Inhoud
Inleiding..................................................................................................................................................4
Deel I. Minigeschiedenis van het strafrechtelijk sanctioneren...............................................................9
1. Vooraf.............................................................................................................................................9
2. Traditionele voorstelling van de ontwikkelingsgang van het strafrecht.......................................10
2.1 Stafrecht als privaatrecht........................................................................................................10
2.2 Strafrecht wordt publiekrecht................................................................................................12
2.3 Kenmerken van strafrecht in Frankrijk tijdens Ancien Regime...............................................14
3. Ontstaan van het moderne strafrecht..........................................................................................15
3.1 Strafrecht & verlichting...........................................................................................................15
3.2 Positivisme, milieuschool, sociaal verweer.............................................................................16
4. Ontstaan en evolutie van vrijheidsstraf en gevangeniswezen in België........................................17
4.1 Voorloper gevangenis = tuchthuis..........................................................................................17
4.2 Staatkundige veranderingen & belangrijkste ontwikkelingen van Ducpétiaux.......................19
4.3 Penitentiair-antropologisch hervormingsoffensief tussen de 2 wereldoorlogen....................21
4.4 Evolutie gevangeniswezen na WOII........................................................................................22
4.5 Resocialisatiebeweging...........................................................................................................23
4.6 Penitentiaire beroering...........................................................................................................24
4.7 Jaren ‘80.................................................................................................................................24
4.8 Jaren ‘90.................................................................................................................................25
Deel II. Gevangenis nu..........................................................................................................................25
Deel III. De interne rechtspositie..........................................................................................................28
1. Ontstaansgeschiedenis Basiswet..................................................................................................28
2. Inzichten gevangenissociologie & -psychologie............................................................................28
3. Basiswet: beginselen (art 4 -13)....................................................................................................29
4. Discussiecollege casus (zie opdracht 1).........................................................................................31
Deel IV. Externe rechtspositie & strafuitvoeringsrechtbanken.............................................................35
1. Evolutie wet..................................................................................................................................36
1.1 Wet Lejeune............................................................................................................................36
1.2 Wet Voorlopige Invrijheidstelling (1998)................................................................................38
1.3 Nieuwe wetten (+ uitvoeringsbesluiten).................................................................................39
1.4 Wet externe rechtspositie......................................................................................................40
1.5 Nieuwe wet 2019: straffen tot 3 j. verschil met > 3 j.?...........................................................48
2. Praktische problemen...................................................................................................................48
3. Wet Martin-Turtelboom 2013......................................................................................................50
1
, 4. Evaluatie SURB..............................................................................................................................50
5. Wat erna?.....................................................................................................................................51
6. Discussiecollege casus (zie opdracht 2).........................................................................................52
6.1 Juist – fout vragen...................................................................................................................52
6.2 Casus transitiehuizen..............................................................................................................52
6.3 Casus korte gevangenisstraffen..............................................................................................53
Deel V. Alternatieve sanctie: werkstraf................................................................................................54
1. Geschiedenis.................................................................................................................................54
2. Wettelijk ingevoerd......................................................................................................................55
2.1 In 1994....................................................................................................................................55
2.2 Wet 17 april 2002...................................................................................................................56
3. Kenmerken werkstraf...................................................................................................................56
3.1 Instemming.............................................................................................................................57
3.2 Zwaarte van de straf...............................................................................................................57
3.3 Voorwaarden..........................................................................................................................57
3.4 (Probatie)uitstel onmogelijk...................................................................................................58
3.5 Informatie...............................................................................................................................58
3.6 Werkstrafvervangende straf (art 37quinquies, §1 Sw)............................................................58
