Samenvatting van het vak onderwijspsychologie gedoceerd door professor Van den Broeck. Bevat slides en notities uit de les. Ik behaalde met deze samenvatting een goed resultaat in eerste zit!
Hoofdstukken
Geschiedenis en achtergronden
Leerzorg
Onderwijsvisies
Diagnostische modellen
Inhoudelijke topics
Emotionele- en gedragsproblemen, zittenblijven
1
, Hoofdstuk 1
Historische achtergronden en werking van het CLB
1. Inleiding en historische achtergrond
CLB: Centra voor leerlingenbegeleiding
Historische erfgenamen van PMS-centra (Psycho – Medisch – Sociaal centrum) en
diensten voor SBO (Studie- en beroepsoriëntering)
Decreet van 1998: Werking is in volle uitbouw
Interpretatie en toepassing niet altijd evident
Wat is taak van het CLB?
Tweedelijnszorg tussen eerste lijn (scholen) en derde lijn (gespecialiseerde
diensten)
Basis is uitbouw van externe beroepskeuzebegleiding begin 20ste eeuw
Toen dikwijls overstap van lagere school naar beroepsveld (Bestaan 7 de en 8ste leerjaar om
schooltijd te verlengen)
Maatschappelijke bekommernis voor overstap van jonge schoolverlaters naar arbeidsmarkt
KAJ: Diensten voor Voorlichting en Schoolverlaters
Katholieke Arbeiders Jeugd
Nadruk op beroepsoriëntering, minder op psychosociale begeleiding
Beroepsoriëntering: Juiste persoon op juiste plaats krijgen
Sterk psychometrisch accent, gericht op selectie
Testen afleggen om te zien welke job bij iemand past
Los van het onderwijs en vooral transitiemoment (overgang school naar
arbeidsmarkt) gebonden
Oprichting van experimentele PMS-centra (1949, net na WO)
Geïntegreerd in het onderwijs
Onderwijs was toen nog federaal: Rijksonderwijs (Gemeenschapsonderwijs)
Mogelijkheid tot begeleiding van de sociale persoon (Psychosociale aspect werd
opgenomen)
Wet van 1962: Net van PMS-centra en SBO-diensten
Expertbenadering blijft dominant: Expert geeft advies (na het afnemen van testen)
Later meer consultatief
Initiatief ligt niet meer bij het CLB: CLB als informatieve dienst
PMS-centra in Rijksonderwijs
SBO in vrij onderwijs
PMS-centra en SBO-diensten zijn gevestigd buiten de school
1.1 Onderwijsvernieuwingen in de jaren ‘70
Democratisering van het onderwijs: De leerleng heeft meer inspraak en er wordt geluisterd
naar zijn ideeën en problemen
PMS-centra voor buitengewoon onderwijs (1970)
Minder leerlingen begeleiden (Want intensiever werk)
2
, Maken deel uit van klassenraden
Opstellen handelingsplannen
Gebeurt vooral door orthopedagogen en klinisch psychologen
Aanpassingsklassen (1973)
Vormden buffer tegen doorverwijzing naar buitengewoon onderwijs of externe diensten
(Bijvoorbeeld logopediste)
VSO (1970) en VLO (1973)
VSO: Vernieuwd Secundair Onderwijs
Drie graden van twee jaar i.p.v. twee graden van drie jaar
Eerste graad (Observatiegraad): 1ste en 2de middelbaar
Tweede graad (Oriënteringsgraad: 3de en 4de middelbaar
Derde graad (Determinatiegraad): 5de en 6de middelbaar
VLO: Vernieuwd Lager Onderwijs
Discussie rond VSO: Sommigen wouden structuurhervorming secundair onderwijs: Geen
onderscheid ASO, TSO, BSO,…
Onderwijsvernieuwingen leiden tot grotere betrokkenheid van PMS-centra en SBO-diensten
bij het onderwijs
Hervormingen van examensysteem
Formatieve evaluatie: Het proces tijdens het semester
Summatieve evaluatie: Evaluatie op einde van het schooljaar
Multidisciplinaire begeleidingsteams in VLO
Idee dat mensen van verschillende disciplines worden ingezet in het VLO
Onoverzichtelijk onderwijslandschap: Advisering nodig
1.2 Historische achtergrond: Jaren ‘80
Nieuw wettelijk kader in 1981
Onderscheid PMS en SBO wordt opgeheven (Alles wordt PMS-centra)
Adviseur wordt consulent die niet langer oriënteert, maar begeleidt
Ontwikkelingsgericht met bijzondere aandacht voor scharniermomenten
Beschikbaar voor alle leerlingen, met bijzondere aandacht voor bepaalde
risicogroepen
Respect voor identiteit en eigenheid van de leerling
Niet alleen remediëren, maar ook preventie en opvoeding tot zelfstandigheid
In de praktijk verandert er voorlopig niet veel (Maar wel evolutie)
Slechte economische toestand en budgettaire krapte: Geen ruimte voor verandering
Relatie met scholen is ongewijzigd: PMS nog steeds verantwoordelijk voor
leerlingenbegeleiding
Nieuwe problemen: Drug- en alcoholverslaving, agressie, seksuele problemen, nieuwe
kansarme groepen (immigranten), spijbelen en schoolmoeheid (na leerplichtverlenging)
1983: Leerplicht verlengen van 14 naar 18 jaar
3
, Tot 16 jaar voltijds
Waarom? Jeugdwerkloosheid, kinderarbeid
1992: Verlening leerplicht ongedaan maken
Waarom? Spijbelproblematiek
Elio Di Rupo: Tot 16 jaar
Waarom? Schoolmoeheid
Failliet van het deskundigenmodel: PMS-werking in vraag gesteld
Hoe zal de werking gebeuren? Moet het niet anders aangepakt worden?
1.3 Historische achtergrond: Jaren ‘90
VLOR-advies over nieuw profiel voor PMS-centra
VLOR: Vlaamse Onderwijsraad (Vertegenwoordigers van de grote koepels, vakbonden,…)
Complementariteit van verschillende actoren wordt erkend (School, ouders,
leerlingen,… moeten in overleg gaan)
Scholen spelen grotere rol in begeleiding: Graadcoördinatoren, projecten (leren
leren, drugs, leefsleutels: sociale vaardigheden)
Situering op de tweede lijn
Bijdrage leveren aan opvoedingsproces van kansarmen
Deskundigheidsbevordering op vlak van begeleidingsnetwerken (Derde lijn)
Principe van interventie op vraag: Vraaggestuurd
Belang van teamwerk: Begeleiding meer geïntegreerd in het onderwijs (Maar nog
steeds buiten de school georganiseerd)
Welbevinden komt ter sprake
2. De huidige CLB’s
Kaderdecreet CLB’s (1998)
Sinds 1/9/2000 operationeel
Doelstellingen
Grotere transparantie in aanbod: Meer coherent en klantvriendelijk (Samenvoeging
PMS en MST)
201 PMS en 104 MST: Gereduceerd tot 75 CLB’s
Grotere doelmatigheid: Grotere centra die grotere geografische regio’s beslaan
Specialisatie mogelijk en vermijden van overlappende activiteiten
Zorgverbreding en gelijke kansen: Counteren van duale samenleving
Er moet zorg geboden worden aan alle leerlingen, zowel degene die het goed hebben
als zij die het minder goed hebben
Onderwijs wordt gezien als belangrijk middel om maatschappelijke problemen aan te pakken
Onderwijsveranderingen: Aspecten van leerlingbegeleiding worden opgenomen in de
eindtermen
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lilafieremans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,69. Je zit daarna nergens aan vast.
