Dit is een uitgebreide samenvatting van de volledige leerstof anatomie. Dit deel werd bij ons getoetst in november 2020 als een open boek examen. Het tweede deel (en dus de ziektebeelden) vind je in een andere samenvatting. Het vak wordt gegeven door Joost Van Dinther. Hiermee behaalde ik een 19/20...
Anatomie en fysiologie van het oor en het vestibulair systeem
Uitwendig oor
Oorschelp
- Grillig stuk kraakbeen bedekt met huid en perichondrium
- Oorlel, aanhangsel, bestaat uit vet en huid
- Belangrijkste onderdelen: tragus, cavum conchae, helix, de anthelix en antitragus
- Functie: geluidsopvangende functie (hoge tonen) draagt bij aan richtinghoren
Uitwendige gehoorgang
- 3 cm geheel met huid bekleed
- Kraakbenig gedeelte (lateraal): om oorschelp te bestuderen dit naar achter-boven
trekken. Veel bind- en vetweefsel dus geen pijnlijke aanraking.
- Benig gedeelte (mediaal): dunne huid dus pijnlijke aanraking
- Vernauwing aan overgang van kraakbenig gedeelte naar benig gedeelte blijven
corpora aliena (voorwerpen van buiten lichaam) steken
- Voor trommelvlies verwijdt en verdiept gehoorgang water kan zich hier ophopen
- Openen van mond verwijding gehoorgang & sluiten van mond vernauwing
- Hoestreflex ontstaat bij prikkeling in gehoorgang verloopt via n. vagus
- Functie: bescherming tegen beschadiging van buitenaf, mede door: tragus, haren aan
ingang, vernauwing en gebogen vorm.
- Geleidt geluid onveranderd voort
- Pas klachten van gehoorverlies als cerumenophoping volledige gehoorgang afsluit
Extra: cerumen (oorsmeer)
- In kraakbenig gedeelte cerumenklieren
- Zeer complexe samenstelling
- Functie: beschermt gehoorgang tegen infecties en indringen van water
- Consistentie en kleur zijn verschillend en kunnen veranderen bij prikkeling (oorstok)
- Bij ontsteking of bestraling kan de productie stoppen
Middenoor (anatomie)
Trommelholte (cavum tympani)
- Verdeeld in: epitympanum (boven), mesotympanum en hypotympanum (onder)
- Mesotympanum: gedeelte achter trommelvlies (ook trommelholte genoemd)
Bevat: stijgbeugel (stapes), trommelvliesspanner en stijgbeugelspier
In mediale wand -> achter-boven: ovale venster & achter-onder: ronde venster
Midden promineert en wordt promontorium genoemd
Achter: cochleawinding (slakkenhuis)
- Epitympanum = koepelholte
Bevat: hamer (malleus) , aambeeld (incus) met daarrond aantal luchtpockets
Beluchting: via 2 openingen in slijmvliesblad tussen koepelholte en trommelholte.
Slijmvliesbladen spelen rol bij uitbreiding van ontstekingen
- Gehoorbeenketen in meso- en epitympanum
- Hypotympanum
, Bevindt zich onder bodem van gehoorgang en bevat geen structuren
- In voorwand: binnenste halsslagader, loopt langs trommelvliesspanner, vormt
craniale wand van buis van eustachius
- Bekleed met slijmvlies dat in buurt van tuba auditiva trilharen en serieuze (ouderen)
en muceuze (bij kinderen) spieren bevat, in de rest van middenoor zeer dun eenlagig
slijmvlies
- Er is een gemeenschappelijke innervatie van kaakgebied en oor bij kaakklachten
kan er uitstralende pijn zijn naar oor
Trommelvlies
- Dunne, glanzende, parelgrijze membraan
- Blauwe doorschemering door luchthoudende trommelholte
- Het midden: umbo (uiteinde hamersteel)
- Twee horizontaal verlopende ligamenten aan hamerhals, vormen grens tussen pars
tensa en pars flaccida
Pars tensa: 3 lagen -> buitenste laag is huidlaag, middelste laag bestaat uit
bindweefselvezels (zorgen voor stevigheid en elasticiteit van membraan),
binnenste laag is slijmvlieslaag. Men verdeelt het in 4 kwadranten door umbo en
verloop van hamersteel
Pars flaccida = Shrapnellmembraan: slapper door ongestructureerde bouw.
