Dit leren voor het tentamen en je hebt een voldoende te pakken!
Kernbegrippen van economie
Alles voor dit studieboek (5)
Geschreven voor
Hogeschool Windesheim (HW)
Lerarenopleiding 2e Graad Algemene Economie
Algemene Economie
Alle documenten voor dit vak (2)
2
beoordelingen
Door: romymenting • 2 jaar geleden
Door: ulkusarici • 3 jaar geleden
Verkoper
Volgen
youpbrienesse01
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Inhoudsopgave
1. Tien economische principes .......................................................................................................... 10
1.1 Hoe mensen beslissingen nemen .......................................................................................... 10
1.1.1 Principe 1: mensen moeten keuzes maken ................................................................... 10
1.1.2 Principe 2: de kosten van iets worden bepaald door datgene wat we willen opgeven
om het te krijgen. .......................................................................................................................... 10
1.1.3 Principe 3: rationele mensen denken in de marge ....................................................... 10
1.1.4 Principe 4: mensen reageren op prikkels ...................................................................... 10
1.2 Hoe mensen samen werken .................................................................................................. 10
1.2.1 Principe 5: handel kan in ieders belang zijn .................................................................. 10
1.2.2 Principe 6: markten zijn vaak een goede manier om economische activiteit te
organiseren.................................................................................................................................... 11
1.2.3 Principe 7: overheden kunnen de resultaten van de markt soms verbeteren. ............ 11
1.3 Hoe de economie als geheel werkt ....................................................................................... 11
1.3.1 Principe 8: de levensstandaard van een land hangt af van de mate waarin het land
producten en diensten kan produceren........................................................................................ 11
1.3.2 Principe 9: prijzen stijgen als de overheid te veel geld drukt ........................................ 11
1.3.3 Principe 10: de samenleving staat voor een kortetermijnafweging tussen inflatie en
werkloosheid ................................................................................................................................. 11
2. Denken als een econoom .............................................................................................................. 11
2.1 De econoom als wetenschapper ........................................................................................... 11
2.1.1 De wetenschappelijke methode: observatie, theorie en meer observatie................... 11
2.1.2 De rol van aannamen .................................................................................................... 12
2.1.3 Economische modellen ................................................................................................. 12
2.1.4 Het eerste model: het schema van economische kringloop ......................................... 12
2.1.5 Het tweede model: de grens van de productiecapaciteit ............................................. 12
2.1.6 Micro- en macro-economie ........................................................................................... 12
2.2 De econoom als beleidsadviseur. .......................................................................................... 13
2.2.1 Positivie versus normatieve analyse ............................................................................. 13
2.2.2 Economen in Den Haag ................................................................................................. 13
2.3 Waarom economen het niet eens zijn. ................................................................................. 13
2.3.1 Verschillen in wetenschappelijk oordeel....................................................................... 14
2.3.2 Verschil in waarden ....................................................................................................... 14
2.3.3 Waarneming versus realiteit ......................................................................................... 14
3. Onderlinge afhankelijkheid en de voordelen van handel ............................................................. 14
, 3.1 Een parabel voor de moderne economie .............................................................................. 14
3.1.1 Productiecapaciteit........................................................................................................ 14
3.1.2 Specialisatie en handel .................................................................................................. 14
3.2 Het principe van comparatief voordeel ................................................................................ 14
3.2.1 Absoluut kostenvoordeel .............................................................................................. 14
3.2.2 Opportunity cost en comparatief voordeel................................................................... 15
3.2.3 Comparatief voordeel en handel................................................................................... 15
3.3 Conclusie ............................................................................................................................... 15
4. De marktkrachten van vraag een aanbod ..................................................................................... 15
4.1 Markten en concurrentie ...................................................................................................... 15
4.1.1 Competitieve markten................................................................................................... 15
4.1.2 Volmaakte competitie en andere competitie ............................................................... 16
4.2 Vraag...................................................................................................................................... 16
4.2.1 De vraagcurve: de relatie tussen prijs en gevraagde hoeveelheid................................ 16
4.2.2 Marktvraag en individuele vraag ................................................................................... 16
4.2.3 Verschuivingen in de vraagcurve................................................................................... 16
4.3 Aanbod .................................................................................................................................. 18
4.3.1 De aanbodcurve: de relatie tussen prijs en aangeboden hoeveelheid ......................... 18
4.3.2 Marktaanbod en individueel aanbod ............................................................................ 18
4.3.3 Verschuivingen van de aanbodcurve ............................................................................ 18
4.4 Vraag en aanbod samen ........................................................................................................ 19
4.4.1 Evenwicht ...................................................................................................................... 19
4.4.2 Drie stappen om veranderingen in het evenwicht te analyseren ................................. 19
4.5 Conclusie: hoe prijzen de productiemiddelen opnieuw verdelen ........................................ 20
5. Elasticiteit in theorie...................................................................................................................... 20
5.1 De elasticiteit van de vraag ................................................................................................... 20
5.1.1 De prijselasticiteit van vraag en de bepalende factoren ............................................... 20
5.1.2 De prijselasticiteit van de vraag berekenen .................................................................. 20
5.1.3 De middelpuntmethode: een betere manier om percentageveranderingen en
elasticiteit te betekenen................................................................................................................ 20
5.1.4 Variatie in vraagcurves .................................................................................................. 21
5.1.5 Marktomzet en de prijselasticiteit van de vraag ........................................................... 21
5.1.6 Elasticiteit en marktomzet langs een lineaire vraagcurve............................................. 21
5.1.7 Andere vormen van vraagelasticiteit ............................................................................ 21
5.2 Elasticiteit van het aanbod .................................................................................................... 22
5.2.1 Prijselasticiteit van het aanbod en de bepalende factoren........................................... 22
