Inleiding Hemostase
De hemostase of bloedstolling zorgt ervoor dat bloed niet aan het lichaam kan ontsnappen door
weglekken uit bv. wonden of via huid of slijmvliezen. Het stollingsmechanisme bestaat uit 2 grote
delen, de primaire hemostase en de secundaire hemostase.
De primaire hemostase speelt zich af ter hoogte van een beschadigde vaatwand. De bloedplaatjes
hebben hierbij een belangrijke rol door te adhereren aan het subendotheel van de vaatwand en door
onderling te aggregeren om een stolselprop te vormen. Dit is de bloedstelping. Een te laag aantal
plaatjes of slechte plaatjesfunctie leidt tot huid- en mucosale bloedingen.
De secundaire hemostase speelt zich af rond en in deze prop. De stollingsfactoren gaan elkaar in een
cascadesysteem activeren om tot fibrine als eindproduct te bekomen. De vorming van fibrine is de
bloedstolling. Sterk verlaagde aanwezigheid van bepaalde factoren leidt tot levensbedreigende
bloedingen.
De hemostase werkt niet ongelimiteerd. Er zijn mechanismen ingebouwd die ervoor zorgen dat de
stolling op een bepaald moment stopt. Zo is er het fibrinolytisch systeem dat fibrine kan af breken
door plasmine. Anderzijds zijn er ook natuurlijke anticoagulantia in het bloed aanwezig, ze inhiberen
stollingsfactoren. Bv. Proteïne C, Proteïne S en antitrombine III. Een storing tussen het evenwicht
tussen de activator en inhibitor kan leiden tot trombosen.
links de primaire en rechts de secundaire hemostase.
,1. Primaire hemostase:
Inleiding:
De bloedplaatjes en de vaatwand (door zijn componenten die door de vaatwand gesecreteerd
worden en door zijn structuur) hebben een belangrijke rol bij de primaire hemostase. De derde
belangrijkste factor is het plasma waar bv. bepaalde stollingsfactoren aanwezig zijn.
Bij vaatwandbeschadiging zal ter hoogte van de vaatwand collageen vrijkomen, dat zich in het
subendotheel bevindt. Het is een signaal voor de bloedplaatjes om naar deze beschadigde vaatwand
te trekken. De bloedplaatjes zullen adhereren met het collageen met behulp van VWF. VWF wordt
voor een deel aangeleverd door het plasma, maar ook door de plaatjes zelf en soms door de
vaatwand.
Nadat de plaatjes vasthangen aan de vaatwand, zullen ze onderling beginnen aggregeren. Finaal
zullen er nog fibrinedraden gevormd worden zodat een hechte prop ontstaat. Stoornissen inde
primaire hemostase leiden tot bloedingen. Bv. trombopenie en trombastenie, gedaalde gehalte VWF
of slecht functioneren en (vaatwand).
Secundaire hemostase:
• Vorming van fibrine uit fibrinogeen
• Belang van verschillende stollingsfactoren die elkaar activeren in een soort cascade .
• Voornaamste vertegenwoordiger : weefselfactor.
• Vorming van ‘stolsel’
• Daling van 1 van de stollingsfactoren leidt tot vooral inwendige bloedingen (bv. Hemofilie)
Fibrinolyse:
• Proces waarbij ‘stolsel’ gedeeltelijk afgebroken wordt en de vaatwand hersteld wordt.
• Zorgt voor ‘tegengewicht’ van het stollingsproces dat op die manier op tijd wordt gestopt
Inhibitoren:
• Secundaire HS
Plasma-eiwitten die inhiberend werken op bepaalde stappen in de coagulatie van de secundaire
hemostase.
Antitrombine inhibeert trombine (= Factor IIa) (factor II is protrombine maar wordt soms ook
voor trombine gebruikt)
• Primaire HS
Inhibitie van de plaatjesaggregatie
Prostacyline (intracellulaire inhibitor), Aspirine (geneesmiddel)…
• Fibrinolyse
Antiplasmine
, hemolytische balans
Rol van de vaatwand:
• Structuur.
• Antitrombotische eigenschappen van endotheel.
Anti-aggregerend
Anti coagulerend
• “Zelfdichtende” eigenschappen.
Pro-aggregerende effecten
Pro-coagulerende effecten
• Bewaring (herstel) van de vaatwandintegriteit.
1.1 structuur van de bloedvaten:
Intima:
Bestaat uit een laag endotheelcellen ,die het binnenoppervlak dat in contact staat met het bloed
bekleden. Hieronder ligt een subendotheliale laag meet hoofdzakelijk bindweefsel. Beide lagen
zorgen ervoor dat het bloed niet kan weglekken.
Endotheel:
Het produceert en secreteert enerzijds een aantal stoffen die pro-aggregerend en pro-coagulerend
werken. Ze zullen zowel de aggregatie als de stollingsfase bevorderen. Anderzijds zal het endotheel
componenten secreteren die anti-aggregerend en anti-coagulerend zijn.
Subendotheel:
Het bevat vooral collageen dat in contact met VWF en plaatjes de stolling initieert.
, Media:
Bestaat uit circulair gerangschikte gladde spiercellen met daartussen elastische en collagene vezels
samen met de proteoglycaan. De gladde spieren zorgen voor de vasoconstrictie.
Adventitia:
Het bestaat uit bindweefsel (fibroblasten), meer naar buiten bevindt zich collageen en elastine.
Kleine bloedvaten:
Arteriolen zijn kleine arterien die zich bevinden tussen de arteriën en de capillairen. Capillairen
vormen in het weefsel een netwerk en zorgen voor uitwisseling van stoffen en gassen. De venulen
zijn postcapillaire venen en bevatten weinig spiercellen. Ze gaan over in de grotere venen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper UAFBDBMW. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,99. Je zit daarna nergens aan vast.