Samenvatting
Samenvatting kunstgeschiedenis hoofstuk 4 hofcultuur in de 16e en 17e eeuw
- Vak
- Kunst en cultuur
- Niveau
- HAVO
Samenvatting van 13 pagina's voor het vak Kunst en cultuur aan de HAVO
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting kunst4.1
Renaissancehoven
Michelangelo is een beeldhouwer, schilder, architect, inginieur en dichter -> voorbeeld van een
homo universalis. Hij leert bij het hof van de familie De’ Medici humanisten die er wonen en werken.
Hij leert veel over de klassieke oudheid, in een omgeving waar de renaissance en het humanisme erg
belangrijk is. Dit was een goede basis voor bij verdere loopbaan, want als De’ Medici uit de stad
verdreven is krijgt hij van de kerk een opdracht een beeld te maken van David -> 5 m hoog en uit 1
blok marmer. Het beeld wordt uiteindelijk niet voor de dom geplaatst, maar voor het Palazzo
Vecchio.
David oogt als een godenbeeld uit de antieke Griekenland -> is niet raar gedacht in de renaissance
(de tijd van de ‘wedergeboorte’ van de klassieken). Om zulke beelden te maken bestudeert
Michelangelo kopieën van klassieke beelden. Belangrijk dat zo’n persoon van marmer er goed uit ziet
-> humanistisch idee dat de mens evenbeeld is van God. Anatomie -> studie naar verhoudingen, de
spieren, de beweging en zelfs ingewanden -> is veel balangstelling voor. Michelangelo wil de studie
gebruiken om een verhaal met betekenis over te brengen. David lijkt alles onder controle te hebben.
het beeld staat in een ruststand, maar door de aangespannen spieren, de opgezette aderen en de
blik kun je zien dat het alles behalve onder controle is. David oogt rustig en zelfbewust, maar is
waakzaam en klaar om elk moment toe te slaan.
Homo universalis
De hoveling In de renaissance wordt alles in regels vastgelegd -> voor in het hof -> Il libro del
cortegiano -> van Baldassare Castiglione. In het boek staan lange gesprekken uit het hof van Urbino,
betogen van de hovelingen die de regels van retorica volgen. Hoe je een betoog schrijft + hoe
luisteraars geboeid blijven + gesproken taal mooi en muzikaal laten klinken -> hovelingen moeten
veelzijdig zijn. De hoveling mag niets moeite kosten -> of zo laten lijken. Alles doen met nonchalante:
sprezzatura!
Vasari schrijft het boek Le vite -> 4-delig boek over levens van kunstenaars vanaf de late
middeleeuwen. Het is het 1e kunstgeschiedenisboek met historisch overzicht en een visie over wat
goede kunst is. Hij schrijft dat kunsten uit een diep dal (middeleeuwen) opknappen door de regels te
volgen uit de klassieke oudheid (imitatio) en er dan bovenuit te stijgen (aemulatio). Vasari vind dat
Michelangelo het het beste bereikt, maar ook Leonardo da Vinci wordt als held gezien. ‘’Het meest
simpele en nederige vertrek werd door Leonardo opgeluisterd, alleen al door zijn aanwezigheid. Zijn
geboorte was voor Florence een rijk geschenk, zijn dood een onschatbaar verlies.’’
Leonardo da Vinci wordt vaak als voorbeeld van de homo universalis genoemd. Hij voelde een groete
vrijheid bij het maken van zijn opdrachten en gaf er een eigen draai aan of liet het onafgemaakt
achter. Leonardo werkt jaren aan het hof van de familie Sforza. Hij schrijft een sollicitatiebrief en
vermeld hij dat hij ontwerper is van oorlogsvoertuigen en wapens, pas aan het einde van de brief
vermeld hij dat hij ook beeldhouwer en schilder is. Zijn werk varieerde van werktuigen en wapens
maken tot het maken van decors, feestgversieringen en een enorm ruitersbeeld dat nooit is
afgemaakt. In de ogen van Leonardo is de schilderkunst, als studie naar de zichtbare werkelijkheid en
menselijke gemoedtoestanden, de ultieme wetenschap. Vasari noemt de Mona Lisa de volmaakte
suggestie van levensechtheid. Traditioneel werken Italiaanse schilders vanuit omtreklijnen -> perfect
voor fresco’s -> de meester tekent snel de contouren op de muur, die daarna door de medewerkers
worden ingekleurd. Da Vinci’s schilderkunst wordt bewonderd door de licht-donkercontrast.
