Ik behaalde aan de hand van deze samenvatting 18/20 op het examen in 2020/2021. Het is ideaal en volstaat zeker in combinatie met de voorbeeldvragen. Veel succes gewenst!
Psychologie
Magali De Smet, Handelswetenschappen 1ste bachelor
Wat is de toekomst van de psychologie?
de wetenschap van het gedrag
Wat is het verleden van de psychologie?
het bewustzijn van de filosofie
Wat is het heden van het psychologie?
interdisciplinariteit + versplintering + natuurwetenschappelijke
methoden, specialisaties, imitatie,...
TOEKOMST
1. Wat is psychologie?
● een ideaal/ toekomstvisie volgens de prof;
● een nieuwe exacte wetenschap?;
○ eerst objectieve observatie van het gedrag;
○ hoe is dat gedrag te verklaren?;
■ interne processen?;
● biologisch: hersenen
● psychologisch: gedachten en emoties;
○ deze 2 zijn onafhankelijk van elkaar;
■ externe factoren?;
● sociale factoren;
● ambivalente houding tegenover psychologie als exacte wetenschap;
○ positief beeld (+);
■ hoge verwachtingen van elke wetenschap;
● psychologie zal alles moeten oplossen en wordt overal bij
betrokken;
○ negatief beeld (-);
■ het is geen wetenschap;
■ spreekt zichzelf voortdurend tegen;
■ gevaarlijk → manipulatie;
■ wanneer men geobserveerd wordt gedraagt men zich anders;
● wetenschap of geen wetenschap?;
○ epistemologie: wat is wetenschap?;
■ logos = logica en episteme = controleerbaar en cumulatief weten;
■ alleen exacte, harde wetenschap krijgt veel prestige
2. Wat is het verschil tussen psychologie en psychoanalyse?
PSYCHOLOGIE
● geen wetenschap;
○ logos = logica
○ psyche = ziel, interne processen → psychologie heeft hier geen vat op;
● verschuift de aandacht naar buiten;
○ objectief observeerbaar gedrag;
○ bij dieren geen probleem
1
, ○ bij mensen wel aangezien men zich anders gaat gedragen;
○ verklaart gedrag enkel vanuit externe omstandigheden;
■ alleen het sociale;
■ 2 onduidelijk blijvende interne factoren;
● kan nooit een wetenschap worden;
○ pseudowetenschap;
○ imiteert de wetenschap;
■ om door de geneeskunde ernstig genomen te worden;
○ blinde toepassing van de rituelen van de wetenschap op een ongeschikt
object: de ziel;
● kent 2 basisrichtingen;
○ psychoanalyse: vanuit ziel als interne processen;
○ hondendressuur: vanuit extern waarneembaar gedrag;
Op het examen je steeds afvragen of het over psychologie of psychoanalyse gaat!
PSYCHOANALYSE
● geen wetenschap;
○ als enige nog bezig met psyche = ziel;
○ niet met gedrag!;
● probleem 1;
○ interne processen zijn onbewust;
■ niet direct observeerbaar en niet aan de hersenen te linken;
● probleem 2;
○ geen wetenschappelijke info beschikbaar over interne processen;
○ gebruikt eigen onwetenschappelijke methoden;
■ via interactie met mensen die in therapie zijn;
● beluisteren van het spreken;
● interpreteren van dat spreken;
○ hierdoor kom je tot nieuwe onderwerpen;
● beweert in tegenstelling tot psychologie niet een wetenschap te zijn;
● inspiratiebron voor de universitaire psychologie;
● kritieken;
○ niet falsifieerbaar via experimenten dus niet betrouwbaar;
■ bv: autisme is de fout van de moeder;
○ psychoanalytische therapie is effectief maar niet efficiënt;
conclusie: universitaire psychologie trekt met haar kritiek op psychoanalyse soms naar de
media, om zo die te kritische psychoanalyse weg te krijgen uit de universitaire psychologie,
een publieke aangelegenheid;
VERLEDEN
2
, 3. centraal probleem voor de psychologie om een gedragswetenschap te worden?
