Samenvatting
Samenvatting 3 Geneeskunde Anatomie & Fysiologie
- Vak
- 3 Geneeskunde
- Instelling
- Odisee Hogeschool (Odisee)
Samenvatting van het onderdeel Anatomie & Fysiologie Zenuwstelsel
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 17 pagina's
Voorbeeld 3 van de 17 pagina's
In winkelwagenGekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
VolgenVoorbeeld van de inhoud
3VE Geneeskunde: Anatomie en fysiologie1 Het zenuwstelsel
1.1 Het zenuwstelsel: Overzicht en indeling
Centraal zenuwstelsel (CZS)
- Hersenen (cerebrum) omgeven door schedel
- Ruggenmerg (medulla spinalis) omgeven door wervels
Perifeer zenuwstelsel (PZS)
- Zenuwen:
o 12 paar hersenzenuwen
o 31 paar spinale zenuwen
- Ganglia
Somatisch zenuwstelsel
- Aansturing skeletspieren: motorisch (baan)
o Somatomotorisch
o Efferent (dalende banen)
- Aanvoer van zintuiglijke informatie: sensorisch (baan)
o Somatosensorisch
o Afferent (stijgende banen)
- → Bewust, willekeurig
Autonoom (vegetatieve, visceraal) zenuwstelsel voor regulatie organen en
fysiologische systemen
- Efferent:
o (ortho)sympathisch deel (in stress situatie , bv oorlog situatie)
o Parasympatisch deel (in complete rust toestand)
- → Onbewust, onwillekeurig
1.2 Celorganisatie: Neuronen/ neuroglia/ anatomische organisatie
Neuronen (=basiseenheden ZS):
- Verrichten alle functies v ZS mbt communicatie (geleiden
informatie), informatieverwerking en regulatie ervan
- Kunnen zich niet makkelijk herstellen of delen
Neurogliacellen (=steunweefsel):
- Zijn talrijker en hebben functies die noodzakelijk zijn voor h
behoud vd fysische en biochemische structuur v
zenuwweefsel en voor het overleven v neuronen
- Kunnen zich wel makkelijk delen en herstellen
Neuronanatomie
- Cellichaam of corpus:
o Nucleus
o Celorganellen (mitochondria, RER, …: Nissl lichaampjes
(cellichaam)) → GRIJZE STOF (informatie wordt verwerkt)
- Dendrieten
o Verscheidene takken
o Signaalontvangst (afferent: aanvoerend)
- Axon
o Eén
o Signaal voortgeleiding (efferent: wegvoerend)
1
, o Gemyeliniseerd (WITTE STOF) of niet (heel vaak heeft axon het wel)
- Synapsknop vormt synaps = contactplaats tss 2 neuronen of tussen neuron en andere doelcel
Types neuronen
3 Soorten neuronen:
- Sensibele neuronen:
o Prikkel uit buitenwereld of vanuit lichaam
(zintuigcellen, receptoren) (afferente neuronen)
→ CZS
- Motorische neuronen:
o CZS → organen (effectoren)
- Schakelneuronen:
o Verbinden beide voorgaande neuronen: analyseren input en coördineren output
- ZS zorgt voor snelle homeostatische regulering
- Meestal negatieve terugkoppeling
Myelineschede = isolerend
Knopen van Ranvier = bloot axon → saltatoire (spronggewijs) geleiding
Neuroglia
- In CZS en PZS
- Functie: ondersteunend, isolerend fagocyterend (immuun)
- Centraal zenuwstelsel:
o Oligodendrocyten (myelinisatie)
- Perifeer zenuwstelsel
o Schwancellen (myelinisatie)
- Oligodendrocyten en Schwancellen
- Klinisch belang:
o Bloedhersenbarrière
o Demyeliniserende aandoeningen: verlies van geleiding
Myelineschede
- Schwann-cellen (PZS) en oligodendrocyten (CZS):
o Vormen myelineschede: isolerend; lipoiëd → WITTE STOF
Grijze stof – witte stof in CZS
- Grijze stof = cellichamen
- Witte stof = axonen
o Axonen met myelineschede = gemyeliniseerde axonen
o Axonen zonder myelineschede = ongemyeliniseerde axonen
- Klinische aantekening:
o Demyelinisatiestoornissen = myeline (isolatie!) rond het axon verdwijnt; geeft motorische
en sensorische problemen; vb. multiple sclerose of MS
1.2.1 Anatomische organisatie van neuronen
In het centrale zenuwstelsel:
- Neurale cortex: grijze stof aan de buitenrand vd hersenen
(willekeurig)
- Basale ganglia: grijze stof in de hersenen (onwillekeurig)
- Witte stof: bundels axonen (banen)
- Stijgende banen: brengen informatie vanuit sensorische
receptoren naar de verwerkingscentra in de hersenen
(afferent)
2
, - Dalende banen: brengen commando’s vanuit gespecialiseerde
hersencellen naar de skeletspieren (efferent)
In het perifere zenuwstelsel:
- Ganglia: groepen neuronlichamen (grijze stof)
- Nervus (zenuw): bundel axonen buiten het CZS (perifeer)
(witte stof)
- Spinale zenuwen: van/naar ruggenmerg
- Craniale zenuwen: van/naar hersenen
1.3 Neuronfunctie: membraanpotentiaal/geleiding van een actiepotentiaal
Membraanpotentiaal of rustpotentiaal
- Is gevolg v ionenverplaatsingen
- Ionen bewegen doorheen ionenkanalen in de celmembraan
- Ionenkanalen kunnen openen of sluiten
- Bij prikkel(geleiding): Opening Na+ kanaal: Na+ stroomt de cel
binnen: binnenste vd cel wordt positief = depolarisatie
- Opening K+ kanaal: K+ stroomt de cel uit: binnenste v cel wordt
meer negatief = hyperpolarisatie
- Rustpotentiaal in neuronen bedraagt -70 à -80mV
Actiepotentiaal
- Ontstaat als depolarisatie (ontlading naar 0 mV en hoger binnen cel) zich over hele celmembraan
uitbreidt
- Opgewekt door openen en sluiten v potentiaalgevoelige ionenkanalen
- Eens de depolarisatie minimale drempelwaarde overschrijdt → volledige ontlading (“alles of
niets”)
- Depolarisatie = door instroom v Na+ ionen (K+ kanalen toe); ontlading tot een positieve waarde
- Repolarisatie = door uitstroom v K+ ionen (Na+ kanalen toe) tot de oorspronkelijke rustpotentiaal
weer is bereikt
- Refractaire periode = cel is niet prikkelbaar → eindigt als de rustpotentiaal weer is bereikt
Geleiding van een actiepotentiaal
- Continu: in niet-gemyeliniseerde axonen
o Hele membraanoppervlak is betrokken
o Verloopt in reeksen v kleine stapjes (trager)
- Saltatorisch: in gemyeliniseerde axonen
o Enkel kleine stukjes membraan zijn betrokken thv.
knopen van Ranvier
o Verloopt in reeksen van grote sprongen (sneller)
o Knopen van Ranvier: lage weerstand (axon ligt bloot)
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper stefaniepieters. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen