Aantekeningen Testtheorie
Hoorcollege 1. Inleiding en basiskennis statistiek
• Test als redding van psychologie
- Onderzoek naar niet-observeerbare eigenschapen → oplossing: psychologische testen
• Testtheorie
- Zorgen voor goede psychologische tests essentieel
- Heel vakgebied binnen de psychologie gewijd aan de vraag hoe we de kwaliteit van tests
kunnen onderzoeken en verbeteren (wordt ook wel psychometrie genoemd)
- Voorbeeld test: hoe perfectionistisch ben jij?
1. V
2. V
3. S
4. V
5. S
6. V
7. V
8. V
9. V
Puntentelling: 25 → categorie ROOD (alarmfase)
• Introductie
- Voor het meten van individuen gebruik je meestal een test met veel items
- Items als indicatoren voor een construct (in dit geval bij het voorbeeld perfectionisme) →
latent
o Aan antwoorden (kwalitatief) worden scores (kwantitatief) toegekend
o Itemsscores worden verwerkt tot testscore
o Testscores worden geïnterpreteerd
- Wat kun je zeggen over iemands perfectionisme op basis van de testscore
o Zijn de testscores zinvol te interpreteren
o Meet de test wel perfectionisme
o Zijn de vragen/opdrachten wel een goede kwaliteit
o Zijn er wel genoeg vragen in de test
o Is een verschil van één punt groot genoeg om te concluderen dat ze verschillen in
perfectionisme
• Positiedriehoek over psychologische testen
- Ongeïnteresseerde: vindt alles met betrekking tot het meten
van psychologische constructen met tests volslagen
oninteressant
- Gelovige: neemt de testscore en interpretatie daarvan direct
voor waar aan, zonder enige bedenkingen
- Doemdenker: gelooft dat het onmogelijk is om met
psychologische tests iets over psychologische constructen te
zeggen
• Introductie (gevolg)
- Tests worden veel gebruikt om te meten in de psychologie,
meestal de handigste manier om aan gegevens te komen
- Als je goed en nauwkeurig wilt meten heb je een goede tests nodig
- Voor het maken van een goede vereist goed nadenken, goede kennis van de te meten
eigenschap, goed gebruik van statistische methoden → dit zijn handvaten van de testtheorie
, • Herhaling van descriptieve statistieken
- Variabele: iets wat varieert
𝑠𝑜𝑚 𝑣𝑎𝑛 𝑋
- Gemiddelde 𝑋̅ = 𝑎𝑎𝑛𝑡𝑎𝑙 𝑝𝑒𝑟𝑠𝑜𝑛𝑒𝑛 𝑖𝑛 𝑑𝑒 𝑠𝑡𝑒𝑒𝑘𝑝𝑟𝑜𝑒𝑓
- Deviatiescore (afwijkingsscore) 𝑥 = 𝑋 − 𝑋̅
o Verdeling is gecentreerd met als gemiddelde 0
𝑠𝑜𝑚 𝑣𝑎𝑛 𝑥 2 𝑆𝑆
- Variantie 𝑠𝑋2 = 𝑁
= 𝑁
o Sum of squares 𝑆𝑆 = 𝑠𝑜𝑚 𝑣𝑎𝑛 𝑥 2
- Standaarddeviatie 𝑠𝑋 = √𝑠𝑋2
𝑥
- Standaardscores (z-scores) 𝑧𝑥 =
𝑠𝑋
o Gemiddelde altijd 0; standaarddeviatie altijd 1
• Relatie tussen twee variabelen
𝑠𝑜𝑚 𝑣𝑎𝑛 𝑥𝑖 𝑦1
- Covariantie 𝑠𝑋𝑌 = 𝑐𝑋𝑌 = 𝑁
𝑠𝑋𝑌
- Correlatie 𝑟𝑋𝑌 = 𝑠𝑋 ∙𝑠𝑌
• Matrixen
- Variantie-covariantiematrix
o Variantie op de diagonale elementen
o Covarianties op de buiten-diagonale elementen
- Correlatiematrix
o Enen op de diagonale elementen
o Correlaties op de buiten-diagonale elementen
Hoorcollege 2. Eigenschappen van test en items
• Wat is een psychologische test?