, 5.2.2 De prijselasticiteit van het aanbod berekenen ............................................................. 22
5.2.3 Variatie in aanbodcurves ............................................................................................... 22
6. Vraag, aanbod en overheidsbeleid ................................................................................................ 22
6.1 Prijsmaatregelen ......................................................................................................................... 22
6.1.1 Hoe prijsplafonds marktresultaten beïnvloeden........................................................... 22
6.1.2 Hoe bodemprijzen marktresultaten beïnvloeden ......................................................... 23
6.1.3 Prijsbeheersing beoordelen .......................................................................................... 23
6.2 Belastingen ............................................................................................................................ 24
6.2.1 Hoe belasting voor kopers marktresultaten beïnvloedt ............................................... 24
6.2.2 Hoe belasting aan verkopers marktresultaten beïnvloedt ............................................ 24
6.2.3 Elasticiteit en belastingen.............................................................................................. 25
7. Consumenten, producenten en de efficiëntie van markten ......................................................... 25
7.1 Consumentensurplus............................................................................................................. 26
7.1.1 Betalingsbereidheid....................................................................................................... 26
7.1.2 De vraagcurve gebruiken om consumentensurplus te meten ...................................... 26
7.1.3 Hoe een lagere prijs het consumentensurplus vergroot ............................................... 26
7.1.4 Wat meet het consumentensurplus? ............................................................................ 26
7.2 Producentensurplus .............................................................................................................. 26
7.2.1 Kosten en verkoopbereidheid ....................................................................................... 26
7.2.2 De aanbodcurve gebruiken om het producentensurplus te meten.............................. 27
7.2.3 Hoe een hogere prijs het producentensurplus vergroot............................................... 27
7.3 Marktefficiëntie ..................................................................................................................... 27
7.3.1 De gulle sociale planner ................................................................................................ 27
7.3.2 Het marktevenwicht beoordelen .................................................................................. 27
8. Praktijk: de kosten van belastingen............................................................................................... 28
8.1 De onvermijdelijke verliezen van belastingen....................................................................... 28
8.1.1 Hoe belasting deelnemers in de markt beïnvloedt ....................................................... 28
8.1.2 Onvermijdelijke verliezen en de opbrengst van handel ................................................ 29
8.2 Factoren die onvermijdelijke verliezen bepalen ................................................................... 29
8.3 Onvermijdelijk verlies en belastingopbrengst als belastingen veranderen .......................... 30
9. Praktijk: internationale handel ...................................................................................................... 31
9.1 De onderdelen van handel .................................................................................................... 31
9.1.1 Evenwicht zonder handel .............................................................................................. 31
9.1.2 De wereldmarktprijs en comparatief voordeel ............................................................. 31
9.2 Winnaars en verliezers bij handel ......................................................................................... 31
9.2.1 Winst en verlies van een exporterend land .................................................................. 32
, 9.2.2 Winst en verlies van een importerend land .................................................................. 32
9.2.3 Effecten van invoerrechten ........................................................................................... 33
9.2.4 Effecten van importquota ............................................................................................. 34
9.3 Argumenten voor handelsbeperkingen ................................................................................ 34
9.3.1 Het banenargument ...................................................................................................... 34
9.3.2 Het nationale veiligheidsargument ............................................................................... 34
9.3.3 Het kinderschoenen-argument ..................................................................................... 34
9.3.4 Het argument van oneerlijke concurrentie ................................................................... 34
9.3.5 Het argument van bescherming als onderhandelingsinstrument................................. 34
10. Externe effecten ........................................................................................................................ 35
10.1 Externe effecten en inefficiëntie van de markt ..................................................................... 35
10.1.1 Welvaartseconomie op herhaling ................................................................................. 35
10.1.2 Negatieve externe effecten ........................................................................................... 35
10.1.3 Positieve externe effecten............................................................................................. 35
10.2 Particuliere oplossingen voor externe effecten .................................................................... 35
10.2.1 Typen particuliere oplossingen ..................................................................................... 35
10.2.2 Het theorema van Coase ............................................................................................... 36
10.2.3 Waarom particuliere oplossingen niet altijd werken .................................................... 36
10.3 Overheidsbeleid bij externe effecten .................................................................................... 36
10.3.1 Regulering...................................................................................................................... 36
10.3.2 Pigovian-belasting en subsidies ..................................................................................... 36
10.3.3 Handel in vervuilingsvergunningen ............................................................................... 36
10.3.4 Argumenten tegen de economische analyse van vervuiling ......................................... 37
11. Collectieve goederen en gemeenschappelijke middelen .......................................................... 37
11.1 Verschillende soorten goederen ........................................................................................... 37
11.2 Collectieve goederen ............................................................................................................. 38
11.2.1 Het free rider-probleem ................................................................................................ 38
11.2.2 Enkele belangrijke collectieve goederen ....................................................................... 38
11.2.3 Het probleem van een kosten-batenanalyse ................................................................ 38
11.3 Gemeenschappelijke middelen ............................................................................................. 38
11.3.1 De tragedie van de commons ........................................................................................ 38
11.3.2 Enkele belangrijke gemeenschappelijke middelen ....................................................... 39
12. De kosten van productie ................................................................................................................. 39
12.1 Wat zijn kosten? ........................................................................................................................ 39
12.1.1 Totale opbrengsten, totale kosten en winst ...................................................................... 39
12.1.2 Kosten als opportunity cost ................................................................................................ 39
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper youpbrienesse01. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.