.
BEPERKINGEN Diegene die wel verbonden zijn door arbeids- of leerovereenkomst en die
derhalve normaal aan de volledige sociale zekerheidsregeling voor WN zouden
onderworpen, wordt het toepassingsgebied in bepaalde gevallen beperkt tot
sommige sectoren:
• contractuelen in OH dienst niet onder regeling voor jaarlijkse vakantie
vd WN -> vallen onder regeling die van toepassing is op de statutaire
personeelsleden vd OH die hen tewerkstelt.
• betaalde sportbeoefenaars + erkende onthaalouders vallen niet onder
de regeling voor jaarlijks vakantie vd WN
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SchaniaVanpoucke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.