Table of Contents
Deel I Elementaire eenheden van de sociologie............................................................................................... 2
H1: Sociologie als wetenschap...............................................................................................................................2
1.Wat sociologie niet is......................................................................................................................................3
2. Sociologie bestudeert sociaal handelen........................................................................................................4
3. Sociologie bestudeert sociale feiten..............................................................................................................8
4. Sociologie is een product van sociologen in de samenleving......................................................................10
5. Sociologie jaagt mythen...............................................................................................................................16
6. Sociologie is sociale theorie.........................................................................................................................21
7. Sociologie pakt sociale problemen empirisch aan......................................................................................22
8. Sociologie is een product van methodologische innovaties.......................................................................25
9. Sociologie bestudeert de mens in de samenleving.....................................................................................28
10. Sociologie bestudeert de samenleving in de mens...................................................................................30
Begrippen hoofdstuk 1.........................................................................................................................................32
H2: Cultuur...........................................................................................................................................................34
1. Het concept cultuur.....................................................................................................................................35
2. Sociale constructies.....................................................................................................................................38
3. Normen (2de functie van cultuur)...............................................................................................................41
4. Instituties.....................................................................................................................................................44
5. Deviantie......................................................................................................................................................45
Begrippen hoofdstuk 2.........................................................................................................................................48
H3: Sociale relaties & netwerken.........................................................................................................................50
1. Groeperingen & sociale verbanden.............................................................................................................51
2. Cohesie, interdependentie, sociale solidariteit...........................................................................................54
3. Netwerken in de sociologie.........................................................................................................................59
4. Van netwerken naar sociaal kapitaal...........................................................................................................62
5. Economische relevantie: concentratie van economische elites..................................................................66
Begrippen hoofdstuk 3.........................................................................................................................................67
H4: Macht, gezag en hulpbronnen (macht & machtsongelijkheid).....................................................................69
1. Macht & gezag (bijzondere vorm van macht: gezag)..................................................................................69
2. Marx - ongelijkheid als economische macht...............................................................................................72
3. Macht is sociale sluiting - Weber.................................................................................................................78
4. Kapitaal: vormen van beschikkingsmacht - neokapitaaltheorie..................................................................82
Begrippen hoofstuk 4...........................................................................................................................................84
Deel II tussen sociologie en economie........................................................................................................... 86
H6: Ontstaan van de sociologie............................................................................................................................86
1. Economie als wetenschap & als wetenschappelijk object..........................................................................86
2. Methodenstreit in de Duitse economie.......................................................................................................87
3. De Franse receptie.......................................................................................................................................90
4. De Duitse Sonderweg...................................................................................................................................92
Begrippen hoofdstuk 6.........................................................................................................................................94
H7: Kannibalisme & imperialistische ambitie.......................................................................................................96
1. Het economisch imperialisme: Gary Becker................................................................................................96
2. De ‘new economic sociology’: Mark Granovetter.....................................................................................101
Begrippen hoofdstuk 7.......................................................................................................................................104
1
, H8: Diffusie & inspiratie.....................................................................................................................................106
De Nieuwe Institutionele Economie: Douglass North...................................................................................106
De rationele handelingstheorie.....................................................................................................................113
Begrippen hoofdstuk 8.......................................................................................................................................119
Deel III Elementaire eenheden van de eeconomische sociologie..................................................................121
H9: Economisch handelen & instituties..............................................................................................................121
1. Economisch handelen is meer dan marktruil............................................................................................121
2. Economisch handelen is ingebed in het sociale........................................................................................125
3. Economische structuren als historisch product........................................................................................127
Begrippen hoofdstuk 9.......................................................................................................................................130
H10: Kapitalisme als economische organisatie..................................................................................................132
1. Wat kapitalisme is......................................................................................................................................132
2. Genese & dynamiek v. Kapitalisme...........................................................................................................135
Begrippen hoofdstuk 10.....................................................................................................................................144
H11: Reciprociteit & giftrelaties.........................................................................................................................146
Inleiding: Kerstmis & efficiëntie.....................................................................................................................146
1. Oorsprong v. reciprociteit: Mauss over de gift..........................................................................................147
2. Grootschalige giftsystemen: Evergetisme.................................................................................................151
3. Giften onder het kapitalisme.....................................................................................................................153
Begrippen hoofdstuk 11.....................................................................................................................................156
Hoofdstuk 12: Staatse redistributie....................................................................................................................157
Inleiding.........................................................................................................................................................157
1. Ontstaan van de staatse redisributie: de belastingstaat...........................................................................157
2. Hedendaagse belangrijkste bron van redistributie: de welvaartsstaat.....................................................161
Begrippen hoofdstuk 12.....................................................................................................................................166
Deel I Elementaire eenheden van de sociologie
H1: Sociologie als wetenschap
10 stellingen:
1. Wat sociologie niet is
2. Sociologie bestudeert sociaal handelen
3. Sociologie bestudeert sociale feiten
2
, 4. Sociologie = product v. sociologen in de samenleving
5. Sociologie jaagt mythes
6. Sociologie is sociale theorie
7. Sociologie pakt sociale problemen empirisch aan
8. Sociologie = product v. methodologische innovaties
9. Sociologie bestudeert mens in samenleving
10. Sociologie bestudeert samenleving in mens
1.Wat sociologie niet is
Sociologie is geen anti-economisme (= tegen economie, economie is slecht):
– Economie & sociologie hebben elkaar historisch beïnvloed dus hebben ze een te sterke relatie
om te zeggen dat ze tegenover elkaar staan. Het zijn dus geen teegenpolen.
