WAT IS RECHT?
Gerechtigheid = rechtvaardigheid; het recht handhaven
Groep van bij de wet vastgestelde regels
Rechtsgeleerdheid: recht studeren
Rechtspraak: wraak nemen
Wettelijke of morele bevoegdheid
Heffing, belasting: invoerrechten
RECHT IS OVERAL
Sommige regels leggen een verplichting op
vb: je mag niet rijden zonder rijbewijs
Sommige regels leggen een verbod op
vb: je mag niet door het rood licht rijden
-> niet naleven: sanctie
KENMERKEN VAN EEN RECHTSREGEL
Steeds een regel waarvan de naleving kan afgedwongen worden
Niet gelijk aan andere soort gedragsregels of religieuze normen
DOEL VAN HET RECHT (!)
Regelt de manier waarop wij samenleven
De spelregels van de maatschappij
WAT IS RECHTSSUBJECT?
Iedere drager van juridische verplichtingen:
o Natuurlijke persoon: elk mens
o Rechtspersoon: vennootschappen en verenigingen met rechtspersoonlijkheid
OBJECTIEF VS. SUBJECTIEF RECHT
Objectief recht: het systeem van rechtsregels
vb: wet van 16 maart 1971 op de arbeidsovereenkomsten
Subjectief recht: hangt vast aan de persoon
vb: in geval van onterecht ontslag
,INDELING VAN HET OBJECTIEF RECHT
PUBLIEK RECHT
GRONDWETTELIJK RECHT
De grondwet is de basistekst van België
Regelt hoe België werkt
Bepaalt welke basisrechten elke Belg heeft
Speciale procedure om de grondwet te wijzigen
ADMINISTRATIEF R ECHT
Regelt hoe de administratie (overheid) werkt
Verspreid in verschillende wetten, koninklijke besluiten, decreten…
vb: milieurecht ambtenarij, stedenbouw
Verschillende administratieve instanties:
o Gegevensbeschermingsautoriteit
o Gemeentes (GAS-boetes)
Doel: willekeur van de overheid te vermijden
FISCAAL RECHT
Regelt hoe de overheid haar inkomsten moet genereren
Bepaalt ook de bevoegdheid van de fiscus
Geen belasting zonder wet
Belasting = verplichte bijdrage van de burger zonder een rechtstreeks aanwijsbare
tegenprestatie
≠ retributie
Verschillende soorten belastingen:
o Inkomstenbelasting
o Btw
o Registratierechten
SOCIALEZEKERHEIDSRECHT
Ontstaan in de tweede helft van 19e eeuw
Steunt op solidariteit
3 stelsels:
o Ambtenaren
o Zelfstandigen
o Werknemers
Regelt wat op sociaal vlak verzekerd kan en moet worden
vb.: pensioen, arbeidsongevallen…
,STRAFRECHT
Regelt welke handelingen strafbaar zijn
Bepaalt welke straffen er kunnen opgelegd worden
Geen straf zonder wet
Verschillende soorten misdrijven:
o Overtreding
o Wanbedrijf
o Misdaad
Voortdurende misdrijven vs. aflopende misdrijven
vb: diefstal: “hij die een zaak die hem niet toebehoort, bedrieglijk wegneemt, is schuldig aan
diefstal.”
STRAFPROCESRECHT
Regelt de manier waarop een strafprocedure gevoerd moet worden
Bepaalt regels waaraan de overheid zich moet houden wanneer zij onderzoek voert naar
strafrechtelijke feiten
In het kader van het onderzoek:
vb: huiszoeking of telefoontap zonder goedkeuring van de onderzoeksrechter
o Sanctie: bewijs kan niet meer gebruikt worden (Antigoonregel)
In het kader van de voorlopige hechtenis
vb.: verdachte wordt niet binnen de 48u voor een onderzoeksrechter geleid
o Sanctie: verdachte moet vrijgelaten worden
MEDIARECHT
Ruim begrip
o Audiovisuele media
o Muziek
o Journalistiek
Combinatie van verschillende rechtsbronnen:
o Grondwet
o Europese richtlijnen
o Mediadecreet
o Richtlijnen in de sector
, PRIVAAT RECHT
BURGERLIJK RECHT
Regelt alles omtrent de staat van personen en de verhoudingen tussen personen onderling
Voornaamste bron: burgerlijk wetboek
-> wordt momenteel grondig hervormd
Bekwaamheid van personen:
o Minderjarigen vs. meerderjarigen
Huwelijk en de scheiding:
o Verplichtingen van echtgenoten ten aanzien van elkaar
o Huwelijksvermogensstelsel
Verhouding tussen ouders en kinderen
vb.: draagwijdte zorgplicht
Statuut van goederen
vb.: eigendom vs. vruchtgebruik
Erfenissen en de verdelingen van vermogens
vb.: niemand kan gedwongen worden om in onverdeeldheid te blijven
o Schenkingen vs. erfenissen
Het sluiten en gevolgen van de overeenkomst
Burgerlijk bewijsrecht
vb.: schriftelijk bewijs nodig voor handelingen van boven 375 euro
Huur van goederen
Aanneming
HANDELS-EN ECONOMISCH RECHT
Regelt hoe ondernemingen zich moeten gedragen ten aanzien van elkaar en ten aanzien van
de andere marktdeelnemers (zoals consumenten)
Heeft betrekking op oneerlijke marktpraktijken, oneerlijke mededinging, misbruik van
machtspositie…
Belangrijkste bron: wetboek economisch recht
WER bestaat uit een aantal boeken:
o Boek VI: Marktpraktijken en Consumentenbescherming
o Boek XI: Intellectuele eigendom en Bedrijfsgeheimen
o Boek XII: Recht van de Elektronische Economie
o Boek XV: Rechtshandhaving
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper BoHolemans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,39. Je zit daarna nergens aan vast.