Hoofdstuk 4: orde houden door communicatie en klassenmanagement
Orde ontstaat door:
- Als er op de juiste manier gecommuniceerd wordt (Roos van Leary)
- Als er op verstandige wijze met conflicten wordt omgegaan (Thomas & Kilmann)
- Als je klassenmanagement op orde is (Kounin)
4.1 Roos van Leary
Gedrag roept gedrag op, actie-reactie gedrag van de leerling laat zien welke
relatiewens daaronder zit
Twee vragen spelen bij deze relatiewens een rol:
- Wie is de baas? (Boven of onder)
Docent Leerling - Met elkaar of tegen elkaar? (samen of tegen)
Boven Onder
Onder Boven
Samen Samen
Tegen Tegen
Roos van Leary is bruikbaar om gedrag van
leerlingen beter te plaatsen. Een relatie kun je opbouwen door tegengesteld
gedrag te vertonen op de boven-onder as en vergelijkbaar gedrag op de samen-
tegen as.
Aandachtspunten Roos van Leary:
- Wees flexibel: je moet kunnen wisselen van het ene naar het andere segment
- Samen werkt niet altijd: soms heb je een boven-tegenreactie nodig om het
beoogde effect te realiseren, als een leerling bijvoorbeeld iets niet doet terwijl jij
het meerdere keren vriendelijk hebt gevraagd
Op elk gedrag van docenten blijken leerlingen te reageren, veelal onbewust:
verbaal en non-verbaal
Voor een positieve relatie moet je ook in non-verbale communicatie
laten zien dat jij docent bent:
- aankijken: bepaalt de dominantie van docenten
- afstand: intieme, persoonlijke en sociale afstand.
- gezichtsuitdrukking: overtuigingskracht, contact maken, congruent met verbale
boodschap
- lichaamshouding en gebaren
- stemgebruik: hoe je je stem gebruikt bepaalt je plek in de Roos van Leary
4.2 Conflicthantering
Soorten conflicten:
- Interpersoonlijk: conflicten tussen twee of meer mensen. De betrokkenen
,hebben afwijkende belangen of overtuigingen, maar omdat ze wel in een bepaald
verband met elkaar te maken hebben (bijvoorbeeld school of werk) ontstaat er
een probleem.
- Intrapersoonlijk: conflicten die in een persoon zelf liggen. Iemand weet niet wat
hij moet doen, omdat twee verschillende beslissingen goed lijken.
Thomas-Kilmannmodel:
Je kan op verschillende manieren omgaan met een conflict. Thomas en Kilmann
gaan ervan uit dat het omgaan met conflicten altijd
een spanningsveld oplevert tussen twee menselijke
neigingen:
- assertiviteit: de wens om je eigen doelen door te
drukken.
- coöperativiteit: de wens om de relatie goed te
houden.
Conflicthanteringsstijlen:
1) Doordrukken: Macht wordt ingezet om te
winnen. Laten zien dat je de baas bent of dat je gewoon je zin wil krijgen.
2) Vermijden: het conflict uit te weg gaan door het onderwerp niet aan te
snijden of door je eenvoudigweg te onttrekken aan de bedreigende
situatie.
3) Samenwerken: streven naar het behartigen van eigen en andermans
belangen.
4) Toegeven: Het behoud van de relatie is belangrijker dan de kwestie
waar het om gaat.
5) Een compromis sluiten: Via onderhandelingen het verschil in
standpunten overbruggen. Bereid concessies te doen aan de kwestie en/of
aan de relatie. Mix van bovenstaande stijlen, deze oplossing zal daardoor
voor beide partijen slechts deels bevredigend zijn.
Conflicthanteringsstijlen in bepaalde situaties:
1) Doordrukken is effectief bij tijdsdruk en zeker als je weet dat je gelijk
hebt.
2) Samenwerken is gewenst als je de ander nodig hebt om het probleem
op te lossen en als de belangen vergelijkbaar zijn.
3) Toegeven is effectief als er krediet moet worden opgebouwd, en zeker
als het resultaat eigenlijk niet zo belangrijk voor jou is.
4) Vermijden is verstandig wanneer de ander duidelijk machtiger is en
het eigen gelijk niets oplost.
5) Compromis voorkomt dat je met lege handen staat, maar je zult er ook
iets voor moeten inleveren.
, Vijf didactische vaardigheden die zorgen voor gedegen
klassenmangement:
- Continu signaal
- Overlappen: twee dingen tegelijkertijd doen wanneer dat nodig is.
- Alertheid: juiste leerling tot de orde roepen en deze reactie vroegtijdig laten
zien.
- Klas erbij houden: actieve aandacht. Leerlingen betrekken, prikkelen en laten
participeren.
- Leerlingverantwoordelijkheid: leerling neemt verantwoordelijkheid voor eigen
leer- en werkproces.
4.3 Continu signaal (Kounin)
Jacob Kounin: bedenker van het concept klassenmangement.
Continu signaal: je les kent een vloeiend verloop. Hoe vloeiender en constanter
de les verloopt, hoe makkelijker het is voor de lln om betrokken te blijven bij de
les. Een goede voorbereiding van de les komt de orde/het continu signaal ten
goede
Lesvoorbereiding:
- Actief betrekken: denk na over hoe je de lln bij de les betrekt
- Zinvol: motiveer de lesdoelen en zorg dat er betekenis wordt gegeven aan
de stof
- Variatie: een les met variatie in werkvormen en opdrachten voorkomt dat
een lln zich verveelt en orde gaat verstoren.
Uitvoering: het continu signaal realiseren door:
- Contact maken met leerlingen: oogcontact of eenvoudige routines zoals
het ontvangen van de leerlingen en ze persoonlijk begroeten
- Regie houden: alle communicatie via (jou) de leraar laten lopen
Wisselmoment: instructie naar opdracht of van opdracht naar afsluiting,
momenten waarop je het risico loopt om de vloeiende lijn te onderbreken
Wisselmomenten hebben in de praktijk altijd betrekking op:
1) Wisselen van activiteit door middel van een volledige instructie
- Wat moet de leerling doen?
- Hoe moet de leerling dat aanpakken?
- Bij wie kan de leerlong terecht voor hulp?
- Tot hoe laat heeft de leerling de tijd
- Wat gebeurt er met de uitkomst?
- Wat gaat de leerling doen als hij klaar is?
2) Wisselen van de aandacht
Op het moment dat jij start en de leerlingen iets wilt uitleggen, vraag je
om een wisseling van aandacht.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sdekoning. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.