, Homo quadratus
De menselijke maat De romeinse architect Vitruvius heeft een 10-delige boekenserie: De
architectura -> een opsomming van typen gebouwen uit de Romeinse tijd. Vitruvius omschrijft een
architect al als homo universalis -> iemand die verstand heeft van filosifie, natuurkunde,
sterrenkunde, muziek en anatomie. Het ideale bouwwerk heeft dezelfde verhoudingen als een mens.
De Vitruviaanse man van Leonardo da Vinci is een onderzoek en poging van het tekenen van
verhoudingen -> een mens past met uitgestrekte armen in een vierkant en met uitgespreide armen
en benen in een cirkel. Het kruis is het midden van de vierkant en de navel het midden van de cirkel -
> bewijs dat Gods schepping van de mens een wiskundige constructie moest zijn. De Homo
quadratus is een goed voorbeeld van de manier waarop in de renaissance de klassieke oudheid
wordt verbonden met de christelijke leer.
Palladio de architectuur in de renaissance is vaak gebasserd op de boeken van Vitruvius -> illustraties
ontbreken, dus ruimte voor eigen interpretaties. De renaissance-architectur is een variant op de
architectuur uit de klassieke oudheid. Het is een architectuur van bij elkaar gezochte klassieke
stijlcitaten in een nieuw verband. Voorbeeld -> de Loggia del Capitaniato -> van Andrea Palladio. Van
hieruit oefent het leger van Venetië zijn macht uit over Vicenza. 2 etages gaan schuil achter grote
zuilen. Van de voorkant lijkt het een Romeinse tempel, van de zijkant, met allemaal kleine zuilen,
wordt dat te niet gedaan. Overal op het gebouw zit reliëf.
Villa suburbana Palladio schreef boeken over Vitruvius en zijn invloed en de stand van zaken in de
renaissance-archtectuur. Palladio is bekend door -> zomerverblijf buiten de stad -> Villa suburbana.
Luxe villa’s wordt steeds populairder onder de elite. Het type huis -> Quattro Libri -> oogt klassiek
met verwijzingen naar antieke tempels. Hij bouwt nog een huis -> in opdracht van Paolo Almerico ->
luxe villa net buiten de stad, vierkante portalen en centrale koepel. Vierkanten en cirkels spelen grote
rollen in de ontwerptekening -> afgeleid van beschrijvingen van Vitruvius en Da Vinci die het laat zien
in homo quadrtus. De Villa Almerico Capra is beroemd ontwerp waar vaak wordt op teruggegrepen.
De’ Medici
De renaissancetuin Na een lange tijd keert de familie Di’ Medici terug. De macht groeit snel door te
huwelijken aan Europese vorstenhuizen en levert af en toe en paus -> De’ Medici-paus Clement VII ->
daardoor titel: Groothertog van Florance. De familie koopt het imposante palazzo van de familie Pitti
net buiten de stad. Rond het paleis is een enorme tuin Boboli -> geometrische tuin met paden langs
antieke beelden, vijvers, fonteinen en uitkijkpunten. Voor het pleizer van de bewoners en hun
gasten. Ook een amfitheater voor feesten in de tuis.
De Uffizi is een kantorencomplex dat verbonden is aan het Palezzo Pitti. De’ Medici bouwt er een
geheime gang in. Rond 1580 wordt er op de Uffizi een extra etage gebouwd waar allemaal kunst
tentoon werd gesteld van de familie. Het is een ontwerp van Bernando Buontalenti -> hij gaf vorm
aan alles waarmee de familie zich openbaar liet zien. Middelpunt van het museum is de driehoekige
Tribunezaal -> erezaal voor de beroemdste werken. Kleuren en materialen in de zaal 4 elementen ->
aarde, vuur, water en lucht -> alles is in harmonie -> Gods schepping, de bankiersfamilie en de kunst.
Het gaf een goed beeld van de familie die als mecenas voor de kunst was.
Stravaganza -> uitbundige feesten van Palazzo Pitti, Bobolituinen en het Uffizi. Grootst uitgepakte
feest was huwelijk tussen Fernando de’ Medici en Christina van Lotharingen. Feest duurde dagen en
elke dag was er vermaak. Met behulp van toneelmachinerieën komen vulkanen tot uitbarsting en
spuwen draken vuur. Ook de binnenplaats werd onder water gezet -> voor een naumachia -> een
zeeslag dat wordt nagespeeld op schaal. Er werd ook de komedie La pellegrina opgevoerd. Het
toneelstuk wordt afgewisseld met tussenspelen, de intermedi -> staat los van het toneelstuk. Muziek
wordt een steeds groter geheel, in dienst van dans, theater en vooral van tekst en inhoud. De
intermedi is een belangrijke rol in eht ontstaan van opera.
Theater
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lottekraaijveld. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73918 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen