Dit is een volledige samenvatting van het partim Verbintenissenrecht gedoceerd in het eerste semester Rechtspraktijk aan HoGent.
De samenvatting lijkt lang maar gezien de vele illustraties en schema's leert het heel erg vlot!
Ik slaagde in eerste zit met 15/20!
SAMENVATTING
VERBINTENISSENRECHT
2020 - 2021
A. Van Eeckhoutte
Alle auteursrechten van dit document gaan uit naar de lector A. Van Eechoutte.
,VERBINTENISSENRECHT
SAMENVATTING 2020-2021
LEERSTUK 1: INLEIDING, BEGRIP EN INDELING VAN VERBINTENISSEN
2. SITUERING EN VINDPLAATS VAN HET VERBINTENISSENRECHT
2.1. SITUERING IN HET RECHT
WAT IS EEN VERBINTENIS?
= Een rechtsband tussen twee of meer personen, ontstaan krachtens de wet
ingevolge een eenzijdige of een meerzijdige rechtshandeling
OF ingevolge van een andere menselijke gedraging (bedoeld of niet bedoeld),
Op grond waarvan de ene(n) jegens de andere(n) (= SE jegens de SA)
in geld waardeerbare en juridisch afdwingbare aanspraken kan (kunnen) doen gelden.
PUBLIEKRECHT EN PRIVAATRECHT
1
,2.2. VINDPLAATS VERBINTENISSENRECHT IN DE BELGISCHE WETGEVING
WAAR?
→ Het Burgerlijk Wetboek
INDELING?
ALGEMEEN VERBINTENISSENRECHT
= Verbintenissenrecht die gaat over verbintenissen die vloeien uit een overeenkomst of
buiten een overeenkomst.
BIJZONDER VERBINTENISSENRECHT
= Verbintenissenrecht die gaan over bijzondere situaties waar verbintenissen uit vloeien.
Bv. Koop, ruil, huwelijksvermogensstelsel…
2
,ART. 1134 BW.
→ Basisartikel van het verbintenissenrecht van verbintenissen uit een overeenkomst.
- Veel complexe en actuele situaties worden herleid tot dit artikel.
ART. 1382 BW.
→ Basisartikel over onrechtmatige daden / buitencontractuele aansprakelijkheid
3
,CONTINUÏTEIT & EVOLUTIE
OPEN BEGRIPPEN
= Begrippen die door de rechter kunnen worden ingevuld en geïnterpreteerd.
- Belang van de rechtspraak wordt hier mee duidelijk.
VOORBEELD OPEN BEGRIP
→ De goede trouw bij de uitvoering van de overeenkomst.
WETGEVENDE INIATIEVEN – VERNIEUWINGEN BIJZONDER VERBINTENISSENRECHT
- Burgerlijk wetboek
o Vb. Vlaams Woninghuurdecreet 2019
- Wetboek economisch recht
o Bepalingen inzake consumentenrecht
- Tal van andere wetten
o Verzekeringswet 2014, WAM-wet…
→ Verschillende vindplaatsen naast het BW!
4
,NIEUW ALGEMEEN VERBINTENISSENRECHT
→ Nieuw Burgerlijk Wetboek
- In 2017 commissies aangesteld tot de hervorming van het Burgerlijk Wetboek.
- Het NBW bestaat uit 9 boeken.
- Boek 3: Goederen
o Wet van 4 februari 2020, in werking op 1 september 2021
- Boek 5: Verbintenissen
o Wetsvoorstel hangend bij de Kamer, nog geen wet
- Boek 8: Bewijs
o Wet van 13 april 2019, in werking op 1 november 2020
WETSVOORSTEL BOEK 5: HERSTRUCTURERING VAN HET BURGERLIJK WETBOEK
- Inleidende bepalingen (art. 1-7)
- Bronnen
o Rechtshandelingen (contract en eenzijdige rechtshandeling) (art. 8-129)
o Rechtsfeiten (quasi-contracten (art. 130-140) en buitencontractuele
aansprakelijkheid)
- Algemeen deel (art. 212 344)
- Zal in werking treden 18 maanden na publicatie in het BS.