– Binnen de sociologie bestaat er anti-economisme, maar omgekeerd hebben veel sociologen
een vruchtbare wisselwerking met economische theorieën.
– Er is veel overlapping tussen de eco en de sociologie: ondanks diepgewortelde verschillen van
mening hebben beide wetenschappen het over het handelen van mensen, hoe ze hun
handelingen coördineren en hoe ze samenleven. Beiden zijn dus sociale wetenschappen.
Sociologie is geen socialisme (= politieke ideologie):
– Sociologie is een wetenschappelijke discipline.
– Socialisme is een politieke ideologie.
– Sociologie als wetenschap heeft geen ideologische voorkeur. Dat neemt niet weg dat de
meeste sociologen ideologische voorkeuren huldigen, net zoals dat geldt voor artsen, dieven
en accountants. Voor de sociologie bestaat geen eenduidige politiek-ideologische marsorder.
– Er bestaat een spanningsveld tussen de waarden en ideologische overtuigingen die
wetenschappers huldigen, en de eisen van afstandelijkheid die de wetenschapsbeoefening
stelt. MAAR dat neemt niet weg dat de sociologie op zich geen eigen politiek programma
heeft.
– Onder de grondleggers zijn er, net zoals onder de hedendaagse sociologen, aanhangers van
zowat alle gezindten.
Sociologie is meer dan een verhaal (= model):
– Verhalen hebben nut omdat ze neerkomen op het bedenken van mogelijke verklaringen. Hoe
nuttig verhalen dus ook kunnen zijn, het is van het grootste belang om steeds voor ogen te
houden dat het geen echte verklaringen zijn. Het is een model dat kan dienen om de
werkelijkheid mee te vergelijken, maar het is geen verklaring voor de werkelijkheid zelf.
– Sociologie zoekt een verklaring voor wat er gebeurd is zoals het gebeurd is (niet zoals het ZOU
kunnen gebeurd zijn). Zolang je geen empirische gegevens gebruikt om te bewijzen dat het zo
gebeurd is, is het een verhaal. Sociologen zoeken bewijzen.
– In de sociologie wordt zelden volstaan met een model, het is pas nadat een bepaald model
ook echt overeenstemt met de werkelijkheid dat sociologen spreken over een afdoende
verklaring.
– Economen zullen vaak een model ontwikkelen van de werklijkheid dat logisch & consistent is,
dat is dus een verhaal.
– Het testen of het verhaal ook daadwerkelijk een verklaring is van de werkelijkheid zoals ze
zich voordoet sociologie
Sociologie praat het verwerpelijke niet goed:
3
, – Grapje over de dief die sociologie studeerde; verwijt aan de sociologie en aan sociologen dat
de sociologie zou proberen om allerlei verwerpelijke zaken ‘goed te praten’.
– Sociologie maakt geen onderscheid tss. goed & slecht, maar beschrijft de logica achter
bepaald gedrag & waarom mensen bepaald gedrag goed of slecht vinden.
– Ze proberen dus een uitleg te geven voor alle gedragingen ookal zijn ze slecht, dit betekent
NIET dat dat sociologen ze goedspreken.
– Sociologische verklaringen zijn dus relevant voor morele oordelen, maar zijn nooit gelijk aan
morele oordelen.
2. Sociologie bestudeert sociaal handelen
Belangrijker dan de vraag wat de sociologie niet is, is de vraag waar deze wetenschap dan wel voor
staat.
Uitleg; 2 grappen over sociologie:
1. What’s the difference between biology and sociology?
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Student3210. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €25,49. Je zit daarna nergens aan vast.
