Procedure Koningstijd (600 v.Chr. – 509/451 v. Chr.): Legisactioprocedure
Legisactio: rituelen waaruit het recht was onderbouwd die enkel door de pontifices mochten worden geïnterpreteerd.
Voor degenen die het verschil tussen de eiser en de verweerder niet kennen/of zich vergissen:
Eiser: degene die een zaak aanhangig maakt en een uitspraak van de rechter wenst.
Verweerder: degene tegen wie een zaak aanhangig wordt gemaakt (≈ gedagvaarde).
Eerste fase (≈ beginfase) Tweede fase (≈ vervolgfase)
In iure Apud iudicem
1) Zowel de eiser als de verweerder verschijnen voor de 1) Deze procedure kon slechts worden uitgevoerd als de
pontifex met de nodige argumenten om hun verhaal te beginfase (in iure) een correct verloop heeft gekend.
kunnen vertellen. 2) Beide partijen werden doorverwezen naar de Koning die de
2) Hierna moet de pontifex nagaan of de eiser al dan niet een rol van een rechter bekleedde (in een ivoren troon op een
legisactio kan gebruiken die in het ius civile staat geschreven. platform = tribunal).
Zo niet: de procedure kan niet worden aanhangig gemaakt. 3) Vooral de eiser, maar ook de verweerder moesten bewijzen
Zo ja: de eiser en de verweerder moeten het ritueel van de en genoeg argumenten voorleggen (vaak sacraal bewijs).
toepasselijke legisactio uitvoeren => dat waren meestal 4) Er waren oratores (= redenaars) die op basis van de door de
formules die de partijen plechtig dienden uit te spreken en partijen voorgelegde argumenten moesten pleiten.
doorgaans ook vaak samengingen met het stellen van
handelingen (formalistisch).
Uitzondering: wanneer de eiser de legisactio verkeerd
uitsprak voor de pontifex, dan werd de procedure ook
beëindigd.
Procedure Late Republiek – Voorklassieke periode (250 v.Chr. – 0): Formulaprocedure
Eerste fase (≈ beginfase) Tweede fase (≈ vervolgfase)
In iure Apud iudicem
1) De eiser dagvaardde de verweerder om voor de praetor te 1) De rechter leest de formula die door de eiser werd
verschijnen (= ius vocatio). voorgelegd helemaal voor.
Zo niet: de eiser kon de verweerder dwingen om voor te 2) Vervolgens moesten beide partijen bewijzen voorleggen:
schijnen. a. De eiser (actori incumbit probatio)
Zo ja: de procedure kan effectief starten. ➔ Voldoende bewijzen?
2) De eiser zette zijn standpunt uiteen en vroeg om een = de rechter oordeelt over exceptio, replicatio en
actio/vordering in een formula aan de praetor. Dit kon op duplicatio.
twee manieren gebeuren: ➔ Onvoldoende bewijzen?
a. Aan de actio toetsen: = de verweerder wordt niet veroordeeld.
➔ Opgenomen1/niet opgenomen2 in het edict? b. De verweerder (excipiendo reus fit actor)
Ongeacht wat ook, de praetor heeft de 3) Veroordeling: voornamelijk geldsom, nooit afgifte of
machtiging om een toetsing uit te oefenen van de teruggave (behalve bij noxale acties na het vonnis).
bewering van de eiser. 4) Weigert de verweerder het vonnis van de praetor na te leven,
➔ Is er een middel voor deze actio? dan kon de eiser naar de praetor gaan voor een actio iudicati
De praetor kijkt in het edict voor een welpassend (= de vordering of actio tot uitvoering van hetgene door de
middel voor de gegeven actio. rechter werd uitgesproken.).
Wanneer de eiser zelf een middel heeft, dan ging
de praetor nagaan of dat middel al dan niet in het
edict voorkomt. Zelfs als het er niet in voorkomt,
dan kon hij toch nog steeds beslissen om de actie
te verlenen.
b. De actio weigeren:
➔ Wanneer er geen actio bestaat in het edict, vooral als
de praetor vindt dat het niet de moeite waard is om
eentje te maken.
➔ Wanneer de eiser niet in aanmerking kwam met een
degelijk bestaande actie.
1
Actiones utiles
2
Actiones in factum
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lawstudentatVUB. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,89. Je zit daarna nergens aan vast.