- Bij transparant trommelvlies kan achter-boven lange been van aambeeld gezien
worden en achter-onder de ronde vensternis
Oriëntatiepunten
Punten die je zou moeten herkennen als je klinisch onderzoek doet van oor:
- Processus brevis: wit uitstekend knobbeltje van hamersteel
- Umbo
- Lichtreflex: ontstaat bij het inwerpen van licht op trommelvlies, enkel in het normale
aanwezig
Gehoorbeenketen
- Malleus: steel in trommelvlies en aan hals opgehangen met 2 horizontale ligamenten,
kop in epitympanum en grenst aan aambeeld
- Incus (aambeeld): aan 2 ligamenten in epitympanum opgehangen: aan lichaam en
korte been (lange been in mesotympanum en vormt echt gewricht met kop van
stapes
- Stapes: is dmv ligament met voetplaat aan ovale venster opgehangen (aan
binnenoor)
Middenoorspiertjes:
- M. stapedius: stijgbeugelspier: loopt van achterwand van middenoor nr kop v stapes
- M. tensor tympani: trommelvliesspanner: loopt van mediale wand van trommelholte
nr hals van de hamer
Buis van eustachius
- Zandlopervormige buis in verbinding staat met neus-keelholte
- Belucht middenoor en voert secreet af
- Bestaat uit: kraakbenig gedeelte en benig gedeelte met als overgang de isthmus
, - Bekleed met trilharen
- In rust = gesloten & bij slikken/ geeuwen = kraakbenig gedeelte geopend
Mastoïd
- Bekleed met eenlagig epitheel
- Communiceert via grote cel (antrum) met middenoor
- In 1ste levensjaar: zeer klein zonder veel cellen & 2 de-5de levensjaar: uitbreiden v
holten & 6de-12de levensjaar: maximale ontwikkeling
- Grote variatie in uitgebreidheid van pneumatisatie (kleine luchtbevattende holten in
bot) -> genetisch bepaald en kan geremd worden in vroege jeugd = gescleroseerd
mastoïd
- Bovenbegrenzing: tegmen tympani (dak van trommelholte) & achterbegrenzing:
achterste schedelgroeve & mediale begrenzing: booggangen van evenwichtsorgaan &
onderwand: bloedvat onder en langs het middenoor (bulbus) & voorwand:
achterwand gehoorgang
Extra: nervus facialis = aangezichtszenuw
- Belangrijke zenuw dat loopt door middenoor en mastoïd
- Grens tussen meso – en epitympanum en loopt boven ovale venster -> voorbij ovale
nis buigt de zenuw naar caudaal. Verloopt door voorwand van mastoïd en via het
mastoïdpunt naar buiten
- Is dun en dehiscent (ligt bloot)
Middenoor (fysiologie)
Transformatorfunctie
- Brengt luchttrillingen (zonder verlies) over aan het binnenoor: zie blz. 12 voor
werking
Beluchting
- Luchtdruk in middenoor moet gelijk zijn aan die van buitenlucht
- Door openen van buis van eustachius kan de beluchting v trommelholte plaats vinden
- Via middenoorslijmvlies zal er een gelijke aanwezigheid van O2 en CO2 zijn
- Negatieve druk van 200daPa -> disfunctie van buis van eustachius -> blijvende
veranderingen in mucosa en middenoor w verkleind
- Waarom buis van eustachius gesloten?
Open buis leidt tot hinderlijk waarnemen van eigen stem
Afgesloten buis beschermt tegen indringen van vloeistoffen tijdens drinken
Drainage en afweer
- Afvoer van secreet door trilhaarbewegingen van slijmvlies en tuba auditiva
- Ophoping leidt tot stoornissen
- Secreet en slijmvlies bezitten afweerfunctie tegen infecties uit neus en keel
, Binnenoor (anatomie)
Het labyrinth is heel het binnenoor = slakkenhuis + evenwichtsorgaan. In de as, de modiolus,
bevinden zich het ganglion spirale en de zenuwen vaatvoorziening.
Endolymfe- en perilymfecompartimenten
- De opgerolde buis (35mm) is door twee membranen in 3 compartimenten verdeeld:
Scala vestibuli
Scala tympani
Scala media: gevuld met endolymfe
- Scala vestibuli en scala tympani in apex van cochlea en in open verbinden met elkaar
hoor helicotrema. Ze zijn gevuld met perilymfe
- Endolymfe en perilymfe hebben verschillende samenstellingen (blz. 13)
- Het elektrolytenverschil zorgt voor spanning die de haarcellen laten functioneren
Ductus en saccus endolymphaticus
- Endolymfe systeem bevat naast scala media ook de ductus en saccus
endolumpathicus
- Taak: endolymfe opslurpen en reinigen + betrokken bij immunologisch
afweerapparaat van labyrint
Basilaire membraan
- Verdeelt opgerolde buis in 2 en is scheiding tussen scala media en tympani
- Bevestigd aan benige kam: aan basis van cochlea is deze breed en slap, maar wordt
smaller en stijver naar midden toe (eigenschap bep frequentieanalyse in binnenoor)
- Orgaan van Corti ligt hierop
Membraan van Reissner
- Heeft geen andere functie dan scheidingswand van scala madia en vestibuli
Stria vascularis
- Bandvormig gedeelde aan scala media
- Bevat 3 typen cellen: marginale, intermediaire en basale -> zorgen samen voor hoge
concentratiegehaltes in endolymfe
Orgaan van corti
- Hier worden trillingen omgezet in elektrisch signaal
- Bevindt zich op basilaire membraan
- Bestaat uit: 1 rij binnenste haarcellen (IHC), 3 rijen buitenste haarcellen (OHC),
verschillende soorten steuncellen en zenuwvezels aan basis van haarcel
Haarcellen
- Veel meer buitenste dan binnenste haarcellen
- OHC en IHC gescheiden door driehoekige tunnel van Corti
- OHC en IHC verschillende vorm en functie
IHC: peervormig met celkern in centrum, aan kop 200 stereocilia (organellen) die
niet verbonden zijn met tectoriale membraan
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper femke111. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