- Cronbach (1960): ‘a systematic procedure for comparing the behavior of two or more
people’
- Voorbeelden:
o Multiple choice vaardigheidstest
o Open-ended persoonlijkheidsvragenlijst
o Systematische gedragsobservatie
o Rorschach inktvlekkentest
- Drie cruciale eigenschappen:
o Gericht op gedragsmetig (observeerbaar)
o Systematisch (objectief)
o Vergelijken van verschillende personen (of van personen over tijd)
• Type test
- Test voor prestatieniveau (maximum) vs. gedragswijze (typical)
o Prestatieniveautests voor meten vaardigheden
o Gedragswijzetests voor meten van o.a. persoonlijkheidseigenschappen en attitudes
o Grote verschillen voor de aanpak bij de testontwikkeling
o Nauwelijks verschillen voor statistische analyse van testscores
- Twee type tests prestatieniveau:
o ‘Power’ en ‘speed’ tests
▪ Power tests meten vaardigheid zonder tijdsdruk → meer vaardige personen
maken meer vragen goed
▪ Speed tests meten prestaties onder zware tijdsdruk → vragen zijn van triviale
moeilijkheid; meer vaardige personen beantwoorden meer vragen
• Vb. Bourdon dot concentration test
,- Normgericht of criteriumgericht:
o Normgerichte tests vergelijken personen met de rest van de populatie
o Geode normgegevens over deze populatie van groot belang
o Criteriumgerichte tests vergelijken personen met een absolute standaard
o Testoordeel staat los van prestatieniveau in de populatie
▪ Vb. tentamen Testtheorie is criteriumgericht
• Wat hoort er bij een psychologische test?
- Testmateriaal
o Voorbeeld testmateriaal
o
- Testformulieren
o Voorbeeld (fictief) testformulier
o De stap antwoord naar score is de beoordeling
o Itemscores worden zo bepaald dat ze indicatief
zijn voor het te meten construct: hogere
itemscore → ‘hoger’ op de eigenschap
- Testhandleiding
1. Exacte testinstructie
2. Verwerkingsprocedure
3. Normtabellen
4. Bespreking van wetenschappelijke kwaliteiten
• Eigenschappen van de testscore
- Testscore is vaak optelsom van de itemscores
- Belangrijkste uitkomst van de test die gebruikt wordt
- Testhandleiding geeft instructies hoe de score geïnterpreteerd moet worden
- Bij normgerichte tests zullen normgegevens geraadpleegd moeten worden
o Vb. 30% van de jongengs 3 jaar hebben een score lager dan 3 (30e percentiel)
• Meetniveau testscore
- Testscore is een getal
- Interpretatie van dit geval hangt af van het meetniveau van de testscore:
o Nominaal (vb. persoonlijkheidstypes)
o Ordinaal (vb. korte Likert-schalen)
o Interval (vb. lange Likert-schalen)
▪ Testscores zijn optelsom van itemscores
▪ Itemscores duidelijk ordinaal
▪ Testscores daarmee formeel ook ordinaal
▪ Voor praktisch/statistisch gebruik doen we vaak alsof de testscore van
interval meetniveau is
▪ Alleen goed te verdedigen voor lange tests met een grote range aan scores
o Ratio (vb. Bourdon dot test)
, • Spreiding
- Spreiding als wenselijke eigenschap
o Testscores moeten verschillen tussen mensen blootleggen → dit kan alleen als
mensen verschillen in hun testscores, daarom zijn hoge mate van variatie in
testscore is wenselijk
o Omdat testscore is opgebouwd uit de itemscores:
▪ Hoge variantie op de itemscores ook wenselijk
▪ Hoge covariantie tussen de itemscores wenselijk
- Spreiding testscore
o Vb. testscore X is opgebouwd uit itemscores 𝑋1 en 𝑋2
o 𝑋 = 𝑋1 + 𝑋2
o Wat beïnvloedt de testscore-variantie 𝑠𝑋2
o Testscore-variantie omhoog als itemscore-variantie toeneemt
▪ Kwaliteitscheck items: voldoende variantie?
o Goede samenhang tussen items is dus ook belangrijk:
▪ Sommige mensen scoren hoog op vrijwel alle items
▪ Sommige mensen scoren laag op vrijwel alle items
▪ Daarmee dus meer spreiding op de testscore
• Multiple-choice items
- Vooronderzoek bij multiple-choice items
o MC items dichotoom gescoord: goed = 1; fout = 0
o p-waarde van een item geeft proportie correct aan
o p = gemiddelde itemscore
o q = 1 – p is de proportie incorrecte antwoorden op het item
o Idealiter p = q = 0.5, want dan maximale itemscore-variantie
- Vooronderzoek bij multiple-choice items (vervolg)
o Frequentie van gebruik van alternatieven geeft zicht op het functioneren van het
item
o Proportie personen die een specifiek fout alternatief kiest noemen we α-waarde
o 𝑞 = 𝑎1 + 𝑎2 + 𝑎3 + ⋯
o Omdat mensen die het antwoord niet weten kunnen gokken geldt:
▪ De p-waarde dient hoger te zijn dan iedere α-waarde
o Idealiter worden alle foute opties even vaak gekozen:
▪ 𝑎1 ≈ 𝑎2 ≈ 𝑎3
o Idealiter hoge itemscore variantie, wat we bereiken als:
▪ 𝑝≈𝑞
- Vooronderzoek bij polytome items
o Polytoom (tegenovergesteld aan
dichotoom): meer dan twee itemscores
die mogelijk zijn
o ‘Populariteit’ verwijst naar gemiddelde
itemscore
• Objectiviteit
- Vooronderzoek: objectiviteit van de test
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lucaverbraeken. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.