Samenvatting
Basiskennis
geschiedenis
Pabo toelatingstoets
D Deze foto van Onbekende auteur is gelicentieerd onder CC BY-SA
15 APRIL
Gemaakt door: Pamela Batenburg
t
1
,Tijd van de jagers en boeren
Prehistorie: 3000 voor Christus
In dit hoofdstuk kun je lezen dat de mens de langste tijd van zijn bestaan als jager-
verzamelaar heeft geleefd. Door de overgang naar de landbouw ontstonden nieuwe
mogelijkheden, de Agrarische revolutie ontstond.
1.1
Jager verzamelaars
Ontstaan van de mens
De eerste mensensoorten zijn in Afrika ontstaan.
Tweemaal heeft een mensensoort zich vanuit Afrika over andere werelddelen verspreidt.
Deze eerste mensen ook wel neanderthalers en homo sapiens genoemd leefde allemaal als
jager-verzamelaars. Tegenwoordig bestaat er nog maar een mensensoort, wij: de homo
sapiens.
Migraties uit Afrika
4,4 miljoen jaar geleden kwam de eerste mensen soorten voor in Afrika.
Ruim 1,7 miljoen jaar geleden trok een van deze mensensoorten, de homo habilis
( de handige mens), vanuit Afrika naar Europa. Daaruit ontwikkelde zich nieuwe menssoorten
zoals de Neanderthaler in Europa.
Auteur: onbekend, indicatie foto van Neanderthalers.
De verschillende menssoorten
De Neanderthalers zoals hierboven op de foto konden goed tegen de kou, zij waren
2
,aangepast op het koude klimaat wat toen heerste. Ongeveer 100.000 jaar geleden, verliet
opnieuw een mensensoort Afrika. Homo Sapiens ( de verstandige mens) verspreidde zich
uiteindelijk over alle werelddelen behalve Antarctica. 40.000 jaar geleden verschenen zij in
Europa
Tijdlijn:
4,4 miljoen jaar geleden (eerste mens soort)
1.7 miljoen jaar geleden: (de homo habilis verspreidden zich in Europa)
100.000 jaar geleden ( de homo sapiens verlieten Afrika )
40.000 jaar geleden ( de homo sapiens kwamen naar Europa)
De homo sapiens konden zich sneller aanpassen aan veranderende omstandigheden dan de
andere mensensoorten. De andere menssoorten sterven uiteindelijk uit.
1.1.2 De nomadische samenleving van jager-verzamelaars
Jagen en verzamelen
Het jagen en verzamelen is voor de mensen de oudste vorm van bestaan.
Tot in onze huidige tijd zijn er mensen geweest die leefden als jager-verzamelaar.
Tegenwoordig komen ze voor in het Amazonegebied in Zuid-Amerika.
Het tropische klimaat heeft permanent groeiseizoen, ze hoeven niet ver te trekken voor: verse
vis. Wild, wissen en vruchten. In de vroegere jaren leefden ze in een klimaat met sterk
wisselende seizoenen, waardoor zij winter voorraden moesten aanleggen en rekening
moesten houden met het trekgebied van het wild
`
Auteur: mediamarlin.nl
1.1.3 De rendierjagers
IJstijd
In de geschiedenis van de aarde zijn er regelmatig perioden met extreme kou geweest op
grote delen van de planeet. Deze periodes noemen we de ijstijd.
Verdwijnen van de IJstijd
13.000 jaar geleden verdween de extreme kou van de laatste IJstijd, het klimaat in West-
Europa werd iets warmer.
Het Toendraklimaat
3
, ’s Zomers een temperatuur van maximaal 10 graden
Rendierjagers
Op de Toendra, een gebied zonder bomen en begroeid met mos, gras en struiken, leefden de
rendierjagers. Zij trokken van plek naar plek om rendieren te onderscheppen en gebruikte het
vlees, huid en de botten als voedsel, kleding en gereedschap, dit noem je een nomadische
leefwijze.
Er zijn geen sporen van woningen gevonden, archeologen nemen aan dat ze in tenten van
rendierhuid leefden.
Mammoeten en wolharige neushoorns
Mammoeten en wolharige neushoorns waren hier inmiddels al verdwenen.
Mammoeten, foto: CM Knight
Wolharige neushoorn, foto: haasblog.nl
1.1.4 Jagers en vissers
Temperatuurstijging
Door temperatuur stijgingen veranderde de Toendra in een bosrijk gebied.
De rendieren trokken naar het Noorden. Elanden, runderen, paarden, herten en reeën
profiteerde van het warme klimaat en overschot aan voedsel.
4
