Voedingsleer: Deel 3 (a): Towards healthy diets – authorities
In deel 3 gaan we kijken naar opties die ons helpen vooruit te gaan:
• Top down vd overheid?
• Functional foods?
• Dietaire types en hun voor -en nadelen
Inhoud
Overheidsinterventies: what can we do?
Food labelling
Novel foods
Functional foods
Interventions
Food labelling
Belangrijkste punt: je hebt een label en daar staan elementen op die wettelijk bepaald zijn. Dit zijn de
klassieke elementen. Ook heb je een helemboel andere zaken die je er kan bijpluggen, dit kan
nutritioneel zijn en kan met de gezondheid te maken hebben.
Wat staat er allemaal op die labels?
• Houdbaarheidsdatum:
o Houdbaarheidsdatum => strikte datum: harde deadline voor hoge risico’s
o Tenminste houdbaar tt => datum geeft meer speling: lage risico’s
o Er w massaal voeding weggegooid (50% v consumptie) => hoe inspelen?
Bewustmakingscampagnes.
• Naam v product:
o Productnaam mag niet zomaar bepaald w.
o Voorbeeld1: als je iets yoghurt wil noemen moet er voldaan w aan: bevatten v
lactobacillus en streptococcus waarbij er niet verwarmd werd na fermentatie…
o Voorbeeld2: chocolade waarbij cacao vervangen werd door goedkoper product, kreeg
kritiek => men wou het geen chocolade noemen.
• Netto gewicht:
o Indien product vocht bevat moet netto gewicht erop staan om geen misleiding te
creëren.
• Ingrediënten:
o Alles wat opzettelijk toegevoegd is, ook additieven
o Alles wat in het eindproduct aanwezig is
o Allergenen en ingrediënten die tt intoleranties kunnen leiden, moeten vermeld w
• Nutritionele informatie:
o Id vorm v tabellen
• Gebruiksanwijzingen (stockering)
• Informatie over de producent:
o Voor terugsporing
1
,Novel foods
= Nieuwe voeding, dingen die we vroeger niet kenden en niet op de markt werd gebracht. Europa
heeft bv onlangs toegelaten dat bepaalde insecten w gezien als voeding, dit is dan novel food voor
Europa.
Historiek:
• Ontdekking v Amerika, vanuit Europe => er werd veel binnengebracht naar Europa zoals
tomaten, aardappelen, pompoenen… en tegelijkertijd heeft Europa veel dingen uitgevoerd
zoals bananen, suikerriet, ziektes.
• In die uitwisseling krijg je noties van gevaar:
o Tomaten w oorspronkelijk gezien als iets giftigs (heeft redelijk lang geduurd vooraleer
men het id keuken is gaan gebruiken).
o Maniok werd overal rondgestuurd (zeer hoge energetische opbrengst) => indien
maniok geconsumeerd w zonder er kennis over te verwerven krijg je problemen.
• Conclusie: bij het inbrengen v voedsel moeten we er kennis over hebben en aandachtig zijn.
Europa onderscheid novel foods in 3 soorten:
• Nieuw ontwikkeld voedsel
• Technologisch opnieuw gemaakt voedsel
• Voedsel die traditioneel bestond, maar buiten Europese unie
Aan welke vw moeten nieuwe voedingsmiddelen voldoen om goedgekeurd te w in de EU?
• Men moet zeker zijn dat er geen gezondheidsrisico’s aan gekoppeld zijn
• Indien vervanging v gelijkaardig voedsel, moet het nutritioneel voordeliger zijn
• Juiste labelling
• Sterke keuring doorgmkt zodat ze voldoen aan alle wetgevingen in EU
• Shortcut nemen? Indien er bewijsmateriaal is dat het product in andere landen veilig
geconsumeerd kan w (baobab product bv)
Voorbeeld v novel foods:
• Planten sterol aangereikte margarines (zicht op cholesterolverlaging).