3.7 Motivering werkstrafweigering (art 37quinquies, §3 Sw).......................................................59
4. Uitvoering.....................................................................................................................................59
5. Cijfers............................................................................................................................................61
6. Nieuwe straffen 2014...................................................................................................................63
Deel VI. Internering..............................................................................................................................64
1. Op 1 oktober 2016: eindelijk wet in werking!...............................................................................64
2. Ontstaan internering....................................................................................................................65
2.1 Periode 1830 – 1867: systeem van klassiek strafrecht...........................................................65
2.2 19de eeuw: sociaal verweer.....................................................................................................66
2.3 Wet tot Bescherming Maatschappij (WBM) 1930..................................................................66
3. Nieuwe wet & praktijk..................................................................................................................71
3.1 Interneringswet 2007.............................................................................................................71
3.2 Interneringswet 2014-2016....................................................................................................71
Deel VII. Vermogenssancties................................................................................................................78
1. Geldboete.....................................................................................................................................78
1.1 Omschrijving...........................................................................................................................78
1.2 Elementen voor bepalen hoeveelheid....................................................................................80
1.3 Uitvoering geldboete..............................................................................................................82
2
, 1.4 Hoofdelijkheid........................................................................................................................83
1.5 Voorrangsregeling (art 49 Sw)................................................................................................83
1.6 Nieuw strafwetboek...............................................................................................................83
2. Verbeurdverklaring in een digitaliserende wereld........................................................................83
2.1 Geschiedenis...........................................................................................................................84
2.2 Traditionele verbeurdverklaring: voorwerp, middel & product..............................................85
2.3 Vermogensvoordelen.............................................................................................................86
2.4 Kaalpluk..................................................................................................................................87
2.5 Voorstel nieuw Boek I.............................................................................................................88
Deel VIII. Straftoemeting......................................................................................................................89
Deel IX. Europeanisering.......................................................................................................................90
Deel X. Extra opzoekingen....................................................................................................................92
1. Interne rechtspositie.....................................................................................................................92
2. Externe rechtspositie....................................................................................................................94
3. Internering....................................................................................................................................95
4. De geldboete................................................................................................................................96
5. De verbeurdverklaring..................................................................................................................98
3
, Samenvatting strafrechtelijk
sanctierecht
EXAMEN: open boek
Inleiding
nadenken of de bestaande Belgische regels goed zijn (prof zegt van niet: veel te complex)
2 discussiecolleges in het semester
werkwijze:
o bundel met documentatie op CUDI
o niet alle delen in CUDI (gaat per keer gebeuren)
o prof gaat veel dingen zelf laten opzoeken
Actualiteit in de gaten houden! wantrouwen van wetgever t.a.v. rechter =
zaak van Nathan D. minimumstraffen
o burgemeester van Moeskroen vermoord (op kerkhof de keel overgesneden)
o dader = 20j.
belt zelf het noodnummer
motief? vader had zelfmoord gepleegd nadat ontslag door de gemeente
heeft er enorm veel spijt van
voorbedachtheid (had alles gegoogeld op voorhand)
o nu voor het Hof van Assisen
o maximumstraf = levenslang (voorwaardelijke vrijheidsstelling is mogelijk na minimum 15
jaar of anders 1/3e van de straf)
o je kan niet in beroep gaan tegen HvA (wel naar cassatie maar die beslist niet over de
strafmaat)
zaak Kim De Gelder
o grootste vraag: toerekeningsvatbaar of niet
had alles goed voorbereid dus toerekeningsvatbaar? nee, mensen met een
waanidee kunnen zeer gestructureerd te werk gedaan vanuit het verkeerde idee
van wat er aan de hand is
voor de eerste keer ooit grey scans (scans van hersenactiviteit) gebruikt om te
bepalen of hij geïnterneerd moest worden of niet
o gedroeg zich zeer vreemd maar iedereen vroeg zich af of dit gefaket was of niet
o heeft hij psychoses (ziet dingen die er niet zijn)?
o levenslang gekregen omdat iemand geïnterneerd is snel vrij kan komen als hij genezen is
deze week beslist om hem toch te interneren
verschil met iemand die van het begin geïnterneerd is? als Kim De Gelder nu
geneest zal hij terug naar de gevangenis moeten om de rest van zijn straf uit te
zitten
zaak Davy Hendrickx
o steekt karton in brand voor een winkel & winkel + appartement erboven vliegen in brand
3 mensen sterven
o uitspraak HvA: 3 maanden cel (onopzettelijke brandstichting)
o familie kreeg geen schadevergoeding van het fonds omdat het onopzettelijk was
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper janaboon. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,69. Je zit daarna nergens aan vast.