- Zal toepasselijk zijn op rechtshandelingen en rechtsfeiten van NA de
inwerkingtreding
- Op situaties van VOOR de inwerkingtreding blijven de oude regels toepasselijk
DUS:
- Voorlopig nog geen nieuw algemeen verbintenissenrecht
MAAR:
- Vanaf 1 november 2020 wel al ‘nieuw Burgerlijk Wetboek’ (NBW) vs. ‘oud Burgerlijk
Wetboek’ (OBW)
- Oude en nieuwe regels zulle vele jaren naast elkaar bestaan
5
,3. BEGRIPSOMSCHRIJVING EN KARAKTERISTIEKE EIGE NSCHAPPEN VAN DE VERBINTENIS
- Is een verbintenis hetzelfde als een overeenkomst/contract?
o Neen, een overeenkomst is een van de bronnen van een verbintenis. Een
overeenkomst kan ook bron zijn van meerdere verbintenissen.
- Wat is de keerzijde van een verbintenis?
- Is een schuldenaar altijd een geldsom verschuldigd?
3.1 HET BEGRIP VERBINTENIS
- Geen wettelijke definitie
- Rechtsleer:
3.2.1 Een verbintenis creëert een rechtsband tussen personen
3.2.2 Een verbintenis ontstaat krachtens de wet
3.2.3 Een verbintenis heeft in geld waardeerbare aanspraken tot voorwerp
3.2.4 Een verbintenis is afdwingbaar
3.2 KARAKTERISTIEKE EIGENSCHAPPEN VAN DE VERBINTENIS
3.2.1 EEN VERBINTENIS CREËERT EEN RECHTSBAND TUSSEN PERSONEN
- De schuldenaar heeft een verbintenis tegenover een schuldeiser.
- De schuldeiser heeft een vorderingsrecht (= schuldvordering) tegenover een
schuldenaar.
6
,VERSCHIL ‘VORDERINGSRECHTEN’ EN ‘ZAKELIJKE RECHTEN’
- Bestaat er dan ook een rechtsband tussen personen en zaken/dingen?
- Heet dit ook een ‘verbintenis?
Vorderingsrechten Zakelijke rechten
Band tussen personen Recht op een zaak (band tussen persoon en
goed)
Relatieve werking (geen volgrecht): Absolute werking → volgrecht
persoonlijke rechten
Ongelimiteerd aantal (contractsvrijheid) Limitatief aantal in de wet opgesomd (=
numerus clausus principe)
1. Eigendomsrecht
2. Vruchtgebruik
3. Erfpacht
4. Opstalrecht
5. Erfdienstbaarheid
VOORBEELDEN
Kan Annelies de garagebox nog 3 jaar huren?
- Ze heeft enkel een vorderingsrecht ten aanzien van Jan en heeft geen recht ten
aanzien van Peter.
Het verhuurbedrijf kan overal de zaak opeisen, dus ook als deze verkocht is aan Wim die van
niets wist.
7
,3.2.2 EEN VERBINTENIS ONTSTAAT KRACHTENS DE WET
- Is een verbintenis altijd het gevolg van een vrije keuze?
- Wat als ik een verbintenis niet naleef?
BRONNEN VAN VERBINTENISSEN
ONEIGENLIJKE OVEREENKOMST OF QUASI-CONTRACT
GEEN overeenkomst tussen twee of meer personen
GEEN eenzijde wilsuiting om (bewust) verplichting(en) op te nemen
Ook GEEN fout
Maar gebeurtenissen die toch (een) verbintenis(sen) doen ontstaan
VOORBEELDEN VAN ONEIGENLIJKE OVEREENKOMSTEN OF QUASI-CONTRACTEN
1. Zaakwaarneming
2. Onverschuldigde betaling
3. Vermogensvermeerdering zonder oorzaak
ARTIKELEN VAN DE VOORBEELDEN
8
, 3.2.3 EEN VERBINTENIS HEEFT IN GELD WAARDEERBARE AANSPRAKEN TOT VOORWERP
Het klassieke verbintenissenrecht concentreert zich op de vermogensrechtelijke
verbintenissen.
- Patrimoniale rechten extrapatrimoniale rechten
o In het verbintenissenrecht gaan we enkel patrimoniale rechten behandelen (=
in geld waardeerbare rechten).
3.2.4 EEN VERBINTENIS IS AFDWINGBAAR
Zijn er ook verbintenissen die niet afdwingbaar zijn?
- Neen, dat is eigen aan een verbintenis dat deze afdwingbaar zijn.
! Maar er zijn morele verplichtingen in de samenleving dat als men iets vrijwillig uitvoert dat
men hier niet op kan terugkomen.
- Dit zijn natuurlijke verbintenissen
o Dit is geen juridische verbintenis → niet juridisch afdwingbaar
o Heeft beperkte gevolgen
o Bij het uitvoeren kan men niet meer erop terugkomen
9
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper studentrechtspraktijk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,99. Je zit daarna nergens aan vast.