Functional foods
= producten waar iets meer w geclaimed dan enkel voedingswaarden, bevat een extra laagje v
gezondheidsvoordeel. Ttz men stopt er een extra functionaliteit in die in relatie staat met
voedingsgezondheid ~ zit tussen geneeskunde en voeding
Waarom moeten claims, gekoppeld aan voeding, gereguleerd w?
• Voorbeeld: vroeger werd er geclaimed dat cocacola zeer goed was voor onze
spijsverteringstelsel, het werd eerder gezien als een medicijn dan een frisdrank.
• Conclusie: je krijgt een illusie v een gezond product, terwijl het eig niet zo gezond is.
Daarom laat EU enkel claims toe indien ze ondersteund w door bewijsmateriaal. In Eu w er
onderscheid gmkt tussen claims:
• Nutritionele claims
• Gezondheidsclaims: claim die zich richt op gezondheidseffect
• Reductie v ziekterisico claims
Wat niet mag is voeding representeren als een medicijn!
• Voorbeeld:
2
,In die claim ontwikkeling zijn er zeer strikte regels:
• Voedingsproduct moet voldoende gekarakteriseerd w
• Alles moet in vivo gekend zijn bij de mens => we moeten de mensen wetenschappelijk kunnen
aantonen dat er een voordeel is.
o Experts komen dus samen en onderzoeken die claims om ze daarna te
verwerpen/aanvaarden => 90% vd claims w verworpen!
o In principe mag je geen claim maken alvorens deze op hun lijst staat.
Probiotica?
= bacteriën en gisten die goed zijn voor ons, specifiek voor ons spijsverteringstelsel.
• Er werden vele claims over probiotica verworpen, men denkt vooral onterecht.
• Gevolgen? Bv actimel maakt een claim op het pakket “boos je IS” => claim dat L. casei dit doet
is verworpen gwst (ookal denkt men dat dit just is), wat doet men? Men voegt er Vit B6 en Vit
C aan toe, omdat deze gekend zijn voor het boosten v IS. Zo kan men die claim toch maken!
• Natuurlijk werd hier misbruik v gemaakt en werden goede claims gemaakt over slechte
producten door het toevoegen v bepaalde vitamines => aldus werden sommige producten
verboden om zo een claims te maken.
Interventies
Interventies kunnen op verschillende niveau’s plaatsvinden:
• Media en educatie: labelling en informatie:
o Logo’s op verpakkingen die ergens een indicatie geven v gezondheid:
§ Healthstars: heeft veel kritiek gekregen aangezien het best reductionistisch
is, dwz je krijgt een heleboel ongezond voedsel met veel healthstars omdat er
enkel rekening gehouden werd met het algorithme vd berekening =>
conclusie: rommelvoedsel gezond doen lijken.
§ Nutriscore => conclusie: je krijgt de gekste waarden als je nutritionele
waarde v/een product gaat vervangen door een kleurcode.
• Scholen en werkplaatsen:
o het niet toegankelijk maken v frisdranken en snoep + het promoten v fruit, groenten,
melk…
• Economische maatregelen: taxeringen maakt het moeilijker voor mensen om het product te
kopen:
o Suikertaxering
o Taxering op dierlijke producten
o Kritiek op deze taxeringen: “overmatige taxering zou eetstoornissen kunnen
amplificeren”
3
, Waarom invoeren v interventies?
• Wegens misleiding in bepaalde producten
• Voorbeeld: Heinz werd voor de rechtbank gesleurd omdat ie zegt dat zijn product 99% bestaat
uit fruit en groenten, maar anderzijds ook uit 60% suiker => product werd vd markt gehaald
door zijn misleidendheid.
Rekening houden met algemene complexiteit van voedsel + omgeving:
• Er zijn heel wat mensen die niet weten die niet weten hoe ze om moeten gaan met voedsel v
andere culturen.
• Voorbeeld: de boodschap “eet meer linzen” w doorgegeven => zal niet veel effect hebben
omdat niet veel mensen weten hoe ze dit correct moeten bereiden => mankeren v
kennis/interesse.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sarahvanvolsem. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,69. Je zit daarna nergens aan vast.