● 1ste definitie bewustzijn;
○ de filosofische invulling van de ziel;
○ besef dat iets bestaat;
○ een waarnemingsdrempel overschrijden → waarnemen → beseffen
■ wat buiten = extern ons bestaat;
● geluid, beeld, het gehoor gaat achteruit als we ouder worden
■ wat binnen = intern bestaat;
● gedachten, gevoelens;
● bewustworden van gedachten (cognities) en gevoelens
(emoties) is moeilijker dan geluid;
○ overlijden van geliefde pas beseffen na overlijden
publiek figuur;
○ emoties worden onderdrukt zodat ze niet meer over
die waarnemingsdrempel raken;
● 2de definitie bewustzijn;
○ bewustzijn = besef van zelf te bestaan als unieke interne eenheid;
○ bewustzijn = zelfbewustzijn;
■ = gevoel van intern samenhangende, unieke eenheid te zijn die van
andere eenheden te onderscheiden zijn;
■ = gevoel een ‘ik’ te zijn met autonomie en vrijheid;
conclusie: er is zelfbewustzijn nodig om daarna bewust te kunnen zijn van de wereld buiten en
binnen onszelf → klinische psychologie;
4. het zelfbewustzijn = dé vraag van de filosofie?
● geen wetenschappelijke vraag;
○ geen episteme, geen wetenschappelijk, controleerbaar weten,...;
● filosofische vraag (filosofie);
○ filia = liefhebber,
○ sofia = intuïtief, niet controleerbaar, maakt leven draaglijker;
■ typisch westerse aangelegenheid;
■ Plato, Socrates, Aristoteles (5de eeuw v.C.);
■ Oude grieken;
○ filosoof = liefhebber/amateur van levenswijsheden;
5. Wat zijn de 3 tijden in de filosofische ondervraging van het bewustzijn?;
● 1ste tijd: Oude Grieken;
○ over bewustzijn: geen wetenschappelijk weten, maar een intuïtief;
● 2de tijd: Descartes;
○ moderne filosofische definitie van ‘het bewustzijn’
■ filosofen in het Westen hadden dezelfde filosofische vragen maar
dan aangepast aan de tijd (actualisering);
○ 1ste moderne filosoof: René Descartes
■ gaf huidige (zelfbewustzijn vorm;
■ grotere impact dan voorgangers;
■ démarche= zijn redenering;
3
, twijfel
zekerheid
besluit
je pense, donc je suis
men wordt zich ervan bewust dat men veel denkt = structureel probleem
uitgangspunt
bewustzijn heeft altijd te maken met besef
omgekeerd
wie niet denkt, verliest het zelfbewustzijn
oplossing
probleem: in het westen leiden we aan denkdwang
individueel: dromen;
cultureel: de wetenschap;
● 3de tijd: na Descartes:
○ bewustzijn wordt dé filosofische vraag;
■ 2 vragen ivm bewustzijn
Hoe komt bewustzijn tot stand?
● Structuralisme
● Gestaltvisie
Hoe werkt= functioneert het bewustzijn?
● Functionalisme
6. De volgende 3 visies vormen de basis voor de hedendaagse psychologie;
● 1ste visie: structuralisme;
○ Wundt;
○ associationisme;
■ alles waar we ons bewust van kunnen worden
● emotie, gedachte,...
○ verbinding van een aantal neuronen;
■ = structuur
● 2de visie: gestaltpsychologie;
○ Koffka, Köhler, Wertheimer;
○ Übersummativität: (bovensommigheid)
■ geheel is meer dan de som van samenstellende bestanddelen Kritiek
op Wundts associationisme;
○ een hoop elementaire bouwstenen, geheel hangt af van de manier waarop
de elementen tov elkaar zijn opgesteld;
● 3de visie: functionalisme;
○ Hoe functioneert het bewustzijn?
■ stream of consciousness
○ Wat is de rol van het bewustzijn?
■ survivalwaarde;
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper magalidesmet. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
