College aantekeningen
Linguïstiek
Budendeling van sides + cursus + handboek in 1 document. Doorloop alles rustig en zorg dat je het begrijpt. Geschreven in puntjes MET voorbeelden. Ik behaalde een 16/20. Jij kan dat ook!
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 198 pagina's
Voorbeeld 4 van de 198 pagina's
In winkelwagenGekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
LINGUÏSTIEK1. Inleiding
Linguïstiek = taalwetenschappen
- Wat?
o Studie van taal als algemeen menselijk verschijnsel.
▪ Wat is ‘taal‘ ?
o Expliciteren van grammaticale regels van taal:
▪ Universele regels
▪ Taalspecifieke regels (m.b. Nederlands).
o Grammatica = onbewuste kennis die mensen hebben over taal
▪ Het is kennis van een abstract systeem
▪ Talen hebben een bepaalde structuur = universalia
- Blootleggen van
o Universele grammatica
▪ Principes, eigenschappen die vastliggen voor alle talen
o Taalspecifieke grammatica
▪ Parameters, eigenschappen die per taal kunnen verschillen
1
Linguïstiek
,TAAL en TAALVERMOGEN
2. Soorten taal
Cursus p 20-32
2.1. Menselijke taal
2.1.1. Algemene kenmerken
1) Creatief
- Mensen kunnen (met beperkte set van regels):
o hun woordenschat aanpassen
o steeds nieuwe (mogelijk unieke) zinnen maken
- Veel variatie mogelijk :
o In zinslengte (is theoretisch oneindig)
o In woordgebruik: afhankelijk van onderwerp/situatie, ander jargon
Voorbeeld:
Wetteksten bestaan doorgaans uit zeer lange zinnen die moeilijk te vatten zijn.
2) Interactief
- Taal is het communicatiemiddel bij uitstek!
- Taal is sociaal materiaal waarin we
o Cultuur vormgeven
o Maatschappij organiseren.
- Taal is een sociaal gebeuren:
o Wisselwerking: actie – reactie
▪ Onderzoek: glimlachende moeder als reactie op
baby-gebrabbel
▪ Resultaat: baby leert sneller en beter praten
o Afstemmen taal op gesprekspartner
2
Linguïstiek
, 3) Spontaan
- Geen directe aanleiding of stimulus nodig
- Op elk moment over van alles en nog wat praten
- Onafhankelijk van ‘hier en nu’
- ‘taal’ is ook spontaan ontstaan en niet gemaakt!
4) Willekeurig
- Er is een arbitraire relatie tussen vorm en betekenis
o geen logisch verband tussen vorm en betekenis.
o Verband wordt geleerd: is ‘vis’ (of ‘poisson’ of ‘fish’ of…).
- Deze relatie is conventioneel
o Impliciete afspraak tussen sprekers van dezelfde taal
o Bv: ‘noord’
▪ Klankpatroon geen relatie met betekenis ‘aangeduide
windrichting’
- Uitzondering: onomatopeeën of klanknabootsende woorden
o Bv.: ‘kukeleku’, ‘niezen‘ en ‘tsjilpen’
o Bv.: link met andere talen: 'coockadoodledoo' (Engels)
en 'kukuriku' (Russisch)
- Waar de vorm de betekenis weerspiegelt
- Uitzondering: gebarentaal
o De vorm van een relatief groot aantal woorden is niet arbitrair,
ongeveer 1/3 van de gebaren is iconisch (en 2/3 willekeurig).
- Verscheidene onomatopeeën zijn ook in de volwassentaal in gebruik
Conventioneel
- Taal behoort niet toe tot één individu
- Betekenissen kunnen niet zomaar gewijzigd
‘Wat is vermenigschuldigen?’ dorst Alice te zeggen, ‘daar heb ik nog
nooit van gehoord.’ De Griffioen stak zijn poten in de lucht van
verbazing. ‘Nog nooit gehoord van vermenigschuldigen,’ riep hij uit, ‘je
weet wat menig is en je weet wat schuldig is, denk ik’. ‘Ja’, zei Alice
weifelden, ‘menig is veel en schuldig ben je als je iets gedaan hebt dat
niet mag.’ ‘Nou’, ging de Griffioen verder, ‘als je dan nog niet weet wat
vermeingschuldigen is, dan ben je wel heel dom.’
3
Linguïstiek
, 4 kenmerken → universalia = kenmerk van alle talen
Maken deel uit va de competence van de taalgebruiker
o Competence = taalkennis of taalvermogen → wat iemand weet
▪ Complex in kaart te brengen, want deels onbewust en
uitgebreid → wat is universeel en wat is taalspecifiek?
▪ Impliceert grammatica = set van regels over
• Fonologie
• morfosyntaxis
• semantiek.
▪ Competence → universeel + taalspecifiek
o Performance = taalgebruik in bepaalde situatie → wat we zien
▪ Zichtbaar in
• Versprekingen
• Gekozen registers
• Ellipsen = onvolledige zin = zin waarin of het onderwerp, of de
persoonsvorm, of beide ontbreken en die geen beknopte bijzin,
zin in de gebiedende wijs of een samengetrokken zin is
(1) (Wanneer kun je me dat laten weten?) Morgen.
('morgen kan ik je dat laten weten')
(2) (Wie heeft je daarmee geholpen?) Mijn broer.
('mijn broer heeft me daarmee geholpen')
2.1.2. Gesproken en geschreven taal
Ppt 1 – slide 20/75
Gesproken taal Geschreven taal
Doel Uitwisselen van ideeën
Vorm - klanken - geen letters/tekens
- vaak interactief - verschillende systemen
- vaak individueel
Tijd(sduur) - snel - traag
- vergankelijk - blijvend
Metalinguïstische Idee krijgt impulsief vorm Idee vormgeven vraagt meer
processen - planning
- organisatie
Leerproces - impliciet - expliciet
- spontaan - school
Ontstaan Miljoenen jaren geleden ‘vrij’ recent met spijkerschrift bij
met homosapiens Egyptenaren
4
Linguïstiek
Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:
Bewezen kwaliteit door reviews
Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!
In een paar klikken geregeld
Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.
Focus op de essentie
Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper studentlogopedie99. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 69052 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen