Orgaanstelsel deel 2
Neurologie: het centrale zenuwstelsel
Bouw en functies van het zenuwstelsel
Het zenuwstelsel is een complex communicatienetwerk het bestaat uit de hersenen, ruggenmerg en
de zenuwen. Het zenuwstelsel heeft 5 algemene functies, dit zijn:
1. Regulatie activiteiten van weefsels en organen
2. Coördinatie van activiteiten van weefsels en organen
3. Regulatie en coördinatie van vegetatieve functies
4. Coördinatie van contacten met de buitenwereld
5. Coördinatie van psychische functies
Je hebt twee soorten zenuwstelsels, namelijk het centrale zenuwstelsel en het perifere zenuwstelsel.
Het centrale zenuwstelsel bestaat uit de hersenen en het ruggenmerg en het perifere zenuwstelsel
bestaat uit de hersenzenuwen, ruggenmergzenuwen en zenuwen van het vegetatieve zenuwstelsel.
Hersenvliezen (meninges)
De hersenvliezen behoren tot het centrale zenuwstelsel. Bij het achterhoofdsgat gaan de
hersenvliezen over in de ruggenmergvliezen. Het hersenvlies bestaat uit drie lagen, namelijk”
- Dura mater (harde vlies)
- Arachnoidea mater (spinnenwebvlies)
- Pia mater (zacht vlies)
In de hersenen heb je ook binnenkamers, deze worden hersenventrikels genoemd. De
hersenventrikels zijn gevuld met liquor cerebrospinalis (hersenvocht).
Liquor:
- Weefselvocht afkomstig uit het bloed
- Vorming in plexus choroïdeus (ventrikelwand-Pia mater)
- 500 ml/dag
- Afvoer via granulationes arachnoideales (kleine uitsteeksels van het spinnenwebvlies)
Functies liquor:
- Aanvoeren van O2, voedingsstoffen (met name glucose)
- Afvoeren van afvalstoffen
- Constante inwendige druk
- Bescherming tegen stoten en schokken
- Ondersteunt het gewicht van hersenweefsel
Bloed-hersenbarrière:
- Selectief doorlaten van stoffen
- Liquor heeft constante samenstelling
,Doorbloeding aan- en afvoer
Aanvoer:
Bij de aanvoer van de doorbloeding is er een hoog zuurstof- en glucoseverbruik. 750 ml
bloed/minuut gaat naar de hersenen. Dit gaat lastig omdat het tegen de zwaartekracht in moet. De
aanvoer gaat via twee slagaders, namelijk:
De grote hersenen hebben een uitwendige-en inwendige bouw.
Uitwendige bouw: hersenkwabben
Frontaal:
- De willekeurige motoriek
- Executieve functies zoals plannen, impulsbeheersing en doelgericht handelen
- Inleven (empathie) en rem op gedrag (inhibitie)
Pariëtaal:
- Zintuigen
- Cognitieve functies zoals lezen, rekenen en aandacht
Temporaal:
- Geheugen
- Herkenning
Occipitaal:
- Zicht
De grote hersenen hebben bij de uitwendige bouw twee hemisferen die gescheiden zijn door fissura
longitudinalis (grote groeven).
,Inwendige bouw: schorsgebieden
De cortex (schors) is te verdelen in twee schorsgebieden, namelijk de primaire en secundaire schors.
En het wordt ook onderverdeeld in motorisch en sensorisch. Primair en secundair kan zowel
motorisch als sensorisch zijn.
Inwendige bouw: spraakgebieden
De spraakgebieden zijn enkelzijdig aanwezig en meestal is dit in de linkerhersenhelft aanwezig. Je
hebt hier het Brocacentrum en het Wernickecentrum.
Brocacentrum:
- Motorische spraakcentrum
- Besturing van de spieren in de mond/keelholte
Wernickecentrum:
- Begrip van taal en spraak
Inwendige bouw: motoriek
De grote hersenen hebben bij de inwendige bouw ook twee hemisferen. De rechter hemisfeer
bestuurt het linker lichaamshelft en de linker hemisfeer bestuurt het rechter lichaamshelft. De
zenuwbaan kruist dus in de verlengde merg of in het ruggenmerg. Er zijn hiervoor twee soorten
banen, namelijk:
- Piramidebanen: deze kruizen in de hersenstam (homolateraal), fijne en willekeurige
motoriek
- Extrapiramidale banen: deze kruizen in het ruggenmerg (heterolateraal), grove motoriek en
het bijstellen van de fijne motoriek
- Basale ganglia
- Cerebellum
- Evenwichtsorgaan
Limbisch systeem
Het limbisch systeem heeft een nauwe samenwerking met de prefrontale cortex. Dit systeem zorgt
voor verschillende dingen, namelijk:
- Emoties, onder andere door beloningen of straffen, maar ook door seksuele gevoelens
- Gedrag op emoties
- Geheugen en herinneringen
- Leren en motivatie
Tussenhersenen (diencephalon)
De tussenhersenen behoren ook tot het centrale zenuwstelsel. In de tussenhersenen bevinden zich
de thalamus en de hypothalamus.
De hersenstam behoort ook tot het centrale zenuwstelsel. In de hersenstam bevinden zich
verschillende onderdelen, namelijk:
- Middenhersenen (mesencephalon)
- Brug (pons)
- Verlengde merg (medulla oblongata). Deze heeft weer verschillende functies:
- Hartregulatiecentrum
- Vasomotorisch centrum
- Ademcentrum
- Temperatuurregulatiecentrum
- Braakcentrum
- Hoestcentrum
- Reticulaire formatie (staat van paraatheid)
- Slaapcentrum
Kleine hersenen (cerebellum)
De kleine hersenen behoren ook tot het centrale zenuwstelsel. De kleine hersenen zorgen voor de
coördinatie van de motoriek, zoals vloeiende beweging en gecoördineerde motoriek. Het is het
vertaalcentrum tussen lichaam en hersenen en het zorgt dus voor het bijsturen van bewegingen.
Ruggenmerg (medulla spinalis)
Het ruggenmerg behoort tot het centrale en perifere zenuwstelsel. Het ruggenmerg bestaat uit twee
delen, deze delen zijn:
Neurologie: het centrale zenuwstelsel
Epidemiologie van epilepsie
In Nederland zijn er 120.000 patiënten met epilepsie. Per jaar komen er 8000 tot 1000 nieuwe
patiënten met epilepsie erbij. Mensen met epilepsie hebben meestal een normale intelligentie, maar
als je het in verhouding brengt, dan komt epilepsie vaker voor bij mensen met een verstandelijke
beperking. Het kan op alle leeftijden voorkomen. Rond de 20e levensjaar is de kans 75%, dit is best
veel. Tussen de 20 en 60 jaar zijn er relatief weinig nieuwe gevallen. Na de 60e levensjaar neemt het
aantal weer toe. Bij ouderen kan epilepsie ontstaan als reactie op hersenbeschadiging, bijvoorbeeld
door een beroerte.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper laura35. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.