Motivatie & emotie
samenvatting
Legende:
OV: onafhankelijke variabele
AV: afhankelijke variabele
HE: hoofdeffect
*: definitie
> of =>: doel van …
≈: een beetje zoals …
Vet: belangrijke termen
v/e, h, de: van een, het,de
nr: naar
KE: kenmerken
a/de: aan de
tss: tussen
ku.: kunnen
wnr: wanneer
(on)afh: (on)afhankelijk
Antw: antwoord
EX: experiment
Drm: daarom
p.p.: proefpersoons
±: verschillende
Idd: inderdaad
CZ: centrale zenuwstelsel
1
, I. Les 1: De wetenschappelijke cyclus
A. De wetenschappelijke theorie
Theorieën => verklaren van fenomenen
Verklaring = een activiteit waarbij een explanandum (te verklaren fenomeen) gelinkt wordt aan een
explanans (verklarend feit)
2 STAPPEN V/E VERKLARING:
1) Afbakenen v/h explanandum
2) Zoektocht nr de explanans
(maken ook deel uit v/de wet. Cyclus)
Bv. H2O is de explanans van het explanandum water
B. De 4 stappen van de wet. cyclus
1. Afbakening/werkdefinitie van het explanandum
o = lijst van oppervlakkige KE
o Vaak descriptief
o Beschrijft hoe mensen een term begrijpen in het dagelijks leven
o Bv. water is vloeibaar, helder, geurloos
2. Zoeken van een verklaring: explanans
o Ontwikkelen v/e verklaring waarin het explanandum gelinkt wordt aan een explanans
o Bv. ontdekken dat de moleculaire structuur van water = H2O
3. Testen van de verklaring in empirisch onderzoek
o Bv. via staaltje water testen of het klopt
o Enkel wanneer dit voldoende bevestigd is kan men overgaan naar stap 4
4. Wetenschappelijke definitie
o Explanans wordt deel van de def. v/het fenomeen & vervangt het de lijst aan KE
o Bv. water ≠ vloeibaar, helder, geurloos MAAR water = H2O
Deze cyclus kan herhaald worden vanaf Stap 2 zodat de definities en verklaringen progressief
verscherpt worden.
o Eens er een wetenschappelijke definitie is waarover redelijke consensus bestaat, kan deze
gebruikt worden om nieuwe predicties over het fenomeen te maken.
o Bv. men kan nagaan bij hoeveel graden Celsius water verdampt of bevriest.
o Zo laat de wetenschappelijke definitie toe om tot meer precieze kennis te komen over het
fenomeen.
o i.t.t. een werkdefinitie (descriptief) is een wet. Definitie vaak prescriptief -> de
wetenschappers schrijven voor hoe een term gebruikt moet worden
C. Types van definitie
1. Intensionele definitie
o Stelt wat de noodzakelijke condities/voorwaarde, zijn waaraan een item/exemplaar moet
voldoen om tot een set te behoren
o Soms is slechts 1 conditie zowel noodzakelijk als voldoende (bv. H2O) OF er is een set van
noodzakelijke condities nodig
2
, 2. Extensionele definitie
o Somt alle exemplaren op die a/de set toebehoren
1&2 zijn mutueel afhankelijk; bv. de set met de intensie(1) “alle getallen tussen 3 en 8” fixeert de
extensie(2) van die set tot de exemplaren “4, 5, 6, en 7” en vice versa.
3. Divisio-definitie
o Somt subsets binnen een set op.
o Er zijn meerder manieren om een set op te splitsen in subsets/intern te structureren
o Bv. de set “4, 5, 6, 7” kan opgesplitst worden in de subsets van kleine en grote getallen of in de
subsets van even en oneven getallen.
o Bv. subsets van auto’s kun je vormen op basis van kleur, paardenkracht, merk, grootte, enz.
o Wat je kiest is vaak afhankelijk van de context.
o Bv. De grootte van een auto is belangrijk als je een grote familie moet vervoeren. De kleur kan
belangrijk zijn als je een traditioneel huwelijk moet organiseren.
Zowel wetenschappelijke definities als werkdefinities kunnen in intensioneel, extensioneel en divisio
formaat voorkomen.
D. Types van verklaringen
1. Structurele verklaring
o Stelt wat de componenten v/e fenomeen zijn
o ≠ een definitie, want er wordt niet gezegd dat deze componenten voldoende/noodzakelijk zijn
om het fenomeen af te bakenen
o Bv. een kater bestaat uit hoofpijn, misselijkheid & een droge mond (kan ook bij griep voorkomen
≠onderscheidende definitie)
2. Causale verklaring
o Stelt wat de oorzaak v/e fenomeen(kater) is & die oorzaak is gesitueerd op hetzelfde level
als het fenomeen zelf
o Bv. oorzaak = te veel gedronken hebben
3. Mechanistische verklaring
o Stelt wat de onderliggende processen zijn van de transitie van de oorzaak naar het effect
o A.d.h.v. => decompositie van processen in subprocessen & uitleg over hoed de bouwstenen
interageren om het explanandum te produceren
o Ook = causale realities
o High-level of low-level mechanistische verklaring afhankelijk van het analyse niveau
E. 3 brede levels van analyse
Structurele en mechanistische verklaringen doorkruisen verschillende levels van analyse.
In de psychologie kunnen we doorgaans 3 brede levels onderscheiden: het observeerbaar level, het
mentaal level en het hersenlevel.
1. Observeerbaar level:
o Een systeem produceert een observeerbare output (=gerdrag/respons) bij het verschijnen
van een observeerbare input (stimulus).
o Overgang van in- naar output = proces
o Wordt vooral in termen van input beschreven
3
, o Wat er tss de in- en output ligt = black box
o Bv. kiezen tss een cola vs pint -> pint gekozen
2. Mentaal level
o Black box wordt ontleed in subprocessen ≈ kleinere blackboxen
o Die worden op hun beurt beschreven in termen van hun in-&output
o De tssliggende in-&outputs zijn niet direct observerebaar/verborgen = mentale
representaties
o Bv. eerst informatieverwerkingsproces met ruwe stimuli als input & representatie v/de
stimuli als output. Daarna het vergelijkingsproces, waar de ruwe stimuli vergeleken worden.
Res = representatie v/de keuze om cola te drinken. Tenslotte moet de output zich ook nog in
overt gedrag illustreren waar ook een proces voor nodig is.
3. Hersenlevel
o Op dit level wordt de black box gematerialiseerd in hersenprocessen
o Elk subproces kan afgerbroken worden tot de processen overeenkomen met de
hersenprocessen op hersenlevel.
F. Samenvattend
o DUS: theorieontwikkeling start vaak met een descriptieve set, daaruit wordt een verklaring
gevormd. Deze wordt als gemeenschappelijke noemer gebruikt om de set af te bakenen =>
set krijgt een wetenschappelijke status.
o MAAR: als geen gemeenschappelijke noemer gevonden wordt => niet-wetenschappelijke set
Bv. het fenomeen van lucht
Lucht werd door Aristoteles beschouwd als één van de vier fundamentele elementen, naast
water, vuur en aarde.Lucht kon voorlopig afgebakend worden als een transparant, geurloos
gas, dat de atmosfeer en onze longen vult. Toen wetenschappers ontdekten dat er voor lucht
geen elegante structurele verklaring kon gevonden worden (lucht bestaat uit verschillende
stoffen zoals stikstofgas, zuurstof, koolzuurgas, waterdamp en edelgassen), besloten ze dat
lucht geen adequate wetenschappelijk set was. In de plaats daarvan gingen ze alle
componenten in lucht beschouwen als nieuwe explananda, die elk aanleiding gaven tot
nieuwe wetenschappelijke cycli.
Deel 1: Motivatie
I. Wetenschappelijke cyclus toegepast op motivatie
o Gedragstheorieën = theorieën die gedrag(=explanandum) willen verklaren.
o Motivatietheorieën= een subset van gedragstheorieën, die motivatie inroepen als explanans
voor gedrag
o Gedrag als explandum
o Onderscheid tss de kwaliteit of aard van gedrag & de kwantiteit of intensiteit v/het
gedrag
o Sommige theorieën zijn beter uitgerust om de kwaliteit v/het gedrag te verklaren,
terwijl andere beter de kwantiteit ku. verklaren
soms wordt motivatie ook als explanans voor de explanandums: cognitie en emotie
gebruikt
o Explanans motivatie
4
